پژوهشگر محسن داداش پور باکر

🇮🇷#پژوهش_ادملاوند edmolavand

بنام دادار دادگار

دنیا ... به " شایستگی هایت " پاسخ میدهد نه به "آرزوهایت" پس شایسته ی آرزوهایت باش.
چه بسیار انسانها دیدم تنشان" لباس "نبود !
و چه بسیار لباسها دیدم که درونش" انسانی" نبود!

به هر کس" نیکی "کنی او را" ساخته ای" و به هر کس" بدی "کنی به او "باخته ای" پس بیا بسازیم و نبازیم.

#قرارگاه_فرهنگی_باکر_در_ایران

bakershenasi@ ﷽
📡𖣔❅ ⃟ ⃟ 🇮🇷 ⃟ ⃟ ❅𖣔༅═─

🇮🇷#پژوهش_ادملاوند edmolavand

📍حرف زدن انسانهای اولیه فقط با اشاره نبود/اجداد انسان صوت هم داشتند

📝ایسنا نوشت: گروه سه نفره‌ای از محققان دانشگاه‌های ویسکانسین-مدیسون و دانشگاه کالیفرنیا در مرسد دریافتند که زبان انسان‌های اولیه تنها ایما و شاراه نبوده، بلکه در کنار آن از برخی اصوات نیز برای برقراری ارتباط استفاده می‌کردند.

مارکوس پرلمان، ریک دیل و گری لوپیانبا، بررسی گویش انسانی به نتایج جدیدی دست یافتند و دریافتند که انسان‌ها برای شروع تنها از حرکات دست برای صحبت کردن استفاده نمی‌کردند. این محققان اظهار کردند: انسان برای صحبت کردن، علاوه بر حرکات اشاره از صدا هم استفاده کرده است.

هیچ‌کس نمی‌تواند با اطمینان بگوید انسان برای اولین‌بار چگونه صحبت کرده است، اما قطعا این فرایند تدریجی بوده و در بین گروه‌ها و افراد با استفاده از تماس چشمی، زبان بدن، اشاره با بازو، دست و انگشتان انجام گرفته است.

🕛محققان در تلاش هستند تا ثابت کنند برخی از صداهای انسان‌ها برای انتقال مفاهیم و معانی مختلف بوده است.

در این بررسی از شرکت‌کنندگان خواسته شد تا برای انتقال معنی کلمات مختلف فقط از صدا، بدون استفاده از زبان بدن و حالات صورت استفاده کنند. سپس از ۹ زوج داوطلب خواسته شد تا در بازی کلمات شرکت کنند و از ۱۸ کلمه متضاد مثل بالا، پایین، بزرگ، کوچک و کلمات دیگر برای ارتباط با یار خود استفاده کنند. محققان نتایج را ثبت و با نتایج دیگر زوج‌ها مقایسه کردند.

📌این بررسی در محیط غیرآزمایشگاهی انجام شد و 82.2 درصد از کلمات بیان شده برای زوجین قابل فهم بود. این صداها از تلفن برای افراد پخش می‌شد و آنها 35.6 درصد از این صداها را تشخیص دادند.

نتایج بدست آمده نشان داد به احتمال زیاد اجداد ما از هر دو حالت ایما و اشاره و صدا برای برقراری ارتباط استفاده کرده‌اند که در نهایت این فرایند پیشرفت کرده و به حالت صحبت کردن امروزی درآمده است. نتایج این بررسی در Royal Society Open Science منتشر شده است.

💠حضرت آدم به چه زبانی سخن می‌گفتند؟

💠در خصوص زبانی که حضرت آدم(علیه السلام) با آن صحبت می کردند، روایات تاریخی در دست نیست، اما قرآن کریم در اینباره توضیحاتی ارائه کرده است.

✍️ در خصوص زبانی که حضرت آدم(علیه السلام) با آن صحبت می کردند، روایات تاریخی در دست نیست، اما به شکل خداوند هنگام وحی و سخن گفتن با انبیاء قطعا باید به یکی از زبان ها با آنان سخن می گفتند. قرآن نسبت به کیفیت ارسال پیامبران و ابلاغ پیام‏های خویش می فرماید: "و ما أرسلنا مِن رسول إلاّ بلسان قومه لیبین لهم ...؛ (۱)

ما هر فرستاده ای را با زبان مردمش فرستادیم تا بتواند حقایق را برای آنان به روشنی بیان کند".
🔵ممکن است زبان سخن گفتن خداوند با حضرت آدم، همان زبان محاوری آدم و حوا باشد.
با توجه به توضیحات بالا، نظرات گوناگونی در خصوص زبان حضرت آدم(علیه السلام) بیان شده است.

📌نخست اینکه برخی می گویند، خداوند همه زبان ها را به آدم(علیه السلام) آموخت. قرآن مى گوید: «و علّم الادم الأسماء کلّها؛ (۲) خداوند همه نام ها را به او آموخت... » برخى از مفسران در تفسیر آیه گفته اند: "خداوند جمیع لغاتى را که فرزندان آدم تا روز قیامت به آن تکلّم مى کنند، به او آموخت. (۳)

📌دیگر اینکه برخی می گویند: زبان سریانی قدیم، یعنی مادر زبان های سامی و عربی زبان آدم ابو البشر است. (۴)

📌سومین گروه می گویند که احتمال می رود با توجه به این که در برخی روایات عنوان شده که اهل بهشت با زبان عربی سخن می گویند و روایت شده که زبان حضرت آدم(علیه السلام) عربی بوده ..»،(۵) بتوان این احتمال را دادکه ایشان با زبان عربی سخن می گفتند.

📚پی نوشت ها:

۱. ابراهیم (۱۴) آیه ۴.
۲. بقره (۲) آیه ۳۱.
۳. علامة المجلسی، بحار الأنوار، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ - ۱۹۸۳ م، ج ۱۱، ص ۱۴۶.
۴. عبدالحجت‏ بلاغی، حجه التفاسیر و بلاغ الاکسیر، ناشر: موسسه تحقیقات و نشر معارف اهل البیت، ج ۱، ص ۷.
۵. محمد باقر مجلسی، بحالارانوار، ج ۱۱، ص ۵۶، روایت ۵۷.

📜هر زبانی در دنیا از انگلیسی گرفته تا ماندارین چینی از یک زبان ماقبل تاریخ که صدها هزار سال پیش در افریقا صحبت می شده است گرفته شده است.

📌به گزارش سرویس علمی خبرگزاری انتخاب Entekhab.ir ، پس از آنالیز کردن بیش از ۵۰ زبان، دکتر کوئنتین اتینکسون شواهدی را پیدا کرد که بر اساس آن منشا تمام زبان ها به یک زبان واحد بر می گردد.

این یافته ها تنها منشا زبان را نشان نمی دهد بلکه نشان می دهد که صحبت کردن خیلی پیش از ان چیزی که فکر می شد یعنی حداقل ۱۰۰ هزار سال پیش تکامل پیدا کرده است.

در حال حاضر شواهدی قوی مبنی بر اینکه اولین انسان مدرن در افریقا در حدود ۲۰۰ تا ۱۵۰ هزار سال پیش تکامل پیدا کرد، وجود دارد.

حدود ۷۰ هزار سال پیش، این انسان های اولیه شروع به مهاجرت به قاره های مختلف کردند و سرانجام در سراسر دنیا پخش شدند.

البته بیشتر دانشمندان با تئوری "بیرون از آفریقا" موافقند، اما انها در مورد اینکه چه زمانی اجداد ما شروع به صحبت کردند، اطمینان کمتری دارند.

📌برخی استدلال کرده اند که زبان ها به صورت مستقل در قسمت های مختلف جهان تکامل پیدا کرده اند، در حالی که برخی می گویند زبان تنها یکبار تکامل پیدا کرد و همه ی زبان ها از یک زبان مادری اجدادی گرفته شده اند.

📌"دکتر اتینکسون" از دانشگاه آکلند، با شواهدی قوی ثابت می کند که تمام زبان های از یک زبان افریقایی ما قبل تاریخ گرفته شده اند.

📌به گزارش سرویس علمی خبرگزاری انتخاب Entekhab.ir ، تعداد "آواها" از زبان به زبانی دیگر به شدت متفاوت است. برای مثال، زبان انگلیسی حدود ۴۶ "آوا" دارد، اما زبان ها در افریقای جنویی کمتر از ۱۵ "آوا" دارند.

این دانشمند می گوید که این تفاوت ها منعکس کننده الگوهای مهاجرت اجدادمان که در ۷۰ هزار سال پیش آفریقا را ترک کرده اند، است.

زبان ها همچنان که از نسل به نسل دیگر انتقال پیدا می کتد تغییر می کنند. دانشمندان دریافته اند که هر زبانی در هر جای دنیا به زبانی که توسط اجدادمان در آفریقا صحبت می شده است، بر می گردد.

📜انسان‌های اولیه ممکن است خیلی زودتر از آنچه که قبلا تصور می‌شد، آموختن را فرا گرفته باشند. یک متخصص زبان ادعا کرده که توانایی انسان‌های راست قامت برای عبور از آب نشان می‌دهد که، آنها قادر به گفت و گو با یکدیگر بودند.

📌پروفسور دانیل اوورت در این خصوص ایدۀ جنجالی خود را در نشست سالانه انجمن آمریکایی برای پیشرفت علم اعلام نمود.

📌 منشا زبان در هاله‌ای از رمز و راز نهفته است، و بسیاری از کارشناسان استدلال می‌کنند که این یک ویژگی، ویژگی منحصر به فرد گونۀ ما یعنی انسان خردمند است. اما یافته‌های جدید نشان می دهد که زبان به قبل‌تر از انسان خردمند، یعنی فراتر از ۲۰۰،۰۰۰ سال پیش باز می‌گردد. در واقع، اولین شواهد از انسان راست قامت، به حدود ۱.۹ میلیون سال پیش می‌رسد، و لذا زمان‌بندی زبان اولیه می‌تواند به شدت تحت تاثیر قرار گیرد.

📌پروفسور اوورت استدلال می‌کند که شکل ِ اولیۀ گفتگو برای انسان‌های راست قامت به منظور دستیابی به آنچه که می‌خواستند، ضروری بود. فرضیه او مخصوصا بر روی عبور آنها از آب و دریا، متمرکز است. پروفسور اوورت، که استاد زبان و زبان‌شناس دانشگاه بنتلی است در، کنفرانس علمی آستین، تگزاس، گفت: «اقیانوس هرگز مانع سفر انسان‌های راست قامت نشد. آنها به جزیره کرت و جزایر مختلفی سفر کردند و برای این کار به ساخت قایق نیاز داشتند و نیاز داشتند تا برای رسیدن به این مکان‌ها، گروه‌هایی حداقل ۲۰ نفری را تشکیل دهند.»

“انسانهای راست قامت”، پس از به وجود آمدن در شرق آفریقا، در سراسر زمین پخش شدند. بقایای آن‌ها که در سراسر اروپا و آسیا کشف شده، حاکی از این امر است. برخی از کارشناسان معتقدند که یک گونه اسرارآمیز مانند “هابیت‌ها”، انسان‌های فلورسی که در جزیره فلورس در اندونزی کشف شدند، از انسان راست قامت به وجود آمده‌اند. لذا هنگامی که انسان‌های راست قامت با قایق‌های خود به سوی جزیرۀ فلورس می‌رفتند برای برقراری ارتباط با یکدیگر به زبان نیاز داشتند. آنها نمی‌توانستند به سادگی سوار بر تخته الواری شوند و از اقیانوس عبور کنند؛ چرا که در این صورت، در برخورد با امواج غرق می‌شدند.

آنها برای گذر از اقیانوس به پارو نیاز داشتند. و اگر پارو می‌زدند پس نیاز داشتند که به هم بگویند هم اکنون پارو بزنید و یا پارو نزنید. در واقع آنها باید عباراتی را به زبان می‌آوردند نه فقط صداهایی مانند صدای خرخر. در حالی که این ایده توسط بعضی از دانشمندان مورد استقبال قرار گرفته، پروفسور اوورت با انتقادهایی از جانب متخصصان سرمنشا انسانی نیز مواجه شده است.

📌پروفسور کریس استرینگر از موزه تاریخ طبیعی در این خصوص اذعان داشته است: “من قبول ندارم که انسان‌های راست قامت باید برای رسیدن به فلورس، قایق می‌ساختند”، بلکه سونامی‌های اولیه می‌توانست این انسان‌های اولیه را بین جزایر و جنگل‌های مختلف، پراکنده کرده باشد. پروفسور اوورت افزود: در حالی که این انسان‌های اولیه می‌توانستند برای خود زبانی داشته باشند، قطعا این زبان پیشرفته‌تر از آنچه که توسط انسان‌های مدرن استفاده می‌شود، نیست. او این تلاش‌های اولیه را به عنوان “مدل زبان تی‌فورد” در مقایسه با “فرم تسلا” که برای انسان خردمند به کار گرفته می‌شده، توصیف کرد.

راسخون

بازدید : 38073

|

تاریخ : چهارشنبه، 21 ارديبهشت 1390

چگونه انسان صحبت کردن را آموخت

📜چگونه انسان صحبت کردن را آموخت

✍️زبان بزرگترین دست‌آورد بشر است. اما برخی با این عقیده مخالف‌اند از جمله نوام چامسکی متفکر و زبان‌شناس صاحب‌نام آمریکایی از مؤسسه‌ی تکنولوژی ماساچوست. او زبان‌آموزی را کار خارق‌العاده‌ای نمی‌داند.

📌به عقیده چامسکی، زبان نیز مانند توانایی پرواز که در جوجه‌عقاب به ودیعه گذاشته شده، در نوزاد انسان وجود دارد. از نگاه او کودکان سخن گفتن را نمی‌آموزند بلکه بیشتر، ضرورت پاسخ‌گویی به محرک‌های خارجی است که آنها را مجبور به سخن گفتن می‌کند. بحث چگونگی زبان و زبان‌‌آموزی از دیرباز با انسان همراه بوده و هنوز نیز رازی است نگشوده که تئوری‌های مختلفی را پدید آورده است.

📌ایجاد ارتباط با دیگران، انگیزه‌ی قوی برای سخن گفتن در سال ۱۸۶۶ «انجمن زبان‌شناسی پاریس» بحث در باره‌ی چگونگی پیدایش و تکوین زبان را ممنوع اعلام کرد. اما این ممنوعیت نتوانست، جلوی کنجکاوی انسان در کشف خویشتن را بگیرد. عقاید گوناگونی تکوین یافت و هر کس به فراخور درکش این موضوع را تعریف کرد. از تئوری تقلید گرفته تا تکرار اصوات ساده و کلمات شگفتی، مطرح شد تا به این پرسش پاسخ داده شود: چگونه انسان نخستین، سخن گفتن را آموخت و واژه‌ها و اصواتش قانونمند شد و زبان پدید آمد؟
📌برخی می‌گفتند، انسان‌های اولیه در انجام کارهای گروهی مانند غلتاندن سنگی بزرگ مجبور به ارتباط کلامی بودند، کلماتی بر زبان می‌راندند، مانند همنوایی در یک گروه. این همنوایی سرانجام معنا یافت و به سخن گفتن انجامید.
📌گروهی دیگر، تکرار اصواتی ساده مانند سینگ‌سانگ کودک را پیش ‌می‌کشیدند و می‌گفتند که انسان‌ها برای بیان منظور و احساس خویش انگیزه‌ای قوی برای ایجاد کلمات و ربط دادنشان داشتند.

🔵زبان، حاصل احتمالی تکامل مغز؟

اما هیچ کدام این‌ها این پرسش را که «زبان چرا به وجود آمد» پاسخ نمی‌دهد. Drek Bickerton «درک بیکرتون» از دانشگاه هاوایی در کتابش Language and Spices «زبان و انواع آن» می‌نویسد: زبان حاصل احتمالی تکامل مغز است. وجود ساختارهای نورولوژیک اولیه، انسان نخستین را قادر ساخت،‌ دریافت‌هایش را بیان کند و رفته رفته علائم و اصوات معنی‌دار را به وجود بیاورد. بدین ترتیب زبان نخستین به وجود آمد، زبانی که کلماتی معنادار داشت، اما قانونمند نبود و از قواعد گرامری خاصی تبعیت نمی‌کرد.ا این پاسخ هنوز قادر نیست،‌ سیر پیچیده‌ی جهش از زبانی ابتدایی به زبان صرفی (در این زبا‌ن‌ها کلمات از یک یا چند هجای تغییرپذیر درست شده‌اند. یعنی ریشه‌ی کلمات تغییر می‌کند و به صورت‌های مختلف درمی‌آید. علاوه بر این پیوند پیشوند و پسوند با کلمات در این زبان‌ها فراوان است. زبان‌های مهم دنیا از جمله زبان فارسی از این نوعند) را توضیح دهد.

📌بیکرمن رخدادی ژنتیک را به یاری می‌گیرد و با کمک آن این جهش را تعریف می‌کند. او می‌گوید، همراه با تغییرات ژنتیک، اندازه‌ی مغز نیز تغییر یافت و سیناپس‌ها یا اتصال‌های نورونی جدیدی به وجود آمد و دستگاه صوتی نیز بهبود و تکامل یافت و اینچنین شد که زمینه‌های پیدایش زبان به وجود آمد.

🔵جهش ناگهانی، عامل سخن گفتن

چامسکی نیز بر همین باور است. او نیز جهشی ناگهانی را در سیر تکامل انسان، عاملی می‌داند که باعث شده سخن گفتن در قالب زبان‌های کنونی دنیا برایمان امکان‌پذیر گردد. از نظر او تنها از این راه می‌توان توضیح داد، چرا کودکان می‌توانند هر زبانی را بیاموزند، بی‌آنکه به قواعد گرامریش ‌آگاه باشند. چرا که چنین توانمندی را می‌توان تنها از موجودی برنامه‌ریزی شده انتظار داشت . هفت تیر
در آغاز هیچ نبود!

📌دکتر مریم نوروزیان، متخصص بیماری‌های مغز و اعصاب و دانشیار نورولوژی دانشگاه علوم پزشکی تهران در خصوص چگونگی پیدایی تکلم می‌گوید: «انسان اولیه هنوز سخن گفتن را نمی‌دانست و حرف نمی‌زد. ارتباطات اول با حرکات دست بود و بعد vocal یعنی با تولید صدا و بعد verbal شد یعنی با تولید کلام. انسان اولیه برای انتقال مفاهیم از دست استفاده می‌کرد. اما اینکه چطور شد تکلم بوجود آمد،‌ این بود که وقتی انسان اولیه شروع کرد از دست‌هایش استفاده کند، آن دستی که بیشتر کار می‌کرد، و شروع کرد با دست حرف بزند، مرکز تکلم در مغز طرف مقابل ‌شکفته شد و این مرکز با دست طرف مقابل ارتباط پیدا کرد. ولی اول هم تکلم نبود، یک چیز نامفهوم بود، فقط تولید صدا بود و بعد کم کم لحن کلام، خشم، عشق، نفرت، تهدید و وحشت به آن اضافه شد و کم کم به صورت زبان درآمد.»

🔵مرکز تکلم در مغز در چپ دست‌ها و راست دست‌ها

اما مرکز تکلم انسان، با این سیر پیچیده،‌ در کجای مغز قرار دارد. دکتر نوروزیان در این خصوص می‌افزاید: مرکز تکلم در مغز، بستگی به این دارد که آن فرد راست‌دست یا چپ‌دست است. با توجه به اینکه بین ۹۰ تا ۹۵ درصد افراد جامعه راست‌دست هستند، بنابراین ما الان در مورد افراد راست‌دست می‌توانیم بگوییم که مرکز تکلم در این افراد در نیمکره‌ی چپ مغز قرار دارد، در اکثر موارد، درصد خیلی کمی ممکن است که در نیمکره‌ی راست باشد.

📌به گفته نوروزیان، دو نوع مرکز تکلم وجود دارد: «یکی از آنها برای تولید کلام هست که فرد را قادر می‌سازد، روان صحبت کند که این مرکز حرکتی تکلم هست که در ناحیه‌ی فرونتال یا لب پیشانی قرار دارد. به این ناحیه ناحیه‌ی بروکا می‌گویند. مرکز دیگر، مرکز درک تکلم هست که فرد را قادر می‌‌سازد، درک کند که خودش و دیگران چه می‌گویند. این مرکز درک یا ورنیکال نامیده می‌شود و در قسمت تمپورال مغز (گیجگاهی) قرار دارد و چپ یا راست بودنش بستگی به Handelness و این دارد که آن فرد عمدتا در برخی کارها مانند نوشتن، گرفتن قاشق، پرتاب دارت یا چیزهایی شبیه به آن از چه دستی استفاده می‌کند. اما در افراد چپ‌دست داستان به طرز جالبی متفاوت هست. اینجور نیست که در افراد چپ‌دست هم برای تکلم نیمکره‌ی راست غالب باشد. افراد چپ‌دست، حدود ۵۰ تا ۶۰ درصدشان، در آنها هم نیمکره‌ی چپ،‌ نیمکره‌ی غالب تکلم هست. ولی در ۵۰ درصد موارد دیگر که باقی می‌ماند، تقریبا نیمی از آن یعنی ۲۵ درصد نیمکره‌ی راست غالب است و در نیم دیگر یعنی در ۲۵ درصد دیگر هر دو نیمکره با هم تعامل دارند. می‌توانیم بگوییم، در افراد راست‌دست مغز خیلی lateralize (جانبی‌ یا یک‌طرفه) عمل می‌کند و بیشتر برای تکلم از طرف چپ استفاده می‌کند. ولی در افراد چپ‌دست،‌ مغز دوطرفه کار می‌کند و از هر دو نیمکره‌اش استفاده می‌کند.»
و درباره اینکه آیا این موضوع نقشی هم در زندگی و سلامت انسان دارد، خاطرنشان می‌سازد: «افرادی که سکته‌ی مغزی می‌کنند و راست‌دست هستند، اگر اختلال تکلم دارند و نمی‌توانند بعد از سکته صحبت کنند، ما حتما حدس می‌زنیم که اینها نیمکره‌ی چپشان آسیب دیده. ولی در افراد چپ‌دست، داستان تا حدی برعکس هست. معمولا می‌گویند، افراد چپ‌دست از سکته‌های مغزی زودتر جان سالم به در می‌برند، برای اینکه مغزشان دوطرفه عمل می‌کند و خیلی وابسته به یک نیمکره نیستند.»

🔵سیر تکاملی که ببه تفاوت میان زن و مرد انجامید

سیر تکامل انسان به گونه‌ای پیش رفت که نه تنها به سیستم عصبی مرکزی مختصاتی ویژه بخشید، بلکه میان آناتومی مغز زن و مرد نیز تفاوت‌هایی به وجود آورد. دکتر نوروزیان در زمینه‌ی تفاوت آناتومی مغز زن و مرد می‌‌گوید: «مغز زن و مرد با هم تفاوت‌های آناتومیک دارد، از نظر توانایی‌های کلامی و دیگر توانایی‌ها. مثلا مردها پرتاب دارت را خیلی بهتر انجام می‌دهند. اگر از مردی بخواهیم که ۱۸ کتاب را در یک قفسه جوری قرار بدهد که در طبقه‌ی اول دو برابر طبقه‌ی سوم و در طبقه‌ی سوم یک‌سوم طبقه‌ی دوم باشد این task کار را مردها بهتر انجام می‌دهند. ولی اگر ۲۰ تا ۳۰ تا شیی را روی میز بریزید و به خانم‌ها بگویید که سریع آنهایی را که شبیه به هم هستند، پیدا کنند، آنها خیلی زودتر از مردها اینها را پیدا می‌کنند.

📌نوروزیان درباره علت وجود این تفاوتها می‌گوید: «فرضیه‌های مختلفی داریم. مثلا گفته می‌شود، اگر چه صد در صد نیست، که این یک چیز تکاملی است. مثلا مردها در دوران‌های اولیه‌ مجبور بودند، برای شکار بیشتر پرتاب را تقویت کنند و زنها برای گردآوری غذا و چیزهای دیگر مجبور بودن، این چیزها را پیدا بکنند. مثلا دانه‌های غذایی و چیزهایی شبیه به این، ولی تفاوت‌های مغز زن و مرد به معنای توانایی‌های کمتر یا بیشتر آنان نیست. این کاملا نشان می‌دهد، همانطور که در زنها تفاوت‌های فیزیکال دیگری داریم، در مغز هم همین مسئله وجود دارد.»

📌انسان، تنها موجودی که واژه می‌سازد و دروغ می‌گوید

تطبیق دیگری که انسان را از دیگر موجودات متمایز کرد و او را قادر به بیان کلمات ساخت، توانایی مغز برای تفکیک صداها بود. تنها انسان است که از این توانایی برخوردار است. انسان تنها پستانداری است که نمی‌تواند همزمان بنوشد و نفس بکشد. این نقیصه در سیر تکامل دستگاه صوتی انسان و حنجره پدید آمد. در حالیکه دستگاه صوتی انسان نئاندرتال این خصیصه را نداشت و شبیه به میمون بود. او می‌توانست همزمان تنفس کند و بنوشد. در سیر تکامل، Homo sapiens derthalensis (هومو ساپینس نئاندرتالنسیس) که نمی‌توانست سخن بگوید، منقرض شد و Homo sapiens sapiens (هومو ساپینس ساپینس) یا انسان اندیشه‌ورز بقا یافت و سخن گفت. سگ تنها می‌تواند پارس ‌کند، شامپانزه سعی می‌کند، اصوات بی‌هدف را مهار کند و موفق نمی‌شود،‌ اما انسان، این انسان توانا واژه می‌سازد و دروغ می‌گوی
📚منبع:www.ertebati.persianblog.ir
📝ارسالي از طرف کاربر محترم :omidayandh
/ع

📜منشأ زبان از دیدگاه قرآن

نوع مقاله : علمی تخصصی

نویسنده

• قدرت جاودانی

کارشناس ارشد آموزش زبان فارسی به غیرفارسی‌زبانان، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

https://doi.org/10.22054/ls.2019.37293.1150

📌چکیده

منشأ زبان راز سربه ­مهری است که ذهن بسیاری از زبان­شناسان را درگیر کرده است. مقالۀ حاضر پس از نقد و بررسی نظریه­های مطروحه در این زمینه، نظریۀ جدیدی بر اساس تفسیر و تحلیل علمی آیات قرآن کریم ارائه می­کند که ترکیب­شدۀ دو مورد از نظریه­های پیشین است. بر مبنای منطق دینیِ این نظریه، ابداع تدریجی زبان و وجود خانواده­های متعدد زبانی رد می­شود. به موجب نظریۀ یادشده زبان به صورت دفعی در دو مرحلۀ صرف و نحو به حضرت آدم و حوا (علیهما السلام) القا گردید، اما فرزندانشان زبان­ها را به طور تدریجی و با تکیه بر توانش زبانی خود و داده­های زبانی محیط پیرامون فرامی­گیرند. عوامل اجتماعی و جغرافیایی حاصل از مهاجرت انسان­ها به شکل­ گیری گونه­های زبانی مختلف منجر شده است. ارائۀ مصادیق جدید از ابعاد اعجاز بیانی و علمی قرآن، دستاورد مهم این یافته ­ها به شمار می­آید.

📍کلیدواژه‌ها

• منشأ زبان
• قرآن
• اعجاز بیانی
• اعجاز علمی

📝عنوان مقاله [English]

The Origin of Language from the Quran Perspective

✍️نویسنده [English]

• Qodrat Javdani

Master of Persian language teaching to non-Persian speakers, Allameh Tabatabai University, Tehran, Iran

✍️چکیده [English]

The origin of language is veiled in mystery which has been running in many linguists’ minds. Having reviewed and criticized the presented theories in this regard, the current study introduces a new theory based on the interpretation and scientific analysis of the Holy Koran verses that is a combination of two previous theories. According to the religious rationale of this theory, gradual coinage of language and existence of the various language families are rejected. On the basis of the aforementioned theory, a language was received suddenly in two morphological and syntactic steps by Adam and Eve (peace be upon them); however, their children acquired languages gradually relying on their linguistic competence and inputs around them. Social and geographical factors resulted from people’s migration have led to the formation of different linguistic varieties. The present study concludes with introducing new exemplifications of the rhetoric and scientific aspects of the Koranic miracles

📍کلیدواژه‌ها [English]

• the origin of language
• the Qur’an
• rhetoric miracle
• scientific miracle

📒اصل مقاله

1. مقدمه

زبان­شناسان همواره به دنبال پاسخ این سؤال بوده­اند که زبان­ها از کجا نشأت گرفته و چگونه به وجود آمده­اند. نظرات متنوعی از جمله تئوری­های منشأ الهی یا آفرینش، اصوات طبیعی و حیوانی، سازگاری جسمانی، ژنتیکی و غیره در این­ باره ایراد شده­اند که در بخش بعدی به تفصیل مورد بحث قرار خواهند گرفت. اگرچه تئوری آفرینش[1] یا منشأ الهی[2] با رویکرد مذهبی به این مقوله پرداخته، اما از مآخذ اسلامی در این راستا استفاده نکرده است. مقالۀ حاضر با هدف بررسی این مهم از منظر قرآن نگاشته شده است. تصدیق نظریۀ فعلی، مستلزم تبیین اصالت و حقانیت این کتاب آسمانی است.

معرفت (1378) سه مورد از ابعاد اعجازی قرآن را با عناوین اعجاز بیانی، اعجاز علمی و اعجاز تشریعی برمی­شمارد. او اعجاز بیانی قرآن را به پنج بخش تقسیم می­کند: نخست گزینش کلمات، دوم سبک و شیوۀ بیان، سوم نظم­آهنگ قرآن، چهارم وحدت موضوعی یا تناسب معنوی آیات و پنجم، نکته­ها و ظرافت­ها. بنابراین، به­کارگیری صحیح واژه­ها و ترتیب دقیق مطالب از ویژگی­های بارز قرآن به شمار می­روند که بر صحت و دقت نظریۀ حاضر تأثیرگذارند. آیت­الله مکارم شیرازی در تفسیر نمونه به 14 مورد از اعجاز علمی قرآن در حوزه­های فیزیک، کیهان­شناسی، زیست­شناسی و زمین­شناسی اشاره کرده است (رضایی اصفهانی و رضایی آدریانی، 1392). مراد از اعجاز تشریعی قرآن هم مربوط به احکام حقوقی پیچیدۀ مندرج در آن است (بلاغی نجفی، 1420 ق.). قطعاً یک فرد امی در بیش از 1400 سال پیش، قادر به خلق اثری مملو از ظرافت­های ادبی و حقوقی، و همچنین سرشار از اسرار علمی نبوده است.

یکی از اسرار خلقتِ حیوان ناطقی به نام انسان، قوۀ نطق اوست. این نگارنده بر پایۀ واکاوی واژه­ها و بافت متنی چهار آیه از قرآن و نیز استدلال­های دینی به نتایج قابل توجهی در زمینۀ منشأ زبان دست یافته است. کاربرد این نتایج در علوم اسلامی بر اهمیت و ضرورت این مقاله می­افزاید. در ادامه به نقد گفتمانی آیات مورد نظر و نتایج مربوطه پرداخته خواهد شد.

1. بحث و تحلیل

پیش از پرداختن به نظریۀ این مقاله سایر نظریه­های طرح­شده را مورد نقد و بررسی قرار می­دهیم. یول[3] (2006) به چهار نظریۀ ذیل در باب منشأ زبان اشاره می­کند:

1) منشأ الهی: بیشتر ادیان به یک منشأ الهی برای زبان قائل هستند. کتاب مقدس بیان می­دارد که «خداوند، آدم را آفرید و آدم نام همۀ موجودات زنده را بر زبان جاری ساخت»[4]. هندوها معتقدند زبان از جانب ساراسواتی[5]، همسر برهما که اصطلاحاً خالق هستی است، به انسان اعطا شده است. چنانچه این نظریه درست باشد، هر نوزاد سالم باید پس از یک دورۀ بدون معاشرت زبانی، قادر به تکلم زبان خدادادی باشد. در طول تاریخ، آزمایش­هایی به منظور سنجش این نظریه صورت گرفته است. در حدود 2500 سال پیش، یک فرعون مصری دستور داد تا دو نوزاد در نزد یک چوپان لال و گلۀ بزهای او زندگی کنند. پس از دو سال، کودکان تنها قادر به ادای آوایی بودند که شبیه واژۀ نان در زبان فریقی بود. در سال 1500 میلادی، یکی از پادشاهان اسکاتلند نیز دست به چنین آزمایشی زد که نهایتاً ادعا شد کودکان به زبان عبری سخن می­گفتند. لکن در سایر آزمایش­های تاریخی کودکان نمی­توانستند به هیچ زبانی صحبت کنند (Yule, 2006). بدیهی است که در مورد اول، بیان یک آوای واژه­گونه پس از دو سال به معنای فراگیری زبان نیست و با توجه به نتایج آزمایش­های دیگر نمی­توان صحت و سقم ادعای حاصل از آزمایش شاه اسکاتلندی را تأیید نمود و بر درستی این نظریه صحه گذاشت. شایان ذکر است که نظریۀ مقالۀ پیش رو با این نظریه در خصوص حضرت آدم (ع) اشتراک نظر دارد.

2) منشأ اصوات طبیعی[6]: این نظریه اعتقاد دارد که انسان­ها با تقلید اصوات محیط پیرامون یا اصوات خودشان در هنگام کار گروهی به خلق زبان پرداختند. به­عنوان مثال، برای بیان مفهوم باد صدای آن را تقلید کردند. اگرچه از سویی وجود نام­آواها[7] در زبان­های زندۀ امروز بر اعتبار این نظریه می­افزاید، اما از سوی دیگر، وجود مفاهیم انتزاعی موجب تضعیف این نظریه می­گردد (Yule, 2006).

3) منشأ سازگاری جسمانی[8]: انسان در طول تاریخ متحمل تغییرات جسمانی بسیاری شده است. تکامل جسمانی او در اعضایی همچون دندان­ها، لب­ها، دهان، زبان، حنجره، حلق و مغز، بستر مناسبی برای تکلم فراهم آورده است. گرچه شرایط جسمانی مناسب، شرط لازم برای تکلم محسوب می­شود، اما هرگز کافی نیست (Yule, 2006). گفتنی است خداوند در آیۀ سی­ام سورۀ بقره، تلویحاً به وجود نسل­های پیش از آدم و تکامل آن­ها اشاره کرده است که در تشریح نظریۀ مقاله بیان خواهد شد.

4) منشأ ژنتیکی[9]: به دلیل توانایی کودکان ناشنوا در برقراری ارتباط از طریق زبان اشاره برخی دانشمندان بر این باورند که چیزی فراتر از جنبۀ جسمی بر توانش زبانی انسان تأثیر می­گذارد. به عقیدۀ آنان انسان از یک قابلیت ویژۀ درونی و ذهنی برای یادگیری زبان برخوردار است (Yule, 2006). در نظریۀ این نگارنده نحوۀ فراگیری زبان توسط فرزندان آدم و حوا نیز دقیقاً با این نظریه مطابقت دارد.

فرنچ[10] (2004) نیز به معرفی شش نظریۀ زیر پرداخته است:

1) نظریۀ صوت حیوانی[11]: بعضی دانشمندان معتقدند که زبان حاصل اصوات حیوانی است. انسان­ها پس از تکامل خود صداهای بیشتری تولید کردند که رفته­رفته به واژه ­های معنادار تبدیل شدند. سپس قواعد نحوی را توسعه دادند و این گونه زبان به وجود آمد، اما اصوات حیوانی نه برای بیان ایده ­ها بلکه برای ابراز احساسات به کار می­روند که غیر قابل کنترل هستند، درحالی­ که ارتباط با واژه ­ها قابل کنترل است. بنابراین، احتمال صحت این نظریه بسیار پایین است (French, 2004). در باب تفاوت اصوات حیوانی و زبان، لازم است ذکر گردد که رفتارهای زبانی غیرقابل­کنترل، مانند فحاشی، متأثر از احساسات است که از طریق زبان انتقال می­یابند.

2) نظریۀ هوش انسانی[12]: بسیاری بر این باورند که هوش انسان او را قادر به ایجاد زبان کرده است، اما بیشتر زبان­شناسان و دانشمندان آن را رد می­کنند. از جملۀ آنان دوایت بولینگر[13] است که در مطالعات زبانی با شامپانزه­ ها کار کرده است. شواهدی مبنی بر احتیاج زبان به هوش وجود ندارد و در واقع، مشاهدات زیادی ضد آن موجود است. شامپانزه­های هوشمند، ارتباط با زبان اشاره را می­آموزند، درک می­کنند و حتی به کار می­بر­ند، اما قادر به ابداع زبان و ارتباط کلامی با سایر همنوعان خود نیستند (French, 2004).

3) نظریۀ تقلید[14]: سوزان بلکمور[15] در کتاب ماشین تقلید[16] خود بیان می­کند که انسان به سبب توانایی بی­نظیر خود در تقلید، قادر به ساخت زبان بوده است. مطالعات متعدد نشان داده­اند که میمون­ها از قابلیت بیشتری در این زمینه برخوردار هستند. نیز پرندگانی چون طوطی و کاسکو نه­تنها تقریباً هر صدایی را می­توانند تقلید کنند بلکه حتی قادر به درک معنای آن­ها هستند، اما تمام این حیوانات از تولید زبان عاجزند (French, 2004).

4) نظریۀ پدیدۀ ظهوریافته[17]: برخی می­گویند که زبان بر اثر پدیدة ظهوریافتۀ ناگهانی پا به عرصۀ وجود گذاشته است؛ بدین معنا که پیش­تر در مغز انسان وجود داشته و انسان با تکامل خود آن را کشف کرده و به استفاده از واژه­ها یا نشانه­ها جهت انتقال پیام پرداخته است. حامیان این نظریه معتقدند که همزمان با تکامل انسان تغییراتی شانسی در دی­ان­ای[18] او رخ داده که به توانش ارتباطی او انجامیده است. براساس این نظریه، زبان به صورت اتفاقی و غیرنظام­مند به وجود آمده است، در صورتی که زبان دارای ساختاری بسیار نظام­مند و منطقی است. انتقاد دیگری که به این نظریه وارد شده آن است که چرا تنها انسان از این نعمت بهره­مند بوده یا تنها او قادر به کشف آن بوده است (French, 2004). انتقاد نخست نیازمند این توضیح است که وقوع دفعی یک پدیده با توجیه متافیزیکی یا به تعبیری معجزه، امکان­پذیر است. در شرح آیۀ 30 سورۀ بقره به انتقاد دوم نیز پرداخته خواهد شد.

5) نظریۀ زبان اشاره[19]: مطابق این نظریه انسان ابتدا با زبان اشاره و بدن به برقراری ارتباط با همنوعانش پرداخته و سپس اصوات را به آن اضافه کرده است که چگونگی آن با ایدۀ ماکس مولر[20] در سال 1880 به اسم نام­آواها توجیه می­شود (French, 2004). این ایده همان نظریۀ منشأ اصوات طبیعی است که پیشتر به نقاط ضعف آن اشاره گردید.

6) آفرینش: تنها یک نظریه دربارۀ منشأ زبان انسان وجود دارد که با مخالفت­های شدید مواجه نشده است و آن نظریۀ آفرینش است. برطبق این نظریه، خداوند موهبت زبان را فقط به انسان ارزانی داشته است، زیرا به تعبیر کتاب مقدس، او جلوه­ای از وجود خداوند است[21] (French, 2004). این نظریه همان نظریۀ منشأ الهی است که تا حدودی مورد تأیید نظریۀ این مقاله است. در تصحیح نقد مذکور باید گفت که اتفاقاً افراد بی­دین و به­ویژه ضد دین شدیداً مخالف این نظریه هستند، چون غالباً اعتقادی به خدا و معجزات پیامبران ندارند. در قرآن، تعبیر کتاب مقدس از انسان به جلوه­ای از وجود خدا به شکل دیگری بیان شده است که در آیۀ 30 سورۀ بقره به آن اشاره خواهد شد.

اکنون نوبت به تشریح نظریۀ قرآنی منشأ زبان با استناد به تفاسیر المیزان، اطیب البیان، مجمع البیان، نمونه و نور، و نقدهای علمی این نگارنده می­رسد. خداوند در چهار آیه از کلام ­الله مجید به موضوع زبان انسان پرداخته است. یکی از این موارد، آیۀ چهارم سورۀ الرحمن است:

﴿خَلَقَ الْإِنسَٰنَ: [خداوند] انسان را آفرید﴾ (الرحمن/ 3).

﴿عَلَّمَهُ الْبَیَانَ: و به او بیان را آموخت﴾ (الرحمن/ 4).

دربارۀ فعل «علّم» مفصلاً در توضیح آیۀ 31 سورۀ بقره صحبت خواهد شد. طباطبائی (ره) (1374) و طیب (ره) (1386) مشترکاً بر این باور هستند که بیان به ­معنی پرده­برداری از هر چیز، خاصتاً در اینجا نیات درونی است که از بزرگترین نعمات الهی به انسان محسوب می­گردد. به نقل از این دو، بعضی­ها انسان را به حضرت آدم (ع) و بیان را به اسماء ذکرشده در آیۀ 31 بقره، و عدۀ دیگری انسان را به پیغمبر اسلام (ص) و بیان را به قرآن تفسیر کرده­اند (طیب، 1386). طباطبائی پیچیدگی زبان انسان را از وجوه تمایز او با سایر حیوانات برمی­شمارد. به نقل از او، برخی­ها بیان را خیر و شر و بعضی نیز راه­های هدایت و ضلالت تعبیر نموده­اند که خدا تشخیص آن­ها را به انسان آموخت.

قرائتی (1387) از توان سخنوری به عنوان یک هدیۀ الهی و تجسمی از رحمت خداوند یاد می­کند که با کمک والدین به فعلیت می­رسد. طبرسی (1387) حضرت آدم (ع) را مصداق واژۀ انسان می­داند و بیان را سرنوشت­سازترین موهبت الهی قلمداد می­کند. او آراء سایرین را نیز در این باره نقل می­کند: گروهی معتقد هستند که واژۀ انسان اسم جنس است و کل انسان­ها را شامل می­گردد. از دید جبایی، بیان سخنی است که مبیّن اهداف و مقاصد گوینده، و وجه تمایز انسان از حیوان است. ابن کیسان نبی مکرم اسلام (ص) و دانش گذشته و آینده را به­ترتیب مصادیق انسان و بیان می­داند.

مکارم شیرازی (1374) واژۀ انسان در آیۀ سوم الرحمن به نوع بشر برمی­گردد. او حول آیات بالا دیدگاه دو امام معصوم را نیز نقل می­کند: از دید امام رضا (ع) اولین آیه بر آفرینش امیرالمؤمنین (ع) صدق می­کند، و منظور دومین آیه بیان تمام امور مورد نیاز مردم است. امام صادق (ع) بیان را اسم اعظم می­نامد که به وسیلۀ آن همه چیز دانسته می­شود.

واژۀ بیان در زبان عربی علاوه بر نطق و سخن، به کتابت، خط و انواع استدلالات عقلی و منطقی دلالت می­کند اما شاخص­ترین معنی آن همان سخن گفتن است، زیرا که انسان بدون این نعمت هرگز قادر به انتقال تجربیات و علوم خود به نسل­های دیگر نبوده و پیشرفت دانش، تمدن، دین و اخلاق مستلزم زبان است (مکارم شیرازی، 1374).

بنا بر آخرین تفسیر، آدم ابوالبشر، نخستین پیامبر الهی، برای هدایت دینی و تربیت اخلاقی همسر، فرزندان و نوادگان خود نیازمند زبان مشترک کامل و جامعی بوده است. طبعاً، شناخت همۀ موجودات محیط پیرامون و مفاهیم انتزاعی و ساخت واژه­ها و قواعد نحوی که شالودۀ زبان مترقی به حساب می­آیند، کار دشواری است و توسط جامعه­ای دو نفره یا چندنفره امکان­پذیر نیست. چه بسا عمر طولانی انسان نیز این فرایند طولانی را کفاف ندهد و همت نسل­های متمادی را می­طلبد. حتی اگر در درازمدت نیز چنین امکانی فراهم می­شد جامعه تا مدت­ها از نعمت هدایت بی­بهره می­بود و چه­ بسا در این بازه بسیاری از مردم بدون بهره­مندی از این نعمت از دنیا می­رفتند که این امر خلاف عدل الهی است. ازاین­رو، به نظر می­رسد که خداوند از بدو خلقت آدم و حوا نعمت بالفعل زبان را به آنان عطا کرد. در آیات 31 و 37 سورۀ بقره به چگونگی این مسأله اشاره شده است.

در خلال آیات 30 تا 38 سورۀ بقره به داستان آفرینش و سرنوشت آدم و حوا پرداخته شده است که آیات 30 تا 37، برای تشریح ادامۀ نظریه کافی هستند. پیش از ارائۀ تفسیر و نقد این آیات، می­بایست تکلم در عالم معنا و دنیا را از یکدیگر متمایز نمود. طباطبائی (1374) و طیب (1386) در تفسیر آیۀ 105 سورۀ هود[22]، بیان می­دارند که تکلم دنیوی به واسطۀ اصوات و ترکیب آن­ها روی می­دهد، زیرا انسان­ها از احاطۀ بر اذهان و قلوب یکدیگر عاجزند، حال ­آنکه در عالم قیامت [یا آخرت] که عاری از غیب است، نیازی به تکلم و نطق [به روش عالم ماده] وجود ندارد. لذا این نگارنده خاطرنشان می­کند که تکلم خدا و فرشتگان در آیات فوق­الذکر به مثابۀ تکلم مرسوم در این دنیا نیست.

﴿وَ إِذْ قَالَ رَبُّکَ لِلْمَلَٰٓئِکَةِ إِنِّی جَاعِلٌ فِی الْأَرْضِ خَلِیفَةً قَالُوٓا۟ أَتَجْعَلُ فِیهَا مَن یُفْسِدُ فِیهَا وَ یَسْفِکُ الدِّمَآءَ وَ نَحْنُ نُسَبِّحُ بِحَمْدِکَ وَ نُقَدِّسُ لَکَ قَالَ إِنِّیٓ أَعْلَمُ مَا لَا تَعْلَمُونَ: (به خاطر بیاور) هنگامی را که پروردگارت به فرشتگان گفت: «من در روی زمین، جانشینی [= نماینده‌ای‌] قرار خواهم داد.» فرشتگان گفتند: پروردگارا! آیا کسی را در آن قرار می‌دهی که فساد و خونریزی کند؟! (زیرا موجودات زمینی دیگر، که قبل از این آدم وجود داشتند نیز، به فساد و خونریزی آلوده شدند. اگر هدف از آفرینش این انسان، عبادت است،) ما تسبیح و حمد تو را بجا می‌آوریم، و تو را تقدیس می‌کنیم». پروردگار فرمود: من حقایقی را می‌دانم که شما نمی‌دانید﴾ (البقره/ 30).

در آیۀ بالا به دو موضوع جانشینی، و فساد و خونریزی آدمیان در زمین اشاره شده است. طباطبائی (1374) و طیب (1386) اعتقاد دارند که فرشتگان می­دانستند بشر مادی است و قوای غضبی و شهوی دارد. قرائتی (1387) سه فرضیۀ دریافت اخبار الهی[23]، پیش­بینی و درک انسان­های ماقبل را مطرح می­کند. به نقل از مکارم شیرازی (1374) بعضی از مفسران معتقدند پیش از آدم و حوا (علیهما السلام)، فرشتگانی در زمین ساکن بودند[24] و منظور از موضوع نخست، جانشینی آدم (ع) به جای آن­ها بوده است. برخی دیگر، انسان­های اولیه یا سایر حیوانات را مراد آن می­دانند. مکارم شیرازی و سایر محققان[25] نیز بر خلافت الهی و نمایندگی خدا تأکید دارند.

از نگاه این نگارنده، آخرین تفسیر قرائتی (1387) و دو تفسیر آخر نقل­شده از مکارم شیرازی (1374) منطقی­تر به نظر می­رسند. عنوان جانشینی خدا مشابه تعبیری است که در نظریۀ آفرینش از کتاب مقدس نقل شده است: «انسان [کامل] جلوه­ای از وجود خداوند است»، اما اگر با عینک انتقاد گفتمانی یا زبان­شناختی به تحلیل متن بپردازیم، به انسان­های اولیه خواهیم رسید. با توجه به این که در این آیه با زمان حال ساده به فساد و خونریزی انسان اشاره شده است در حقیقت فرشتگان در حال بیان این عادت دیرباز انسان­های اولیه هستند. در ادامه، خداوند می­فرماید حقیقتی را می­داند که آن­ها نمی­دانند. این حقیقت بایستی خصلتی از انسان نوین باشد که ضد فساد و خونریزی است. به راستی چه خصوصیتی جز منطق و گفتگو مانع بروز جنگ و برقراری صلح می­گردد؟

﴿وَ عَلَّمَ ءَادَمَ الْأَسْمَآءَ کُلَّهَا ثُمَّ عَرَضَهُمْ عَلَی الْمَلَٰٓئِکَةِ فَقَالَ أَنۢبُِٔونِی بِأَسْمَآءِ هَٰٓؤُلَآءِ إِن کُنتُمْ صَٰدِقِینَ: سپس علم اسماء [= علم اسرار آفرینش و نامگذاری موجودات‌] را همگی به آدم آموخت. بعد آنها را به فرشتگان عرضه داشت و فرمود: «اگر راست می‌گویید، اسامی این­ها را به من خبر دهید»﴾ (البقره/ 31).

مکارم شیرازی (1374) فعل علّم را به تعلیم استعداد و ویژگی­های فطری برای سخن گفتن تفسیر می­کند. همچنین به گفتۀ او امام صادق (ع) از واژۀ اسماء به نام تمامی موجودات و حتی مصنوعات بشری تعبیر کرده است. بنا بر نظر مکارم شیرازی، تعلیم این اسماء به نام آن­ها منحصر نیست، بلکه دربرگیرندۀ معانی، مفاهیم و مسماهایشان هم هست. او در ادامه بیان می­دارد که:

علم اسماء چیزی شبیه علم لغات نبوده است بلکه مربوط به فلسفه و اسرار و کیفیات و خواص آنها بوده است[26] ... [خدا] همچنین استعداد نامگذاری اشیاء را به او [آدم (ع)] ارزانی داشت تا بتواند اشیاء را نامگذاری کند و در مورد احتیاج با ذکر نام، آن­ها را بخواند تا لازم نباشد عین آن چیز را نشان دهد (مکارم شیرازی، 1374/1: 176).

طباطبائی (1374) در تفسیر آیۀ چهارم سورۀ الرحمن معتقد است مقصود از تعلیم بیان به انسان، وضع واژه­ها برای او نیست، بلکه خداوند فطرت او را به­گونه­ای آفریده است که بنا به ضرورت زندگی اجتماعی مجبور به وضع واژه­ها شود. طبق نظر او اسماء در آیۀ حاضر، موجوداتی زنده و دارای عقل، علم و شعور هستند که در پس پردۀ غیب قرار دارند. وی زبان را ملاک نادرستی برای برتری انسان بر ملائکه می­داند و ادامه می­دهد «... علمی که برای آدم دست داد حقیقت علم به اسماء بود که فراگرفتن آن برای آدم ممکن بود و برای ملائکه ممکن نبود ...» (طباطبائی، 1374/1: 180)، اما در عین حال از امام صادق (ع) نقل می­کند که این اسماء شامل دواها، گیاهان، درختان و کوه­های زمین، و همچنین دره­ها، تنگه­ ها و بیابان­ها می­شوند. سپس، این گونه نتیجه می­گیرد:

... هیچ فرقی نیست بین این که گفته شود خدا آن­چه در خزائن غیب هست یعنی غیب آسمان­ها و زمین را به آدم تعلیم داد و بین این­که گفته شود خداوند اسم همه­چیز را که باز غیب آسمان­ها و زمین است به آدم بیاموخت، چون روشن است که نتیجۀ هر دو یکی است. (1374/1: 185).

طیب (1386) نیز در این زمینه با طباطبائی (1374) اتفاق نظر دارد. طبرسی (1387) به نقل از برخی مفسران می­آورد خداوند همۀ واژه­ها و اسامی تمام پدیده­ها را به آدم آموخت. او متذکر می­شود حتی پاره­ای بر این باورند که خدا خط و نوشتار را نیز به انسان آموخته است. وی به نقل از سایر مفسرها این امکان را می­دهد که خدا این واژه­ها را به آدم الهام کرده یا او را به آموختن آن­ها وادار کرده است.

طبرسی (1387) چند تفسیر برای اسماء نقل قول کرده است. از دید مفسرانی مانند ابن عباس و سعید بن جبیر، اسماء عبارتند از نام همۀ صنایع و رشته­های علمی مربوط به آنها، رموز کشاورزی و تمام امور دینی و دنیوی فردی و اجتماعی. علی بن عیسی همۀ زبان­ها و فرهنگ ­ها را به عنوان اسماء تلقی می­کند. اعتقاد او بر آن است که پس از گسترش خانواده ­ها و پراکندگی انسان­ها هر گروه به زبانی سخن گفتند. عده­ای دیگر نام همۀ پدیده­ های آفرینش را مصداق این واژه می­دانند. امام صادق نیز نام زمین­ها، کوه­ها، دره­ها، دشت­ها، پدیده­ها، موجودات، فرشتگان، فرزندان آدم و همچنین نام و فواید حیوانات را مصادیق این واژه عنوان کرده است. قرائتی (1387) هم با استناد به فرمایش امام صادق (ع)، کلیۀ موارد فوق، بستر رودخانه­ها و حتی فرش زیر پایمان را از مصداق­های این واژه مثال می­زند و تصریح می­کند که خداوند اسماء و اسرار هستی را مشتمل بر نام اولیای خود و جمادات به آدم تعلیم داد.

تعابیر مکارم شیرازی (1374)، طباطبائی (1374) و طیب (1386) از فعل علّم، به معنای تعلیم بالقوۀ زبان به آدم هستند که با استنتاج به­دست­آمده از تفسیر آیۀ چهارم سورۀ الرحمن توسط مکارم شیرازی و مضمون آیۀ 33 همین سوره در تضاد است. لذا از دید این نگارنده تعلیم بالفعل مدنظر است. در رابطه با واژۀ اسماء، حدیث امام صادق (ع) با روایت کتاب مقدس همخوانی دارد، با این تفاوت که وی اشیائی مثل قالی زیر پای خود را هم به این فهرست می­افزاید. از منظر این نگارنده، واژۀ مذکور مفاهیم ذهنی و انتزاعی را نیز دربرمی­گیرد. عبارت اسماء الله در زبان عربی به معنای صفات و مفاهیمی انتزاعی همانند بخشنده، مهربان، دانا و جز آن است که برازندۀ وجود خداوند هستند. در بخش نتیجه­گیری نیز به این قسمت پرداخته خواهد شد.

﴿قَالُوا۟ سُبْحَٰنَکَ لَا عِلْمَ لَنَآ إِلَّا مَا عَلَّمْتَنَآ إِنَّکَ أَنتَ الْعَلِیمُ الْحَکِیمُ: فرشتگان عرض کردند: «منزهی تو! ما چیزی جز آنچه به ما تعلیم داده‌ای، نمی‌دانیم؛ تو دانا و حکیمی»﴾ (البقره/ 32).

فرشتگان در پاسخ خدا برابر این استعداد و قدرت شگرف آدم ابراز عجز می­کنند و به برتری او بر خودشان اعتراف می­نمایند (مکارم شیرازی، 1374).

﴿قَالَ یَٰٓ ادَمُ أَنۢبِئْهُم بِأَسْمَآئِهِمْ فَلَمَّآ أَنۢبَأَهُم بِأَسْمَآئِهِمْ قَالَ أَلَمْ أَقُل لَّکُمْ إِنِّیٓ أَعْلَمُ غَیْبَ السَّمَٰوَٰتِ وَ الْأَرْضِ وَ أَعْلَمُ مَا تُبْدُونَ وَ مَا کُنتُمْ تَکْتُمُونَ: فرمود: «ای آدم! آنان را از اسامی (و اسرار) این موجودات آگاه کن». هنگامی که آنان را آگاه کرد، خداوند فرمود: آیا به شما نگفتم که من، غیب آسمان­ها و زمین را می­دانم؟! و نیز می­دانم آنچه را شما آشکار می­کنید، و آنچه را پنهان می­داشتید﴾ (البقره/ 33).

﴿وَ إِذْ قُلْنَا لِلْمَلَٰٓئِکَةِ اسْجُدُوا۟ لِءَادَمَ فَسَجَدُوٓا۟ إِلَّآ إِبْلِیسَ أَبَیٰ وَ اسْتَکْبَرَ وَ کَانَ مِنَ الْکَٰفِرِینَ: و (یاد کن) هنگامی را که به فرشتگان گفتیم: برای آدم سجده و خضوع کنید. همگی سجده کردند، جز ابلیس که سر باز زد و تکبر ورزید (و به خاطر نافرمانی و تکبرش) از کافران شد﴾ (البقره/ 34).

﴿وَ قُلْنَا یََٰٓٔادَمُ اسْکُنْ أَنتَ وَ زَوْجُکَ الْجَنَّةَ وَ کُلَا مِنْهَا رَغَدًا حَیْثُ شِئْتُمَا وَ لَا تَقْرَبَا هَٰذِهِ الشَّجَرَةَ فَتَکُونَا مِنَ الظَّٰلِمِینَ: و گفتیم: ای آدم! تو با همسرت در بهشت سکونت کن و از (نعمت­های) آن از هر جا می‌خواهید، گوارا بخورید، (اما) نزدیک این درخت نشوید که از ستمگران خواهید شد﴾ (البقره/ 35).

﴿فَأَزَلَّهُمَا الشَّیْطَٰنُ عَنْهَا فَأَخْرَجَهُمَا مِمَّا کَانَا فِیهِ وَ قُلْنَا اهْبِطُوا۟ بَعْضُکُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ وَ لَکُمْ فِی الْأَرْضِ مُسْتَقَرٌّ وَ مَتَٰعٌ إِلَیٰ حِینٍ: پس شیطان موجب لغزش آنها از بهشت شد و آنان را از آنچه در آن بودند، بیرون کرد و (در این هنگام) به آن­ها گفتیم: همگی (به زمین) فرود آیید. درحالی­که بعضی دشمن دیگری خواهید بود و برای شما در زمین، تا مدت معینی قرارگاه و وسیلۀ بهره­برداری خواهد بود»﴾ (البقره/ 36).

طباطبائی (1374) می­نویسد آدم (ع) در نزدیکی کوه صفا و حوا (س) در حوالی کوه مروه که هر دو در محدودۀ شهر مکه واقع هستند، هبوط کردند. طبرسی (1387) نیز به نقل از حضرت محمد (ص) می­گوید که مقصود از ارض، سرزمین مکه بوده است.

﴿فَتَلَقَّیٰٓ ءَادَمُ مِن رَّبِّهِ کَلِمَٰتٍ فَتَابَ عَلَیْهِ إِنَّهُ هُوَ التَّوَّابُ الرَّحِیمُ: سپس، آدم از پروردگارش کلماتی دریافت داشت (و با آنها توبه کرد) و خداوند توبۀ او را پذیرفت؛ چرا که خداوند توبه‌پذیر و مهربان است﴾ (البقره/ 37).

برخی از مفسران معتقدند که منظور از واژۀ کلمات، جملات آیۀ 23 سورۀ اعراف[27] یا سایر ادعیه است. روایاتی نیز مبنی بر توسل به نام پنج تن آل عبا، یعنی محمد، علی، فاطمه، حسن و حسین(علیهم السلام) مطرح شده است (طباطبائی، 1374؛ طبرسی، 1387؛ قرائتی، 1387؛ مکارم شیرازی، 1374). طباطبائی (1374) نیز با استناد به آیۀ 45 سورۀ آل عمران[28] اولیاء الهی(علیهم السلام) را مقصود این واژه می­داند. طیب (1386) مانند طباطبائی معتقد است چه ­بسا کلمات با اسماء مرتبط باشند. مطابق با نظر طبرسی (1387) کلمه یا کلام اثری است که بر معنی و مفهوم (اسماء) مد نظر گوینده دلالت می­کند، یعنی به ­تعبیر این نگارنده معانی و مفاهیم ذهنی (واژه­ها) در قالب کلمات متجلی می­شوند.

در نظر مفسران به واژۀ جملات اشاره شده است که این نگارنده هم بر این نکته تأکید دارد. عبارت کلمات قصار نیز در نهج البلاغه به معنای جملات کوتاه امام علی (ع) است که حاوی نکات نغز و پندآموز هستند. تعریف طبرسی (1387) نیز مفهوم جمله را به ذهن متبادر می­سازد. بنابراین، کلمات در سطحی فراتر از اسماء جای دارد و به قواعد قرارگیری واژه­ها در کنار همدیگر اطلاق می­گردد. در بخش نتیجه­گیری نیز به این نکته پرداخته خواهد شد.

در آیات 27 تا 29 سورۀ مائده مکالمه­ای از دو پسر نخست آدم و حوا یعنی هابیل (ع) و قابیل نقل شده است:

﴿وَ اتْلُ عَلَیْهِمْ نَبَأَ ابْنَیْ ءَادَمَ بِالْحَقِّ إِذْ قَرَّبَا قُرْبَانًا فَتُقُبِّلَ مِنْ أَحَدِهِمَا وَ لَمْ یُتَقَبَّلْ مِنَ الْءَاخَرِ قَالَ لَأَقْتُلَنَّکَ قَالَ إِنَّمَا یَتَقَبَّلُ اللَّهُ مِنَ الْمُتَّقِینَ: و داستان دو فرزند آدم را به حق بر آن­ها بخوان: هنگامی که هر کدام، کاری برای تقرّب (به پروردگار) انجام دادند، امّا از یکی پذیرفته شد و از دیگری پذیرفته نشد (برادری که عملش مردود شده بود، به برادر دیگر) گفت: به خدا سوگند تو را خواهم کشت. (برادر دیگر) گفت: «(من چه گناهی دارم؟ زیرا) خدا تنها از پرهیزگاران می‌پذیرد﴾ (المائده/ 27).

﴿لَئِنۢ بَسَطتَ إِلَیَّ یَدَکَ لِتَقْتُلَنِی مَآ أَنَا۠ بِبَاسِطٍ یَدِیَ إِلَیْکَ لِأَقْتُلَکَ إِنِّیٓ أَخَافُ اللَّهَ رَبَّ الْعَٰلَمِینَ: اگر تو برای کشتن من، دست دراز کنی، من هرگز به قتل تو دست نمی‌گشایم، چون از پروردگار جهانیان می‌ترسم﴾ (المائده/ 28).

﴿إِنِّیٓ أُرِیدُ أَن تَبُوٓأَ بِإِثْمِی وَإِثْمِکَ فَتَکُونَ مِنْ أَصْحَٰبِ النَّارِ وَ ذَٰلِکَ جَزَٰٓؤُا۟ الظَّٰلِمِینَ: من می‌خواهم تو با گناه من و خودت (از این عمل) بازگردی (و بار هر دو گناه را به دوش کشی) و از دوزخیان گردی. و همین است سزای ستمکاران﴾ (المائدة/ 29).

این گفت­و­گو نشان می­دهد که نخستین فرزندان آدم و حوا در زمان بزرگسالی از قدرت تکلم برخوردار بوده­اند.

بر اساس یکی دیگر از روایات تاریخی قرآن (آیات 30 تا 33 سورۀ مریم)، حضرت عیسی(ع) در زمان نوزادی به اذن خدا برای اثبات پاکی حضرت مریم (س) لب به سخن گشوده است.

﴿فَأَشَارَتْ إِلَیْهِ قَالُوا۟ کَیْفَ نُکَلِّمُ مَن کَانَ فِی الْمَهْدِ صَبِیًّا: (مریم) به او اشاره کرد. گفتند: چگونه با کودکی که در گاهواره است سخن بگوییم»﴾ (مریم/ 29).

﴿قَالَ إِنِّی عَبْدُ اللَّهِ ءَاتَیٰنِیَ الْکِتَٰبَ وَ جَعَلَنِی نَبِیًّا: (ناگهان عیسی زبان به سخن گشود و) گفت: «من بندۀ خدایم. او کتاب (آسمانی) به من داده و مرا پیامبر قرار داده است﴾ (مریم/ 30).

﴿وَ جَعَلَنِی مُبَارَکًا أَیْنَ مَا کُنتُ وَ أَوْصَٰنِی بِالصَّلَوٰةِ وَ الزَّکَوٰةِ مَا دُمْتُ حَیًّا: و مرا هر جا که باشم، وجودی پربرکت قرار داده و تا زمانی که زنده‌ام، مرا به نماز و زکات توصیه کرده است﴾ (مریم/ 31).

﴿وَبَرًّۢا بِوَٰلِدَتِی وَ لَمْ یَجْعَلْنِی جَبَّارًا شَقِیًّا: و مرا نسبت به مادرم نیکوکار قرار داده و جبّار و شقی قرار نداده است﴾ (مریم/ 32).

﴿وَ السَّلَٰمُ عَلَیَّ یَوْمَ وُلِدتُّ وَ یَوْمَ أَمُوتُ وَ یَوْمَ أُبْعَثُ حَیًّا: و سلام (خدا) بر من، در آن روز که متولّد شدم و در آن روز که می‌میرم و آن روز که زنده برانگیخته خواهم شد»﴾ (مریم/ 33).

پاره­ای آورده­اند که حضرت مسیح (ع) پس از آن رخداد، دیگر سخن نگفت و به مانند سایر کودکان در وقت معیّن، تکلم را آغاز نمود (طبرسی، 1387).

در آیۀ 22 از سورۀ مبارکۀ روم نیز به واژۀ زبان اشارتی شده است:

﴿وَ مِنْ ءَایَٰتِهِ خَلْقُ السَّمَٰوَٰتِ وَ الْأَرْضِ وَ اخْتِلَٰفُ أَلْسِنَتِکُمْ وَ أَلْوَٰنِکُمْ إِنَّ فِی ذَٰلِکَ لَءَایَٰتٍ لِّلْعَٰلِمِینَ: و از آیات او آفرینش آسمان­ها و زمین و تفاوت زبان­ها و رنگ­های شماست. در این نشانه‌هایی است برای عالمان﴾.

فخر رازی زبان­ها را به لحن صدا و رنگ­ها را به ویژگی ­های ظاهری انسان­ها تفسیر کرده است که موجب تمایز آنان از یکدیگر می­شود، اما بعضی دیگر از مفسران این دو واژه را همان زبان­ها و نژادهای گوناگون بشریت قلمداد نموده­اند (مکارم شیرازی، 1374). قرائتی (1387) از جملۀ این مفسرین است. طباطبائی (1374) و طبرسی (1387) لهجه­ها را نیز مصداق تفسیر السنة می­دانند. بنا به تفسیر طیب (1386) گوناگونی زبان­های اقوام مختلف به علت تفاوت­های نژادی یا فردی است.

از نظر این نگارنده موارد اشاره شده بعد از تعبیر فخر رازی به واقعیت نزدیک­تر است. کنار هم قرارگرفتن این دو واژه حاوی نکته­ای لطیف در حوزۀ جامعه­ شناسی زبان است. در تاریخ به کَرات از مهاجرت انسان­ها سخن به میان آمده است. انسان­ها با زاد و ولد و گسترش جمعیت خود یا در پی بهره­ مندی از امکانات بهتر به سرزمین­های جدید سفر می­کرده­اند. دوری مهاجران از سرزمین مادری و سکونت در سرزمینی با آب و هوای متفاوت موجب بروز تغییرات تدریجی در ظاهر آنان از قبیل رنگ پوستشان شده است. همچنین دوری از هموطنان سابقشان و تغییرات زبانی صورت­گرفته توسط خود آنها و نسل­های آتی موجب شکل­گیری لهجه­ها، گویش ­ها و نهایتاً زبان­های دیگر شده است. مدرسی (1391) به دو عامل جغرافیایی و اجتماعی در ایجاد گوناگونی­های زبانی اشاره می­کند. در بخش نتیجه­ گیری نیز به این نکته پرداخته خواهد شد.

1. نتیجه­­ گیری

همان­گونه که در تفسیر چهارمین آیۀ سورۀ الرحمن گفته شد، لازمۀ هدایت مؤثر قوۀ ناطقه و زبان کامل میسر است که شاید ساخت مصنوعی آن نیازمند تلاش نسل­های متمادی باشد. بر اساس آیات 31 و 37 سورۀ بقره، زبان دفعتاً در دو مرحله به نخستین انسان نسل نوین و همسر وی انتقال یافت؛ در مرحلۀ نخست، واژگان به آنان عرضه شد و در مرحلۀ بعدی، قواعد نحوی در اصطلاح قرآنی به آنان تلقین گردید؛ فرایندی که در روند فراگیری زبان توسط کودکان نیز مشاهده می­شود. ولی فرزندانشان نیازی به فراگیری این گونۀ زبان ندارند، چرا که تا اوایل دوران کودکی از لحاظ فقهی مشمول هدایت و انجام تکالیف دینی نیستند و به­لحاظ زبان­شناختی از توانش زبانی بالقوه برخوردارند که ناخودآگاه در یک دورۀ طلایی[29] فعال می­گردد. بدین­ترتیب، آنان با اتّکا به استعداد زبانی نهفته در ذهنشان به مرور بر داده­های زبانی اطراف خود تسلط می­یابند و زبان اطرافیان خود را می­آموزند. به نظر می­رسد که عیسی مسیح(ع) نیز از این قاعده مستثنی نبوده و تکلم او در زمان طفولیت صرفاً معجزه­ای برای اثبات بی­گناهی مادرش بوده است.

بر اساس آموزه­های اسلام و سایر ادیان الهی، سرمنشأ همۀ انسان­های نوین به آدم و حوا (علیهما السلام) بازمی­گردد و فرضیۀ آدم و حواهای متعدد مردود است (رواسانی، 1377). طباطبائی (1374) نیز در تفسیر آیۀ چهارم سورۀ الرحمن بیان می­دارد که سرمنشأ زبان­های امت­ها و طوایف مختلف از یک امت است و تفاوت­های اقلیمی در اختلاف زبان­ها اثر مستقیم دارد. بنابراین تمام گونه­های زبانی انسان در جهان از ریشۀ یک زبان مادری یعنی همان زبان اعطا شده به این زوج است.

به اعتقاد موریتس و گریفیتس[30] (2014) خانوادۀ زبانی آفریقایی ـ آسیایی یا سامی ـ حامی کهن­ترین خانوادۀ زبانی است. به نقل از مندنهال[31] (2006) برخی اندیشمندان با استناد به تاریخ هرودوت معتقدند که گویشوران زبان­های سامی از سرزمین حجاز به مناطق دیگر هجرت کرده­اند و زبان اجدادشان عربی بوده است. هرچند، نظر دیگری نیز وجود دارد مبنی بر این که عناصر زبانی سامی توسط بومیان سرزمین شام به آن جا منتقل شده است. یاکوب[32] (2014) بر اساس شواهد زبانی به این نتیجه رسید که عربی مادر تمام زبان­های سامی باستانی است.

نظر به این که مفسران معتقدند محل نزول آدم و حوا در سرزمین عربستان کنونی بوده و بنا بر الوا[33] (2004) خاستگاه زبان عربی نیز از آن سرزمین بوده است، می­توان مدعی شد که عربی زبان اعطاشده به آنان و سرچشمۀ سایر زبان­ها است. قرائتی (1387) و طبرسی (1387) در تفسیر آیۀ دوم سورۀ یوسف[34] به استناد روایات، بیان داشته­اند که عربی زبان اهل بهشت (یعنی همان محل آفرینش آدم و حوا (علیهما السلام) و تعلیم اسماء به آنان) است.

[1]. creation

[2]. the divine source

[3]. Yule

[4]. عهد عتیق، سِفر پیدایش 19:2

[5]. Sarasvati

[6]. the natural sound source

[7]. onomatopoeia

[8]. the physical adaptation source

[9]. the genetic source

[10]. French

[11]. the animal sound theory

[12]. the human intelligence theory

[13]. Dwight Bolinger

[14]. the Meme theory

[15]. Susan Blackmore

[16]. the Meme Machine

[17]. the emergent phenomenon theory

[18]. DNA

[19]. the sign language theory

[20]. Max Müller

[21] عهد عتیق، سِفر پیدایش 27:1

[22]. ﴿یَوْمَ یَأْتِ لَا تَکَلَّمُ نَفْسٌ إِلَّا بِإِذْنِهِ فَمِنْهُمْ شَقِیٌّ وَسَعِیدٌ: آن روز که (قیامت و زمان مجازات) فرا رسد، هیچ کس جز به اجازه او سخن نمی‌گوید؛ گروهی بدبختند و گروهی خوشبخت﴾!

[23]. طبرسی (ره) (1387) نیز به نقل از ابن عباس می­گوید خداوند پیشتر و در ضمن این آیه از سفاکی نسل آدم به فرشتگان خبر داده بود.

[24]. طبرسی (1387) جنیان را نیز در کنار فرشتگان نام برده است. طیب (1386) هم از امام حسن (ع) نقل می­کند پیش از آدم، اجنه در زمین ساکن بودند که فساد و خونریزی می­کردند.

[25]. علامه طباطبائی و طیب اصفهانی نیز جزء این افراد هستند.

[26]. بهتر است این جمله بدین گونه اصلاح شود: «علم اسماء منحصر به علم لغات نبوده است بلکه مربوط به فلسفه و اسرار و کیفیات و خواص آن­ها نیز بوده است».

[27] ﴿قَالَا رَبَّنَا ظَلَمْنَآ أَنفُسَنَا وَإِن لَّمْ تَغْفِرْ لَنَا وَتَرْحَمْنَا لَنَکُونَنَّ مِنَ الْخَٰسِرِینَ: گفتند: «پروردگارا! ما به خویشتن ستم کردیم و اگر ما را نبخشی و بر ما رحم نکنی، از زیانکاران خواهیم بود»﴾.

طباطبائی (1374) ضمن رد این ادعا معتقد است آیۀ مورد نظر مربوط به پیش از هبوط آدم به زمین بوده است.

[28] ﴿إِذْ قَالَتِ الْمَلَٰٓئِکَةُ یَٰمَرْیَمُ إِنَّ اللَّهَ یُبَشِّرُکِ بِکَلِمَةٍ مِّنْهُ اسْمُهُ الْمَسِیحُ عِیسَی ابْنُ مَرْیَمَ وَجِیهًا فِی الدُّنْیَا وَالْءَاخِرَةِ وَمِنَ الْمُقَرَّبِینَ: (به یاد آورید) هنگامی را که فرشتگان گفتند: ای مریم! خداوند تو را به کلمه‌ای [وجود باعظمتی‌] از طرف خودش بشارت می‌دهد که نامش «مسیح، عیسی پسر مریم» است، درحالی­که در این جهان و جهان دیگر، صاحب شخصیّت خواهد بود و از مقرّبان (الهی) است﴾.

[29]. critical period

[30]. Maurits & Griffiths

[31]. Mendenhall

[32]. Yaacob

[33]. Elewa

[34]. ﴿إِنَّآ أَنزَلْنَٰهُ قُرْءَٰنًا عَرَبِیًّا لَّعَلَّکُمْ تَعْقِلُونَ: ما آن را قرآنی عربی نازل کردیم، شاید شما درک کنید (و بیندیشید) ﴾.

─═༅𖣔❅ ⃟ ⃟ 📚 ⃟ ⃟ ❅𖣔༅═─
#پژوهش_اِدمُلّاوَند
@edmolavand ﷽
📡✦‎‌‌‌࿐჻ᭂ🇮🇷࿐჻𖣔༅═─
#آوات_قلم
http://mohsendadashpour2021.blogfa.com
#بازخوانی_خوانش_اَسناد
#قوم_شناسی_ایل_شناسی
#تبارشناسی_تیره_شناسی
#طایفه_شناسی_نسب_شناسی
#خاندان_شناسی
#قومنگاری_آنتروپولوژی_انسان_شناسی
🟡تمامی حقوق برای محسن داداش پور باکر محفوظ است .
📡✦‎‌‌‌࿐჻ᭂ🇮🇷࿐჻𖣔༅═─

🇮🇷#پژوهش_ادملاوند edmolavand

#فرهنگ_عامه
🥔
✍بر طبق فرهنگ عامه مردمان #اسکاندیناوی، دانه‌های بلوط خوش شانسی می‌آورند.

📌کاهنان معبد نیز در گذشته به چنین چیزی معتقد بودند.

📌باور عامه این است که داشتن تعدادی بلوط در جیب، شما را از سردرد و بیماری‌های مختلف مصون نگه می‌دارد.

🌍اِسکاندیناوی (به دانمارکی: Skandinavien) منطقه‌ای جغرافیایی با جزئیات خاص تاریخی و فرهنگی در شمال اروپا است.
اسکاندیناوی در معنای محدود آن دربرگیرندهٔ سه کشور سوئد، نروژ و دانمارک (شبه‌جزیره اسکاندیناوی) است و در معنای گسترش یافته آن فنلاند، ایسلند، جزایر فارو و جزایر الند را نیز شامل می‌شود.
─═༅𖣔❅ ⃟ ⃟ ﷽ ⃟ ⃟ ❅𖣔༅═─
📑#پژوهش_ادملاوند
@edmolavand
📚#آوات_قلمܐܡܝܕ
📡✦‎‌‌‌࿐჻ᭂ🇮🇷࿐჻𖣔༅═─

🇮🇷#پژوهش_ادملاوند edmolavand

#پرسش_و_پاسخ

📝سلام عرض ادب و احترام خدمت همه ی بزرگواران و دوستان

✍متاسفانه دوستان ما در فضای مجازی بیشتر به ارسال مطالب اهمیت می دهند تا به گفتمان ها و پرسش و پاسخ، این یک ضعف جدی هستش که رفته رفته این ضعف در حال پُررنگ شدن است، و بایستی بدانیم که تحقیق و سوال کردن از خصوصیات اهل تفکر است،

📌طبیعتا کسی که تفکری نکند سوالی هم برایش پیش نمیاد؛ این ارزش و این نعمت رو لازم است از خداوند حکیم بخوایم،

🟢همین طور که خداوند در قران کریم نیز فرموده:
((اکثرهم لا یتفکرون... ))؛
باید مراقب بود،

📚احادیث زیادی نیز در این مورد از اهل بیت (علیهم السلام) است من جمله حدیث معروف امام علی(علیه السلام) که فرمودن:
{سوال کردن نیمی از ایمان است}

🟡صرفا ارسال مطالب کافی نیست و اگه نسبت به این موضوع دغدغه مند نباشیم لازم است که به نیت و خدمت مان شک کنیم.

🟣لذا خواهشی دارم از دوستان، اساتید محترم و انقلابیون که بایستی بیشتر به این موضوع اهمیت و مدیریت کرد.

✍فاطمی نسب

─═༅𖣔❅ ⃟ ⃟ 📚 ⃟ ⃟ ❅𖣔༅═─
#پژوهش_اِدمُلّاوَند
@edmolavand ﷽
📎#کانال_تخصصی_در_ایتا
📡✦‎‌‌‌࿐჻ᭂ🇮🇷࿐჻𖣔༅═─

🟡تمامی حقوق برای محسن داداش پور باکر محفوظ است .

🇮🇷#پژوهش_ادملاوند edmolavand

☘🌱☘🌱☘🌱☘🌱☘🌱☘
💥حضرت امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف فرمودند:

🌺🍃 فَلیَعمَل کُلُّ امرِئِِ مِنکُم بِما یَقرُبُ بِهِ مِن مَحَبَّتِنا، وَلیتَجَنَّب ما یُدنیهِ مِن کَراهَتِنا و سَخَطِنا، فَإِنَّ أَمرَنا بَغتَةٌ فُجأَةٌ حینَ لا تَنفَعُهُ تَوبَةٌ ولا یُنجیهِ مِن عِقابِنا نَدَمٌ عَلی حَوبَةٍ،

🌹🍃هریک از شما باید کاری کند که به محبّت ما نزدیک شود و از کاری که او را به نفرت و خشم ما نزدیک می سازد، دوری کند؛ زیرا که قضیه [ظهور] ما ناگهانی و بی خبر اتفاق می افتد به طوری که دیگر نه توبه ای به حالش سودمند می افتد و نه پشیمانی از گناه از کیفر ما می رهاندش.

📚الاحتجاج: ج ۲ ص ۵۹۹ ح ۳۵۹؛ د
🍃⃟🌸᭄•🍃⃟🌸᭄﷽🍃⃟🌸᭄•🍃⃟🌸᭄•
#قرارگاه_فرهنگی_سیده_میر_مریم
@sayedhmirmaryam
•●◉✿اَُِلَُِلَُِهَُِمَُِ َُِعَُِجَُِلَُِ َُِلَُِوَُِلَُِیَُِکَُِ َُِاَُِلَُِفَُِرَُِجَُِ✿◉●•
📡✦‎‌‌‌࿐჻ᭂ💚🇮🇷💚჻ᭂ

🌟اَی صِواحی بِمو کِلیِّ سر تِلا وَنگِه🌟 اِفتاب ته بَزو مِنزِِلِ سر صدای زنگه🌟🌼🌼گالش کالچَم به لینگ و جولِه به دست🌼 گوگِّ مار هِاده ،گو رِ بَدوش صواحی تنگِه🌼💮🌸🏵️🌺💐
.✋سِلام شِمِه صِواحی بخیر و شادی✋
💙الهی در صِواحی زمستونی و خِنِک هِوا به هر چِه شِمه دِلِ اَرمونِه بَرِسین و خار تن و دِلِ خِش شِمِه روزی بَوُشِه ♥️
👐الهی آمین👐

🟡تمامی حقوق برای محسن داداش پور باکر محفوظ است .

🇮🇷#پژوهش_ادملاوند edmolavand

#معرفی_کتاب

📕ناقوس ها به صدا در می آیند

✍کتاب ناقوسها به صدا درمی آیند، داستان دلدادگی یک کشیش مسیحی است که در #مسکو زندگی می کند.
👇
📌او کتاب ها و آثار خطی و قدیمی بسیاری دارد و به این کار عشق می ورزد.

📌وقتی یک نسخه قدیمی از مردی تاجیک به دست او می رسد، علاقه مند می شود که کتاب را از او بخرد، اما مرد تاجیک به دست کسانی که دنبال این کتاب ارزشمند هستند، کشته می شود.
👇
📌از اینجا به بعد #کشیش روسی پا در مسیری می گذارد که به شناخت امام متقین، امیرالمؤمنین، علی علیه السلام منتهی می شود.
#امام_زمان
─═༅𖣔❅ ⃟ ⃟ 📚 ⃟ ⃟ ❅𖣔༅═─
#پژوهش_اِدمُلّاوَند
@edmolavand ﷽
#آوات_قلم
http://mohsendadashpour2021.blogfa.com
📡✦‎‌‌‌࿐჻ᭂ🇮🇷࿐჻𖣔༅═─

🟡تمامی حقوق برای محسن داداش پور باکر محفوظ است .

🇮🇷#پژوهش_ادملاوند edmolavand

📜#ایل پریج در آیینه شعر

#ایل_پریجا

شما شاهد هسنی از کوه تا مازرون
تمام زندگی قشنگ #پرجائیون

#پرجائی زن و مرد همه اهل کار
اَتی کشاورز اَتی مال دار

مرد مرد چرم و شِله کردنا پَشکار
روز و شو همه بینه مشغول کار

#پرجائی کیجا کِرده سبز پیرَن
سرخ جِمه کرده وقتی بَیبو زَن

سر اِسبه مِکنا، تَن شِله شلوار
نقره سر چِنک داشتا گوشوار

پیر مردی وقتی دَس گیته کِتلوم
اَتّا دَسًینه می ره کرده تموم

#پرجائی زنا کرچال دِله بافته
دلجی گلج و پارچه ی تافَته

اَتی بافته کشی و گو آل و تنگ
اَتی بافته چادرشب خش رنگ

📚منبع:
کتاب برگی از تاریخ عابدی فیروزجایی، محمدعابدی، ۱۳۸۹، ص ۱۶۰

✍ادامه دارد...

─═༅𖣔❅ ⃟ ⃟ 📚 ⃟ ⃟ ❅𖣔༅═─
#پژوهش_اِدمُلّاوَند
@edmolavand ﷽
#تاریخ_پژوهی
📡✦‎‌‌‌࿐჻ᭂ🇮🇷࿐჻𖣔༅═─

🟡تمامی حقوق برای محسن داداش پور باکر محفوظ است .

🇮🇷#پژوهش_ادملاوند edmolavand

📕کتاب برگی از تاریخ عابدی فیروزجائی [پریجائی]

📝بقلم محمد عابدی

📖سال انتشار ۱۳۸۹

📄۱۷۰ صفحه

📎معرفی کتاب :
برگی از تاریخ (عابدی فیروزجائی)

مؤلف: محمّد عابدی فیروزجائی

سرشناسه: عابدی، محمد، 1347.

عنوان و نام پدیدآور: برگی از تاریخ عابدی فیروزجائی/ مولف محمد عابدی.

مشخصات نشر: بابل: محمد عابدی، 1388.

مشخصات ظاهری: 170 ص: جدول.

شابک: 9- 9924- 06- 964- 978

وضعیت فهرست نویسی: فیپا

موضوع: عابدی فیروزجائی (خاندان)

رده بندی کنگره: 1388 42 ر 22 ع/ 1419 cs

رده بندی دیویی: 20955/ 929

شماره کتابشناسی ملی:
1993573

تیراژ: 1000 نسخه
─═༅𖣔❅ ⃟ ⃟ 📚 ⃟ ⃟ ❅𖣔༅═─
#پژوهش_اِدمُلّاوَند
@edmolavand ﷽
📡✦‎‌‌‌࿐჻ᭂ🇮🇷࿐჻𖣔༅═─
#آوات_قلم
http://mohsendadashpour2021.blogfa.com
#بازخوانی_خوانش_اَسناد
#قوم_شناسی_ایل_شناسی
#تبارشناسی_تیره_شناسی
#طایفه_شناسی_نسب_شناسی
#خاندان_شناسی
#قومنگاری_آنتروپولوژی_انسان_شناسی
📡✦‎‌‌‌࿐჻ᭂ🇮🇷࿐჻𖣔༅═─

📕کتاب برگی از تاریخ عابدی فیروزجائی [پریجائی]

📝بقلم محمد عابدی

📖سال انتشار ۱۳۸۹

📄۱۷۰ صفحه

─═༅𖣔❅ ⃟ ⃟ 📚 ⃟ ⃟ ❅𖣔༅═─
#پژوهش_اِدمُلّاوَند
@edmolavand ﷽
📡✦‎‌‌‌࿐჻ᭂ🇮🇷࿐჻𖣔༅═─
#آوات_قلم
http://mohsendadashpour2021.blogfa.com
#بازخوانی_خوانش_اَسناد
#قوم_شناسی_ایل_شناسی
#تبارشناسی_تیره_شناسی
#طایفه_شناسی_نسب_شناسی
#خاندان_شناسی
#قومنگاری_آنتروپولوژی_انسان_شناسی
📡✦‎‌‌‌࿐჻ᭂ🇮🇷࿐჻𖣔༅═─

📸پژوهشگر استاد محمد عابدی فیروزجایی
⏰۱۴۰۲/۱۰/۲۸

📎نظر مخاطبین:👇

آرزوی موفقیت روزافزون وتندرستی برای دبیر فرهیخته وارزشی ودغدغه مند در زمینه های مختلف از جمله مسائل اجتماعی.
افتخاری است برای ما؛ و خداوند عمر طولانی و عاقبت بخیری در شب لیله الرغائب به ایشان عطا فرماید.

─═༅𖣔❅ ⃟ ⃟ 📚 ⃟ ⃟ ❅𖣔༅═─
#پژوهش_اِدمُلّاوَند
@edmolavand ﷽
📎#کانال_تخصصی_در_ایتا
📡✦‎‌‌‌࿐჻ᭂ🇮🇷࿐჻𖣔༅═─

معرفی کتاب : برگی از تاریخ (عابدی فیروزجائی)

« بنام خدا »

معرفی کتاب : برگی از تاریخ (عابدی فیروزجائی)

مؤلف: محمّد عابدی فیروزجائی

شناسنامه کتاب

نام کتاب: برگی از تاریخ عابدی فیروزجائی

مولف: محمّد عابدی

طراحی نمودار: بابل، موسسه کامپیوتری عسکری

امور رایانه: حامد عابدی فرزند محمّد

طرح پشت جلد: بالا؛ تصویر چهار شهید گرانقدر طایفه عابدی فیروزجائی

پایین؛ تصویر سقّاخانه ی روستای تیرکن (اثر حاج نبی اله عابدی)

چاپ: سال1389

قطع و صفحه: 170 صفحه وزیری

تیراژ: 1000 نسخه

قیمت: 000/ 100 ريال

تلفن: 01112252715

شماره همراه: 09112181732

آدرس اینترنتی:.com shajareh_abedi@yahoo

لیتیوگرافی، چاپ و صحافی: هنرالتحریر بابل 2- 01112267501

فهرست مطالب :

صحفه

1. فهرست علائم............................................................................................................ 7

2. مقدّمه ....................................................................................................................... 8

3. توضیح........................................................................................................................ 9

4. شرح ايل بزرگ فيروزجایی.......................................................................................... 12

5 . نام خانوادگی در عابدی فیروز جایی............................................................................ 16

6. اسکان (محلّات عابدی نشين)..................................................................................... 16

7. شرح نوادگان کربلائی زین العابدین............................................................................... 18

8 . نوادگان حاج محمّد قلی.............................................................................................. 19

1-8 . رمضانعلی................................................................................................................ 19

2-8 . تاریخ تولّد و وفات کربلائی زین العابدین.......................................................................... 21

3-8 . شاه خانم ............................................................................................................... 26

9. نوادگان حیدرقلی....................................................................................................... 35

1-9. علی اکبر................................................................................................................. 35

2-9. وجه تسمیه عابدی فیروزجائی...................................................................................... 42

3-9. قربان ...................................................................................................................... 48

4-9. علی اصغر ............................................................................................................... 54

5-9. قاسم...................................................................................................................... 57

6-9. مهدی .................................................................................................................... 59

10. نوادگان ملّا علی ..................................................................................................... 61

1-10. مشهدی محمّد........................................................................................................ 61

2-10. ملّا احمد ................................................................................................................ 68

3-10. اله قلی.................................................................................................................. 70

4-10. کربلائی ابوالقاسم.................................................................................................... 74

5-10. ملّا محمود .............................................................................................................. 76

11. نوادگان داوود............................................................................................................ 79

12. نوادگان حاج عبداله................................................................................................... 81

1-12. حسینجان ............................................................................................................... 82

2-12. ابراهیم ................................................................................................................... 82

3-12. ملّا یعقوب ............................................................................................................... 93

4-12. کربلائی نادعلی ....................................................................................................... 97

13. آمار ........................................................................................................................ 102

14. تصاویر اماکن، اشخاص و نمودار سلسله ی دوّار ...................................................... 104

15. شرح بنچاق ییلاق روجی کلوم ................................................................................ 143

16.نمودار قدرالسّهم شرکای روجی کلوم...................................................................... 144

17. ییلاق اونیسیّه........................................................................................................ 153

18. آرامگاه .................................................................................................................. 154

19. آداب و رسوم و خصوصیّات عامّه در عابدی فیروزجائی.............................................. 160

1-19. آشنایی با آداب و رسوم فیروزجائی به صورت منظوم .................................................... 160

2-19. محاوره در طوایف فیروزجائی و آشنایی با الفاظ............................................................. 164

3-19. آشنایی با خصوصیات بارز در عابدی فیروزجائی ........................................................... 169

20. فهرست منابع ........................................................................................................ 170

&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&

خداوندا! هرکه تو را دارد چه نـدارد وهرکه تو را ندارد چه دارد؟

چه داند جز ذات پروردگار که فردا چه بازی کند روزگار

&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&

"مقدمه"

حافظه ی انسان برای ماندگاری مطالب اندك است. بعضی از آموخته ها به گونه‌ای است كه مبنايی برای معلومات و يافته های جديد می‌گردد. در صورتی كه علم انساب[1] و شناخت سلسله خانوادگی را هر چند كه تا مدّت ها می توان سينه به سينه و نسل به نسل و تعاريف ذهنی به ادوار بعد انتقال داد ولی اين آموخته های ذهنی در هر دوره سنّی كه نقل قول می‌گردد شايد همه يا قسمتی از آن دچار فراموشی و يا تحريف شود. برای اينكه آموخته های ذهنی افراد در انتقال دچار اشكال و فراموشی نشود لازم است كه در قالب كتاب به رشته تحرير در آيد، تا اثر مفيدی در خواننده بگذارد، سهل الوصول باشد و معلومات محفوظ بماند.

سالمندان هر جامعه منشاء معلومات و حلقه ی واسط در انتقال سلسله خانوادگی گذشتگان به نسل جديد بوده و هستند. امّا زندگی ماشينی امروزی به طروق مختلف عرصه بيان خاطرات پدر بزرگ ها و مادر بزرگ ها را برای نوادگان خود چنان تنگ نمود كه بيم آن می رود فرد ده ساله امروزی به علّت ارتباط آنگونه ی اسلاف مان، برای شصت سال بعد، از نقل داستان زندگی و بيان خاطرات گذشته و شرح بدون نقص و صحيح سلسله اجداد خود عاجز بماند.

بدين منظور دست به قلم شده و كنكاش و پرسش از نسل حاضر را روی يافته های گذشته خود گذاشته و در قالب كتاب تقديم نسل حاضر و آينده می نمايم. باشد روزی كه برای پرسشهای زير پاسخی مناسب داشته باشيم.

* جوانی و توان فكری خود را در چه زمينه‌ای صرف كرده ای؟

* در قبال زحمات پدر و مادر خويش كه به نيت «فراگيری علم و دانش، ادب و اخلاق و تأ ثير فراگيری اين عوامل در جامعه» از جان و مال خود مايه گذاشته‌اند. توچه كرده ای؟

"من لب فرو نبندم!"

توضيح: اين كتاب مشتمل بر 5 بخش است.

بخش اول = ماجراهای قبل وبعد کربلائی زین العابدین

الفـ ذكر شرح ايل بزرگ فيروزجایی و كيفيت مهاجرت جدّ اعلای عابدی فيروزجایی.

بـ بيان نام خانوادگی سجلی نوادگان كربلایی زين العابدين.

جـ ذكر محلّات عابدی نشين در بابل و سواد كوه.

دـ شرح نام افراد، همسر و فرزندان، محلّ زندگی، شغل و حرفه، سال سفر به سرزمين وحی و بعضاً تاريخ فوت كه در مورد ذكر فرزندان ذكور بيشتر دقّت به عمل آمد ولی در مورد دختران هر نسل به ذكر همسر و بعضاً به ذكر نام فرزندانشان اكتفا گرديد. از آنجايی كه درصد قابل توجّهی از فرزندان اناث در درون طايفه عابدی فيروزجائی ازدواج نموده اند، نام فرزندانشان از طريق شوهرانشان نقل شده است. ولی آن تعداد از دختران عابدی كه در اين طايفه ازدواج ننموده اند، هم جمع آوری اطلاعات مشكل بوده و هم باعث تداخل در آمار و مشخصات طوايف ديگر می گرديد. اگر قصوری در بيان مشخصات و نام فرزندان و ديگر معلومات سلسله هر فردی مشاهده گرديد، عفو موجب امتنان است.

بخش دوم = آمار، عکس و نمودار

الف ـ آمار

دو جدول آماری مربوط به فرزندان پسر مرحوم كربلائی زين العابدين و تعداد نوادگان متوفی و در قيد حيات كه مبنای زمانی آن از دوره جد اعلای ما «كربلائی زين العابدين» تا پايان سال 1387 است و از آغاز سال، 1388 وفات و مواليد جديد لحاظ نشده است.

ب ـ عكس

شامل عكس اشخاص و اماكن و محلّات عابدی نشين كه با همّت و همكاری بستگان جمع آوری و گنجانده شد و سعی بر آن بود عكس افراد متوفی يا در قيد حيات ميان سال و

بالاتر لحاظ شود. اگر جای عكسی را خالی می‌بينيد از عدم وجود يا از عدم ارائه آن بود.

كه اين بخش قبل از هر نمودار سلسله دوّار لحاظ گرديد.

ج ـ نمودار های دايره ای

نمودارهای دايره ای با عنوان «سلسله و شجـــره» كه به بيان نام اولاد ذكور كربلائی زين العابدين و نواده‌های پسری پنج فرزند او پرداخته شد كه راهنمای هر جدول دوّار، كار خواننده را از مطالعه و مرور آن آسان می‌نمايد.

بخش سوم = روجی کلوم و اونیسّیه

جد اعلای عابدی ها برای بازماندگانش ميراث متعدد بر جای گذاشته از جمله ييلاق «روجی كلوم» واقع دربندپی شرقی (مرز سواد كوه) و «اُنیسّيه» واقع در ييلاق "سواد كوه"، كه به صورت مشاع و مشترك، مورد بهره ‌برداری قرار می گيرد كه شرح كيفيت و كمّيت اين ميراث ارزشمند و قدر السّهم هر يك از شركا در اين بخش قيد شده است.

بخش چهارم = آرامگاه

قبل از سال 1345 قبرستان خاصّی برای تدفين درگذشتگان عابدی فيروزجائی وجود نداشت و متوفّيان قبل از آن تاريخ و گاهاً بعد از آن، در آرامگاه "امام كلا لفور" و ييلاق "امام زاده حسن بندپی" و قبرستان محلاتی نظير"فيروزجاه"، "رئيس كلا ی لفور" و... دفن می‌شدند ولی با تخصيص زمين توسط متولّيان امر برای قبرستان روستاهای تيركن، آبندان، ريكو، لمّارون و خركاك از سال 1345 هـ. ش به بعد، هر متوفی عابدی فيروزجائی در آرامگاه محل سكونت خويش دفن می‌گردد كه در اين بخش به شرح مد فونين و موقعيّت قبور در قبرستان محلات عابدی نشين (روستاهاي: تيركن، آبندان، ريكو) اشاره شد.

بخش پنجم = آداب و رسوم و خصوصيت عمومی

الف ـ آشنايی با آداب و رسوم فيروزجائی به صورت منظوم.

بطور مثال :

شما شاهد هسنّی از کوه تا مازرون تمام زنــدگی قـَشنگ پرجـائیون

پرجائی زن و مرد همه اهل کــــار اَتـی کـــشـاورز اَتــی مــالـــدار

مرد مرد چرم و شِلِه کردنا پـشکـار روز شــو هــمه بینه مـشغول کـار

پرجائـی کیجا کِرده سـبز پیـــــرَن سِرخ جِمِه کِــرده وقتـی بَیبـو زَن

ب ـ محاوره در طوایف فیروزجائی و آشنایی با الفاظ.

الفاظ مورد استفاده طوایف فیروزجائی همان لهجه ی اصیل مرسوم در مازندران می باشد و وجه اشتراک با دیگر نواحی و شهرستان ها بسیار زیاد است. از آنجایی که محل سکونت طایفه ی بزرگ عابدی فیروزجائی در نقطه ی تلاقی بندپی شرقی، لفور و بابلکنار می باشد لهجه ی شان نیز مخلوطی از لهجه های ساکنین فوق می باشد نه خاص یک منطقه. امّا تکلّم به لهجه بندپی به جهت اصالت، ملموس تر از دو نقطه ی دیگر است. هر چند که درحفظ لهجه ی خود کوشا هستیم ولی شرایط زندگی مدرن و ماشینی به گونه ای است که به مرور زمان کلمات جدید جای الفاظ قدیم را می گیرد.

مثلا در یک زمینه :

چوبی: کَچه- کَچه شَن- جوله- آشّه بیلک- شِل- کَلِز- فییِه- کِترا- دونه پاچ- کَنِّل- شورکَر- پِلاکَر- چَل- چَلیجه- اُدَنگ- اَسیو- شیش- چوبِق- کیله- لَلِوا- لیفا- خِلَنگ- نون مرزِه- چِلی- کوما- دِکَل- توردَسّه- کول- لَد- مَکو- ماسرِ- دوش کرچو- پِرقال-داغله- جِز- چَلِسک- سیکارچو-کَچِب- خِردِخوار- کِرک چَپی- هَلتِک- گِلِر- پِسپِسی.

آهنی: اوسار- رکاب- نال- مِخ - دَهره - هَرِه- رَنِّه- میجِه- داز- تور - تاشه- لَوِرَگ- دیزنون- ماشِه- وَلزَرین- اَنبرگاز- مِخراز- شونسَر- هوکا- دِروش - بَلو- گرواز- اِزّال – دَر رزّه.

مسی: لَوِ- کَرِک لَوِ- لاقِلی-قِرِک- اَفتو- مَشبه- شیردون-اَفتوبه- مَجمه- دوری-قَدرِه- قِراچه- بایّه - دونه شور - لَگِن - اَفتوبه لگن- دَسشورلگن- لَمپا - فِنِر- دَس چِراغ- مَشَل.

ج ـ آشنای با خصوصيت بارز و عامّه در عابدی فيروزجائی.

عابدی ها كه تيره ای از ايل بزرگ فيروزجائی می‌باشند در آداب و رسوم همانند ديگر طوايف می باشند. شايد تفاوت های جزئی در اين طايفه با طوايف ديگر ديده شود ولی از ديدگاه كلّی شباهت ها با ديگر طوايف بسيار مشهود و ملموس بوده و هست. قصد بر آن بود شيوه كار و زندگی، عبادت و زيارت، گراميداشت مناسبت ها و روش برپايی جشن عروسی يا سوگواری عزای عزيزان و... طوايف فيروزجائی را در قالب نثر به اين مجموعه اضافه نمایم كه به جهت تجميع اثر و تاثير بيشتر و حلاوت بهتر، از كتاب «سجرو منظومه ای مازندرانی» بهره گرفته و چكيده ای از آن، در 72 بيت به زبان محلّی مازندرانی به نيابت هفتاد و دو شهيد كربلا تقديم خوانندگان می شود. ضمن اينكه جمع بندی منظوم از كل مجموعه كتاب«سجرو» مستلزم كم يا زياد شدن ابيات بوده تا به هدف لازم دست يافتم.

«وجه تسميه عابدي فيروزجائي»

¢ ملّاعلی

ملّاعلی آخرين پسر از همسر اوّل علی اكبر و از بزرگان عابدی فیروزجائی در دوران حيات خود و ساكن لمّارون بود. هنگامی كه دولت وقت مصمّم به تنظيم و ارائه شناسنامه[2] توسط مأمورين سيّار به ساكنان منطقه شد. حاج ملّا علی عابدی طی پيغامی به پسر عموهای خود اطلاع داد كه چون جدّ ما«زين العابدين» بود در صورت مراجعه مأمورين مربوطه، نام خانوادگی خود را عابدی فيروزجائی اعلام كنيد. اگر فاميلی گرگانی، گری زاد، تيما، خيّر، تويلی در ميان نوادگان زين العابدين وجود دارد. ممكن است كه آن پيغام را از ايشان نشنيده باشند. و یا اینکه ماموران ثبت احوال با دادن نام خانوادگی های عجیب وغریب درتوابع بندپی ولفور، به نوعی این امر مهم را به بازی و سُخره گرفته بودند. پس مسبّب عنوان عابدی فيروزجائی حاج ملّاعلی بود، كه روحش شاد باد.

حاج ملّا علی درسال 1372 دار فانی را وداع گفت كه در قبرستان لمّارون مدفون می‌باشد. همسر سومش(کلثوم) در پاييز 1387 در گذشت و در آرامگاه کتی غربی بابل مدفون گردید.

او سه زن در سه دوره زندگی خود داشت.

1ـ جان مار: مادر بانو وننه

2ـ نور خانم: مادر شعبان، فريدون، زيغم، علی اكبر، آغاننه.

3ـ كلثوم: مادر همّت، جواد، عبدالرزّاق، حوريه، مريم.

š آغاننه همسر پسر عمویش اسنفدیار عابدی فرزند جعفر قلی بود.

š حاجيه بانو همسر حاج موسی حاجی تبار و مادر علیجان آقا، عليرضا، قمر، زهرا، اوليا بوده است.

© علی اصغر

علی اصغر فرزند سوم حيد رقلی، كه دارای شش پسر به نام های: محمّدجان، خانجان، كريم، رحيم، ابراهيم و حسن بود.

¢ محمّدجان

او از ازدواج با گل ابرو عابدی دختر ابراهیم فرزند حاج عبداله داراي فرزندانی به نام های: ميرزا جان و محترمه (همسر پسر خاله اش برار غلامعلي تبار) بود.

¥ميرزا جان ساكن دراز كلا كه در سال 1376 اعمال حج تمتّع را به جاي آورد. او از ازدواج با ننه مار دختر کربلائی ابوالقاسم عابدی فرزنداني به نام هاي: محمّدجان، جواد، وجيهه (همسر جلال عابدي فرزند شعبان فرزند حاج ملّاعلي)، گل باجي (همسر غلامرضا عابدي پسر نورعلي)، زهرا ((صديقه)) (همسر حاج غلامحسن عابدي فرزند غلامحسين فرزند داوود فرزند کربلائی زین العابدین) دارد.

¤محمّدجان از ازدواج با دختر خاله‌ي خود آغا دده فرزند نورعلي عابدي فرزنداني به نام هاي: صمد، رحمت، حميد، مهدي، كاظم، فاطمه ((آرا)) (همسر پسردایی اش، علیرضا فرزند رضا) دارد. او ساكن كاردركلا است.

— صمد داراي فرزنداني به نام هاي: محمّدرضا و عاطفه مي باشد.

— رحمت داراي فرزنداني به نام هاي: حميدرضا و فاطمه مي‌باشد.

— كاظم داراي پسری به نام امير است.

— مهدی با زینب عابدی فرزند حسینعلی فرزند اسداله ازدواج نمود.

¤ جواد ساكن دراز كلا با شغل رانندگي از همسرش سكينه خاتون عابدي دختر حاج ملّا آقا داراي فرزنداني به نام هاي: عارف، بهرام، وحيد و سميّه (همسر محمّد آقاجانی) مي‌باشد.

¾ قهرمان

آخرین فرزند نادعلی و آخرین نتیجه کربلائی زین العابدین، قهرمان بود. او چهل روزه بود که مادرش مرصع از دار دنیا رخت بر بست و خواهرانش مخصوصاً رقیّه او را بزرگ کردند. از لطف خداوند و تلاش و کوشش فراوان خود و همسرش قمر عابدی دختر حاج موسی دارای تمکّن مالی لازم گردید. در سال 1355 و در 35 سالگی که در آن ایّام بجای آوردن اعمال حج تمتّع در سنّ کم،کمتر مرسوم بود اعمال تمتّع را به اتّفاق بستگانی چون:حاج تقی عابدی و حاج عزت اله عابدی به جای آورد.

اهل کار و تلاش، عبادت و صداقت و در زمینه ی توجّه مالی و معنوی به فرزندان شهره ی منطقه بوده است. پدری بود که نخواست دسترنجش را فرزندان بعد از فوت او تصاحب کنند. بلکه از صمیم قلب دوست داشت در زمان حیات با دست خود برای فرزندان هزینه نماید، که کرد و کم نکرد. حاج قهرمان در 58 سالگي دراثر ابتلا به بیماری در تاریخ (18/ 10/ 1378 هـ ش) مصادف با روز عید فطر سال 1420 هـ ق دار فانی را وداع گفت که مزار ابدیش آرامگاه تیرکن است.

او نه فرزند به نام های: مرضیه (همسر بهروز فرزندکربلائی علی اکبر عابدی)، فاطمه (همسر پسر عمّه اش عبدالرّزاق فرزند مشهدی کریم عابدی)، مقدّسه (همسر حشمت فرزند صفر عابدی)، معظّمه (همسر پسرخاله اش علی مراد فتح تبار فرزند حاج محمّدعلی)، محمّد، علی، حسین، حسن و قاسم داشت.

š معظمه مادر فرزندانی به نام های: فاطمه،فرشته، عاطفه،کاظم و بهرام می باشد.

¥ محمّد معلّم مدارس ابتدایی بابل و ساکن کتی غربی است و در سال 1385 هـ ش به نیابت مادر در قید حیات خود، اعمال حج تمتّع را بجای آورد. او ازثمره ی ازدواج با منیره عموزاده فرزند مختار، فرزندانی به نام های: سامره، منصوره (همسر پسر عمویش عبداله فرزند علی)، حامد و حمید دارد. {مؤلف}

¥ علی با داشتن شغل دامپروری و رانندگی، در درازکلای بابلکنار ساکن است. او از ازدواج با محرّم عابدی فرزند حاج اصغر، فرزندانی به نام های: عبداله ((رمضان))، تقی ((رجب))، ربابه (همسر عبّاس گرگانی عابدی فرزند اصغر) و راضیه دارد.

¤ عبداله با دختر عمویش منصوره فرزند محمّد عابدی ازدواج نمود.

¥ حسین با اشتغال به دامداری درسوزی کتی تیرکن ساکن است. او از ازدواج با دختر دایی اش خیرالنّسا عابدی فرزند موسی الرّضا،دارای فرزندانی به نام های: کلثوم، سکینه و قهرمان ((رضا)) می باشد.

¥ حسن در کتی غربی بابل ساکن بوده و در آنجا فروشگاه ابزار و یراق ساختمانی دارد. او از ازدواج با دختر خاله اش ثریّا عابدی فرزند مهدیقلی فرزند حاج تقی دارای پسرانی به نام های: سبحان و اشکان می باشد.

¥ آخرین نبیره ی کربلائی زین العابدین، قاسم می باشد. او با اشتغال به دامداری درسوزی کتی تیرکن ساکن است و از ازدواج با فاطمه عابدی فرزند حاج کاظم فرزندانی به نام های: احمدرضا ، حمیدرضا وامیررضا دارد.

والسلام علیکم و رحمه اله و برکاته ./ .

1ـ نسب شناسی

1ـ تاريخ تنظيم وارائه شناسنامه مربوط به سال 1303 هـ.ش است.

+ نوشته شده در یکشنبه سیزدهم تیر ۱۳۸۹ ساعت 12:51 توسط امیدبابانیا |

─═༅𖣔❅ ⃟ ⃟ 📚 ⃟ ⃟ ❅𖣔༅═─
#پژوهش_اِدمُلّاوَند
@edmolavand ﷽
📡✦‎‌‌‌࿐჻ᭂ🇮🇷࿐჻𖣔༅═─
#آوات_قلم
http://mohsendadashpour2021.blogfa.com
#بازخوانی_خوانش_اَسناد
#قوم_شناسی_ایل_شناسی
#تبارشناسی_تیره_شناسی
#طایفه_شناسی_نسب_شناسی
#خاندان_شناسی
#قومنگاری_آنتروپولوژی_انسان_شناسی
🟡تمامی حقوق برای محسن داداش پور باکر محفوظ است .
📡✦‎‌‌‌࿐჻ᭂ🇮🇷࿐჻𖣔༅═─

🇮🇷#پژوهش_ادملاوند edmolavand

#نسب_نامه

#امام_شناسی

#نسب_نامه_امام_موسی_کاظم_علیه_السلام

🕌نسب موسی بن جعفر بن محمد بن علی بن حسین بن علی بن ابی‌طالب با چهار واسطه به مولا امام علی(علیه السلام) می‌رسه.

🌸 پدر ایشام امام جعفر صادق (علیه السلام)، ششمین امام شیعیان و مادر بزرگوارشان #حمیده_بربریه [حمیده فرزند صادعد مغربی، کنیزی از اهالی مغرب یا اندلس (اسپانیا) بود.]هستند.
دیگر برادران امام موسی (علیه السلام) از این بانو، اسحاق و محمد دیباج بوده‌اند.

🌷کنیه ی آقا #ابوابراهیم، #ابوالحسن_اول،#ابوالحسن_ماضی و #ابوعلی گفتن.

🟢آقا امام کاظم علیه السلام به دلیل کنترل خشم در برابر بدرفتاری بقیه، #کاظم و به دلیل عبادتِ زیادشان، عبد #صالح لقب داده‌اند.

⚪️ #باب_الحوائج نیز از القاب آقامی باشد.

🌸مردم مدینه امام رو #زَیْنُ_المُجتَهدین (زینت تلاش‌گران) می دانستند.

#امام_کاظم
#امام_زمان

🟡تمامی حقوق برای محسن داداش پور باکر محفوظ است .

🇮🇷#پژوهش_ادملاوند edmolavand

پژوهش اِدمُلّاوَند:
🌸نظر مخاطبین ادملاوند👇

نویسنده:اکبر

یکشنبه ۲۸ آبان ۱۴۰۲ ساعت: ۱۴:۱۹

احسنت محسن عزیز کار جالبی بود.
خیلی علاقه مندم در خصوص فرهنگ و پوشش سنتی منطقه پاشاامیر بیشتر بدونم.

مطلبی در این خصوص داشتی برام بفرست.
درود

وب سایت ایمیل

📜سیدنظام الدین؛سید صاعدمرعشی مدفن پاشاامیر بندپی شرقی
نویسنده:اکبر
یکشنبه ۲۸ آبان ۱۴۰۲ ساعت: ۱۱:۵۹
سلام محسن عزیز خوبی؟ چه خبر؟
من مطالب شما را خوندم برای من خیلی جالب بود و کار هات خیلی خوبی دارند. چون خودم همین دورا دور دستی بر آتش دارم می تونم بگم واقعا عالیه.
اکبر
─═༅𖣔❅ ⃟ ⃟ 📚 ⃟ ⃟ ❅𖣔༅═─
#پژوهش_اِدمُلّاوَند
@edmolavand ﷽
📎#کانال_تخصصی_در_ایتا
📡✦‎‌‌‌࿐჻ᭂ🇮🇷࿐჻𖣔༅═─

💌سپاس فراوان از بازماندگان خانواده ی مرحوم #تقی_لفوری؛شاعر نامدار سوادکوه به جهت اهدا قدیمی ترین نوار صوتی ضبط شده {{#منظومه_معصومه_باکر_و_تقی_جنگن}} با صدای مرحوم مشهدی #محمدعلی_تافته در سال ۱۳۴۲ شمسی به پژوهش ادملاوند

🌸#اخبار_باکر🌸
─═༅𖣔❅ ⃟ ⃟ 📚 ⃟ ⃟ ❅𖣔༅═─
#قرارگاه_فرهنگی_باکر_در_ایران
@bakershenasi ﷽
📡𖣔❅ ⃟ ⃟ 🇮🇷 ⃟ ⃟ ❅𖣔༅═─

🌺🎼#منظومه_معصومه_باکر_و_تقی_لفوری

🌺🎤#مشهدی_محمدعلی_تافته

🗓ضبظ شده در سال ۱۳۴۲
●━━━━━──────
⇆ ◁ ㅤ❚❚ㅤㅤ▷ㅤ ↻
‌‌💐🍃🌿🌸🍃🌾🌼
🍃🌺🍂
🌿🍂 ❖ ﷽ ❖
🌺
#قرارگاه_فرهنگی_باکر_در_ایران
🌸
🌺🍃🌸
🍃🌺🍃🌸🍃🌺
🌼🍃🌸🍃🌺🍃🌸🍃🌺
🍃🌺🍂 @edmolavand
💐🌾🍀🌼🌷🍃🌼

📎نظر مخاطبین:
👇
📝جناب آقای عباس عماد

سلام و تقدیر تشکر از زحمات حضرتعالی و همکاران به جهت تلاش در جهت شناسایی بخشی از تاریخ مازندران
در این متنی که ارسال نموده اید در قسمت سجع سند ارائه شد نام عبده اخراجی اسدالله و عبده محمدزکی درج شده .بنده احتمال می دهم این اسامی میرزا اسدالله نوری و محمدزکی خان نوری از دیار بلده نور باشند که با آقا محمد خان همراه بود و بعدها میرزا اسداله وزیر لشکر آقامحمدخان و فتحعلی شاه قاجار شد و محمدزکی حاکم فارس گردید. اصل یا رونوشت سند را دراختیار دارید؟
✍عماد هستم از بلده نور
─═༅𖣔❅ ⃟ ⃟ 📚 ⃟ ⃟ ❅𖣔༅═─
#پژوهش_اِدمُلّاوَند
@edmolavand ﷽
#تاریخ_پژوهی
📡✦‎‌‌‌࿐჻ᭂ🇮🇷࿐჻𖣔༅═─

📎نظر مخاطبین ادملاوند:
👇👇

📝سلام علیکم.
سرور عزیزم عرض ادب وارادت به محضر شما محقق بزرگوار اینجانب از تبار آیت‌الله سید یوســف شیاده هستم اگر در خصوص #شجره این جد بزرگوار ما اسناد واطلاعاتی در اختیار دارید که بر معرفت ما بیفزاید یا منابع و اسنادی و کتاب معرفی بفرمایید کمال تقدیر و تشکر و قدردانی ‌سپاسگزاری را از محضر شما دارم .

✍ سید ادیانی
─═༅𖣔❅ ⃟ ⃟ 📚 ⃟ ⃟ ❅𖣔༅═─
#پژوهش_اِدمُلّاوَند
@edmolavand ﷽
📎#کانال_تخصصی_در_ایتا
📡✦‎‌‌‌࿐჻ᭂ🇮🇷࿐჻𖣔༅═─

🇮🇷#پژوهش_ادملاوند edmolavand

اِدمُلاّوَند#قرارگاه فرهنگی اِدمُلّاوَند

ادملاوند GOOD DAY. WELCOME IN THE NAME OF THE ALLAH.EDMOLLAVAND1400. MZM22MZMKM14000412

با سلام و آرزوي موفقیت و تشکر از ارتباط شما با سامانه اِدمُلّاوَند

💥میرزای ادملا

📜معرفی میرزا محمد شفیع ادملائی :

میرزا محمد شفیع ، فرزند "حاج میرزا احمد" در سال ۱۱۵۹ قمری درقریه اِدمُلّاه بندپی بابل دیده به جهان گشود.

📝اعتمادالدوله می نویسد که پدر میرزا محمد شفیع (اِدمُلّائی) از چاکران نادر شاه افشار بود. اجداد میرزا محمد شفیع (اِدمُلّائی) از اهالی اصفهان بوده که در عصر سلاطین صفویه به علت طغیان و عصیان توسط پادشاهان صفویه به اجبار از اصفهان کوچ و در (( بندپی )) مازندران سکونت کردند.

💥میرزا محمد شفیع اِدمُلّائی جوانی را به کسب علوم دینی در قریه اِدمُلّاه در مکتب ملاه علی باکر طی کرد تا این که حوادث سال ۱۱۹۵ قمری نقطه ی عطفی در زندگی او به وجود آورد.

(ملاه علی باکر فرزند میرزا آقا بن جانی سلطان بن حاجی آقا لَر داداش پور باکر از اجداد خانواده های داداش پور، داداش زاده، پورداداش، حسین پور، گل آقاپور،گل علی زاده و اصغری های در ادملاه بندپی بوده است. ملاه علی باکر همچون پدربزرگ و عموهایش؛ ملا محمدفاضل باکر و ملا بهرام باکر باسواد و مکتب دار در ادملا بوده است.

📌ردپای ملا محمدفاضل باکر و ملا بهرام باکر در سند استشهادیه درویش سهراب بن فیروز درباره ی حُسن انجام کار تولیت مزار حضرت سیدنظام الدین پادشاه امیر در سال ۱۱۲۹ قمری در ایام سلطنت شاه سلطان حسین صفوی که نوشته شد وجود دارد. این دو برادر نوشتند: بیان واقع است و خلافی ندارد. العبد الاقل محمد فاضل باکر و العبد الاقل بهرام باکر)

📝...حاجی خان جان [داماد ملا آقبا بیک باکر] حاکم بندپی به همراه صفر بیک باکر و تفنگ چیان خود، آغامحمدخان و فتحعلی(شاه بعد) و برادرش حسین قلی خان(جهانسوز) و مادرش را با زنجیر مصلحتی به بندپی برد و در قریه اِدمُلّاه [باکرمحله]جای داد....و ایشان را از بند گرفتاری رهایی داد.

📜در تاریخ آمده است:

((هنگامی که پیشنهاد و تدبیر حاجی خان جان؛حاکم بندپی و اعیان حلال خور آن جا، اقا محمد خان را از مرگ حتمی رهانده و در بندپی قریه اِدمُلّاه تحت نظارت قرار می دهند،میرزا محمد شفیع از اهالی قریه اِدمُلّاه با خان قاجار آشنا می شود. عهدنامه ای به دست خط میرزا محمد شفیع در خانه ی یکی از اهالی قریه اِدمُلّاه در حضور آقامحمدخان قاجار مکتوب گردیده و با اثر انگشت آغشته به خون امضاء گردید(نسخه ای از این پیمان نامه در ید مرحوم حسین آقاباکر ادملائی بوده است). میرزا محمد شفیع از آقا محمدخان عهد و پیمان گرفت که در وقت استقلال، او را مرجع خدمات قرار دهد. از طرفی تعدادی از اهالی قریه اِدمُلّاه در ذیل پیمان نامه متعهد شدند که در رکاب آقا محمدخان قاجار تا ظفر همراه باشند....)).

📚همچنین در برخی از منابع تاریخی گفته شده است:

هنگامی که "آقا محمدخان" در اطراف شهر »بابل« به جمع آوری قوا مشغول بود ، شب هنگام به خانه "حاج خان جان" حاکم بندپی رفت و در آنجا یک قرار داد مودت بین این دو به امضاء رسید. این قرارداد توسط میرزا محمد شفیع به رشته تحریر در آمد. سیاق نوشتار میرزا محمد شفیع، مورد پسند آقا محمد خان قرار گرفت و از حاکم خواست که چند مدتی میرزا محمد شفیع در خدمت او باشد. حاکم بندپی نیز با این در خواست موافقت کرد. ترقی میرزا محمد شفیع از این لحظه آغاز و تا آخر عمر خود در دستگاه قاجاریه ادامه داشت.

📝فرزند میرزا فریدون که از مستوفیان دربار و داماد فتحعلی شاه قاجار بود، درباره ی زندگی اش روایتی در معمرین بندپی رایج است که با نظر تاریخ نویسان تفاوت دارد. از افواه چنین برمی آید که وقتی آغا محمد خان در یکی از دهات بندپی؛قریه اِدمُلّاه به حالت تبعید به سر می برد، سردودمان طایفه ی حلال خوریه، به نام ((میرزا خانلر)) با او بد رفتاری می کرد. خان قاجار وقتی به سلطنت رسید، درصدد اذیت و آزار این طایفه برآمد.

📜بر اساس سند مهمی که به تاریخ ۱۲۰۴ قمری به دست آمده است که آقا محمدشخصا، با لحن تندی حلال خوران را به خیانت متهم می کند و آقا سید یوسف شیادهی را به سبب خدمات او هنگام حبسش در بندپی قریه اِدمُلّاه مورد تجلیل قرار می دهد. اصل این سند منتشر نشده نزد سیدمحمد صادق ابراهیمیان شیاده موجود است.

📝متن نامه ی آغا محمدخان قاجار بدین شکل است:

((هو. حکم والا شد، آن که بنابر مراحم خاقانی درباره سلالۀ السادات آقا سید یوسف بندپی شیادهی که در ایام توقف اقدس شهریاری در قریه اِدمُلّای بندپی و خیانت طایفه ضالّه خلال خوریه.... سید جلیل القدر با پسران و عیال، خدمات شایسته و زحمات زیادی در آن زمان گرفتاری و مابعدها کشیدند. لهذا به.......، در عهده دارند. الامر فی صفرالمظفر ۱۲۰۴ قمری،<سجع مُهر آقامحمدخان> افوض امری الی الله،عبده محمد)).

یاداداشت و سجع مهرهای پشت سند:((قلمی شد، عبده الراجی اسدالله، عبده محمد زکی، نلاحظه شد، لالاله الا الله الملک الحق المبین، عبده محمد شفیع))

📝دوران صدارت میرزا محمد شفیع اِدمُلّائی :

دومین شخصی که پس از قتل "حاج ابراهیم خان کلانتر" عهده دار سمت صدارت عظما در سلسلۀ قاجار گردید "میرزا محمد شفیع اِدمُلّائی مازندرانی" بود که از سال ۱۲۱۵ه.ق لغایت ۱۲۳۴ه.ق سمت صدارت عظما را به عهده داشت.

📌تحولات دوران میرزا محمد شفیع اِدمُلّائی را می­توان به دو بخش داخلی و خارجی تقسیم کرد :

۱- تحولات داخلی | ۲- تحولات خارجی

۱ – تحولات داخلی

سال های اولیه صدارت میرزا محمد شفیع اِدمُلّائی، مقارن بود با از بین رفتن دشمنان داخلی فتحعلی شاه و تحکیم پایه­های قدرت وی، اولین جرقۀ مخالفت با فتحعلی شاه پس از صدارت میرزا محمد شفیع اِدمُلّائی توسط شاهزاده "حسینقلی خان" برادر فتحعلی شاه بود که در کاشان حکومت می­کرد که میرزا محمد شفیع اِدمُلّائی توانست او را سرکوب کند. از جملۀ کارهای وی، اینکه در این ایام به همراه فتحعلی شاه به خراسان و آذربایجان عزیمت کرد و به اوضاع آن بلاد سر و سامان داد. در دوران او بود که «وهابیون» به کربلا و نجف حمله کردند و بیش از پنج هزار نفر از شعیان کربلا را کشتند، طغیان "حاجی فیروز" والی هرات و طغیان "یوسف کاشغری" و حمله وهابیون به بحرین و دفع آنها توسط سپاهیان ایران در زمان صدارت میرزا محمد شفیع اِدمُلّائی اتفاق افتاد.

از نظر تحولات در تشکیلات اداری و سازمان سیاسی، فتحعلی شاه در سال ۱۲۲۱ه.ق تصمیم به تعیین کابینۀ کوچکی از وزراء گرفت و علت این اقدام از یک سو گسترش دیوان سالاری در دربار و از سوی دیگر ترس از جمع شدن قدرت در دست یک نفر بود.

۲ – تحولات خارجی

مهمترین رویداد در روابط خاجی ایران در زمان صدارت میرزا محمد شفیع اِدمُلّائی، رخ دادن جنگهای ایران و روسیه و جدا شدن قسمتهای از اراضی ایران به دنبال انعقاد "عهدنامه گلستان" است.

کشمکشهای داخلی، عدم حمایت کامل فتحعلی شاه از اقدامات "عباس میرزا"، در دست نداشتن سلاح و مهمات کافی در مقابل ارتش مجهز روسیه، سیاستهای ناپایدار انگلیس و فرانسه در قبال ایران از عواملی است که موجب شکست ایران در قبال روسها شد دولت ایران برای جبران کمبود­های خود به دنبال یک متحد می­گشت و چون در این زمان فرانسه کشور قدرتمندی بود و از طرفی با روسیه نیز روابط خوبی نداشت، و در فکر لشکرکشی به «هندوستان» نیز بود، با فرستادن سفیر از این کشور کمک خواست این سبب شد تا قرار داد «فین کین اشتاین» بین دو دولت بسته شود و "ژنرال کاردن" به منظور کمک به سپاه ایران به ایران بیاید اما نزدیکی روابط فرانسه و روسیه و انعقاد عهدنامه «تیلسیت» بین دو کشور مزبور، موجب سستی ارادۀ فرانسه در حمایت از ایران شد.

لذا دولت ایران در صدد جلب دوستی مجدد با دولت انگلستان بر آمد و چون پیمان بین ایران و فرانسه موجب هراس انگلیسیها شده بود لذا انگلیسی­ها خود نیز تمایل زیادی به این دوستی داشتند و به این دلیل "سرهاردفورد جونز" را به ایران فرستادند وی نیز پیمان «مختصر» را با میرزا محمد شفیع اِدمُلّائی منعقد کرد که ایران در آن متعهد شد که با کلیه کشورهای اروپایی پیمانهای خود را قطع کند.

یکی دیگر از سیاست های انگلستان در این زمان برانگیختن احساسات مذهبی ایران و عثمانی علیه روسیه و طولانی نمودن جنگ ایران و روسیه بود که نتیجۀ آن در نهایت شکست ایران در قبال روسها و تحمیل قرار داد گلستان شد. انگلستان برای کاستن از قدرت فرانسه، از اختلاف ایجاد شده بین فرانسه و روسیه استفاده کرده با نزدیک شدن به روسیه این کشور را در جنگ با فرانسه کمک کرد، لذا برای رها سازی قوای روسی از جنگ با ایران از در وساطت بین دو دولت وارد شده و بین دو کشور صلح ایجاد کرد.

روابط ایران و عثمانی در زمان صدارت میرزا محمد شفیع اِدمُلّائی بیشتر تحت تأثیر سیاست دولتهای روسیه و انگلستان و تا حدودی فرانسه بود دولت فرانسه برای مقابله با انگلستان و روسیه و لشکرکشی به سمت هندوستان مدتی در صدد نزدیکی ایران و عثمانی بر آمد. اما چون روسیه و انگلستان به هم نزدیک گردیدند سیاست ناپلئون در حمله به هندوستان ناکام ماند به دنبال آن جنگهای ایران و روسیه آغاز گردید دولت انگلستان در صدد بر آمد تا اتحادی بین ایران و عثمانی بر قرار نماید روابط ایران و عثمانی در دورۀ صدارت میرزا محمد شفیع اِدمُلّائی، فراز و نشیبهایی داشته است و اختلافات دو کشور عمده پیرامون چگونگی انتخاب برخی از حکام ایالات مرزی و رفتار عثمانی­ها در قبال شیعیان در عتبات عالیات بود. در سال ۱۲۲۶ ه.ق هیئتی از رجال عثمانی به تهران آمدند و با میرزا محمد شفیع اِدمُلّائی مذاکراتی به عمل آوردند که به توافقهایی پیرامون چگونگی انتخاب حاکم شهر بغداد و عدم آزار و اذیت زوار ایرانی در کربلا و نجف رسیدند اما مجددا به دلیل اینکه سلطان عثمانی به هنگام عقد قرار داد صلح با دولت روسیه به هیچ وجه نامی از ایران و منافع ایران منظور نکرده بود، رقابت و زد و خورد بین دو طرف آغاز گردید.

📝پایان کار میرزا محمد شفیع مازندرانی :

از مجموع سالهایی که میرزا محمد شفیع اِدمُلّائی در خدمت آقا محمدخان و فتحعلی شاه سپری نمود چنین بر می­آید که وی در خدمتگذاری و اطاعت از این دو پادشاه ذره­ای غفلت به خود راه نداده و کاملا بر طبق خواستۀ این پادشاهان قاجار رفتار کرده است و متقابلا این دو نیز احترام کامل را نسبت به وی داشتند. وی تا سال ۱۲۳۴ه.ق در این سمت باقی بود تا اینکه در این سال در سن ۷۵ سالگی به هنگام عزیمت فتحعلی شاه از »چمن سلطانیه« به سمت تهران در منزلگاه سلطانیه مریض و به قزوین انتقال یافت و در این شهر وفات یافت و جنازۀ وی جهت دفن در عتبات عالیات به عراق ارسال گردید. تنها وارث میرزا محمد شفیع اِدمُلّائی به هنگام مرگ دختر وی بود که فتحعلی شاه وی را به عقد ازدواج "همایون میرزا" متخلص به "حشمت" پسر شانزدهم خود در آورد و در واقع کلیه ما یملک میرزا محمد شفیع اِدمُلّائی در اختیار فرزند فتحعلی شاه قرار گرفت.

📜وقف نامه میرزا محمد شفیع اِدمُلّائی:

بررسی وقف نامه میرزا محمد شفیع بندپی (صدراعظم) شهرستان بابل

📻سایت بندپی به نقل از مازندنومه :

صدراعظم فرزند حاج میرزا احمد در سال ۱۱۵۹ .ق در بندپی زاده شد. از طایفه‌ی اصفهانی های آن سامان بود و پدرش با دربار نادرشاه افشار ارتباط داشت. او دانش رایج را در منطقه فرا گرفت و با شکل گیری حکومت قاجارها بدیشان پیوست. میرزا که از منسوبان حاجی خانجان حلال خور (حاکم وقت بندپی) بود، در سال ۱۱۹۵ از جانب وی به آغامحمدخان شناسانده شد.

پس از قتل آغامحمدخان و به تخت نشستن فتحعلی شاه در ابتدا حاج ابراهیم خان کلانتر مقام صدارت را یافت تا اینکه در سال ۱۲۱۵ در اثر سوءظن شاه بر حاج ابراهیم کلانتر، او و خویشاوندانش به قتل رسیدند. میرزا شفیع برجایگاه او تکیه زد و شاه به او لقب «صدراعظم» داد.

میرزا شفیع تا زمان مرگش در نوزدهم رمضان ۱۲۳۴ بر این مقام قرار داشت.میرزا شفیع صدراعظم،گذشته از مقام صدرات و فعالیت در عرصه سیاسی همزمان به امور فرهنگی و مذهبی و آموزشی نیز اهتمام خاصی داشت و در این زمینه موقوفاتی از وی بر جای مانده است.

مهمترین موقوفات وی در شهر تهران و بارفروش (بابل) یعنی دو شهری که به ترتیب در آنجا متصدی مقام صدارت و زادگاه وی بود صورت گرفت.

در شرح وقفنامه وی در مورد موقوفه شهر تهران به مدرسه محمودیه و مدرسه صدرآباد واقع در دارالخلافه طهران اشاره شده است که این اماکن را این گونه توصیف می کند :

» که از غایت صفا و حجرات چون غرفات جنات مصداق و مقام ربه جنتان است و در صحن دلگشاشان از جداول کوثرنشان نمودار فیها عینیان تجریان و من دونهما جنتان. «

میرزا شفیع آن گونه که از متن وقفنامه وی بر می آید علاوه بر دو شهر مذکور در دیگر شهرها نیز موقوفاتی داشته است. بدین منظور قسمتی از وقفنامه وی را که اشاره به موقوفاتش در دیگر شهرها دارد را ذکر می کنیم.

« دستور مکرم صدراعظم دیوان قضا نشان قدر توأم میرزامحمدشفیع شیدالله بنیان دولته که همواره همت بتشیید مبانی جناب مصروف و تعمیر مساجد و مدارس و ابنیه خیریه همچو مهمات ملکت و مملکت برای سعادت آئنش موقوف در اکثر از بلاد و امصار از معماری رأی سعادت اقتضایش بناهایی سپهرآسا که هر یک مصدوقه اصلها ثابت و فرعها فی اسماء است آشکار و عیان از جمله آنها مدرسه محمودیه طهران و …. که معلوم بوده بر عمران و آبادی توجه خاصی داشته است. »

موقوفه میرزا محمد شفیع اِدمُلّائی درشهرستان بابل که امروزه به نام مدرسه صدر (خاتم الانبیاء) معروف است اکنون نیز به عنوان مهمترین مرکز اموزشی دینی و مکانی برای تحصیل طلاب و محصلین علوم دینی می باشد.

این بنا درسال ۱۲۲۶ .ق وقف گردید و رقبات بسیار زیادی در گوشه و کنار این شهرستان بر آن وقف شده بود.

صدراعظم برای تحصیل در این مدرسه دینیه و حقوق طلاب و مدرسین حد و حدود و شروطی خاص تعیین کرده که از جمله آن می توان به موارد زیر اشاره کرد:

اول : هر یک از طلاب که خواسته باشد مسافرتی کند که زیاد از یک ماه باشد ماذون نیست در حجره خودش را مقفل سازد تا کار مباحثه در آن بماند.

ثانی : اینکه طایفه یا فرقه فلاسفه صرف و معتقدان ایشان که از بی‌اعتقادی ظاهر شرع مطهر باشند در آن مسکن نگیزند.

ثالث : اینکه هرگاه یکی از طلاب فسادانگیز شرارت طلب دور از طریقه صلاح اندیش و ادب وجودش محصلین را موجب آزار و تعب باشد بر متولی است به مصلحت مدرس و ناظر او را اخراج نمایند و ….. (که متعاقباً ذکر خواهد شد).

در کتاب از آستارا تا استارباد آمده است که میرزاشفیع در بحث فرزندان بلاعقب بوده و فرزندی از وی نمانده بود تا میرزا نصرالله به عنوان فرزندش، متولی وی بوده باشد.

گذشته از صحت و یا کذب بودن متولی جدید که چه کسی می باشد و آیا از تیره فرزندان میرزانصرالله است یا خیر ، می‌توان به این نکته اشاره کرد که شرح وقفنامه‌ی صدراعظم که در سال ۱۳۳۷ .ق در دفتر وقفنامه‌جات به ثبت رسیده و در پلاک ثبتی ۴۰۷ درج گردیده در بحث تولیت و متولی آمده است که واقف تولیت را مادام‌الحیوه خویش، شخصاً عهده‌دار بوده و حق التولیه هشت عشر بوده است و بعد از وی به میرزانصرالله که از احفاد عم جناب واقف است واگذار شده و بعد از وی به فرزندان اعمام خویش سپرده است و شرط تولیت را به اکبر اولاد یا فرزندان ارشد ندانسته بلکه هر کسی که در دیانت و تقوی نسبت به دیگری برتر باشد تولیت به او می‌رسد و نظارت این موقوفه را نیز به آقامیرصادق سادات میرکلا و بعد از او به اولادش که اگر صلاحیت داشته باشد سپرده است.

پس با این توضیح می‌توان گفت که میرزانصرالله به عنوان فرزند میرزا شفیع نبوده است اما همان گونه که در وقفنامه‌ی وی آمده به عنوان احفاد عم وی متولی موقوفات بوده است.

میرزاشفیع در چندین جا از وقفنامه خود تاکید موکد بر نظارت و تولیت بر مصارف و یا امور موقوفه خود داشته است و در هیچ جایی موقوفه را بدون نظارت و تولیت جایز ندانست و شرط تعیین کرده که اگر متولی در شهر نباشد حتماً می بایست امور مربوط به موقوفات تحت نظر وکیل امین وی به صورت دقیق و به دقایق رسیدگی گردد.

📜متن کامل وقفنامه‌ی وی بدین شرح است:

الحمدالله الذی جعل الوقف وسیله لنیل السعاده و الارض بساطاً لوقف العباد بالعباده خالق النور فی النور ومنزل علی الطور الواقف علی ما یخفی الصدور والصلوه والسلام علی شفیع المذنبین و حجه الله علی الخلق اجمعین سید الانبیاء‌ و السبب ایجاد ارض و السماء‌ علی وصیه و ابن عمه المخصوص بمواخانه لیوم الاخاء و هو بمنزله هارون من موسی والمشکور سعیه فی اهل امتی و صل علیها الائمه الهدی و مصابیح الدجی و اعلام التقی و کهوف و مناعت و جلالت مأب عظمت و حشمت و بنالت اکتساب و وزارت و فخامت و بسالت انتساب موسس اساس نصف و احسان بانی مبانی برو امتنان مهام الانام بالرای الصائب ناظم امور جمهور الخاص والعام بالفکر الثاقب وزیرا ارسطو تدبیر ملک آرای و مشیر مشتری نظیر نکورای اعتماد الدوله البهیه السلطانیه و اعتضاد السلطنه العلمیه الخاقانیه دستور معدلت دستور مکرم صدراعظم دیوان قضا نشان قدرتوأم میرزا محمد شفیع شیدالله بنیان دولته که همواره همت تشبیه مبانی جنات معروف وتعمیر مساجد و مدارس و ابنیه خیریه همچو مهمات مکتب و مملکت برای سعادت آیینش موقوف در اکثری از بلاد و امصار ازمعماری رأی سعادت اقتضایش بناهایی سپهرآسا که هر یک مصدوقه اصلها ثابت و فرعها فی اسماء‌ است آشکار و عیان از جمله آنها مدرسه محمودیه در طهران و مدرسه صدرآباد واقعه در دارالخلوفه طهران است که از غائب صفا و حجرات چون غرفات جنایت مصداق و مقام ربه جنتیان است ودر صحن دلگشاشان از جداول کوثرنشان نمودار فیها عینان تجریان و من دونهما جنتان ومسجد جامع و مدرسه آصفیه واقع در بارفروش مازندران که هر که حیاض و انهار عنبر شمیم چون سلسبیل و تسنیم آنها عینیه گوید فیها عینان نضاحتان لهذا مدرسه مبارکه آصفیه که با غرفات متینه سمایی است ذات ابراج و سلسال دریاچه‌اش را اگر با فرات و دجله به مقیاس مذاق سنجی هذا عذب فرات و هذا ملح اجاج فضای سرایش چون ساحت مینو نشاط بخش هر شیخ و شابست و حجراتش مرطلاب ذوالعلوم و الاطباب را جناب عدن مفتحه لهم الاعراب اگر از مسجدش که مساجد اربعه را خامس آمد وضعی خواهند مسجد اسس علی التقوی و آرمیدگان زوایایش که چون مهر روشن است که خورشیدش عنکبوت زوایای روزن است در آن ببیتون لربهم سجداً و قیاماً‌ از شمسه ایوان مدرسش مهرانور چون از روی کمر مستنیر و باکر یاس او نهمین سپهر که برترین اساس است سرهمسری بودی اگر چون او مزین بدی بزینتهای دلپذیر طلیسان دار چرخ برای استفاده است در جوار جدارش جایی جدید جسته و در جدیدش تازه نهالی از تاریخ و ترنج که فلک البروج از غیرتشان برنج است. رسته چون از معماری رأی رزینش همو کار لشکر و کشور ساخته و چون مهام جمهور خاص و عام پرداخته آمد. خالصاً توجه الله و طلباً‌ لمرضاته وقف موید نموده‌اند بر طالبان علم و دین و خوانندگان کتب ایمان و یقین که در جرات آن بمفاد و هم فی الغرفات آمنون منزل گزین و به تحصیل علم و دانش با فراغت و آسایش مزین گردند بشروطی چند که مرقوم می گردد اول هر یکی از طلاب خواسته باشد مسافرتی کند که زیاد از یکماه باشد مأذون نیست در حجره خودش را مقفل سازد تا کار مباحثه در آن بماند ثانی: اینکه طایفه یا فرقه فلاسفه صرف و معتقدان ایشان که از بی اعتقادی ظاهر شرع مطهر باشند در آن مسکن نگزیند ثالث اینکه هرگاه یکی از طلاب فسادانگیز و شرارت طلب دور از طریقه صلاح اندیش و ادب وجودش محصلین را موجب آزار و تعب باشد بر متولی است بمصلحت مدرس و ناظر او را از مدرسه اخراج نماید اربع اینکه صحاف و جدول کش و سایر اصناف و فرق و کسانی که مشمول به تحصیل علم نیستند و در آنجا مقام ننمایند. خامس اینکه کسانی که از دوستان و آشنایان طلاب باشند و بدیدن ایشان مأذون و مرخص نیستند که شب در حجره ایشان منزل نمایند که کون ایشان در حجره مانع مطالعه و مذاکر آن طالب علم خواهد بود مگر اینکه منزلتی دیگر نداشته باشند و ناچار باشند از بودن در آن و هرکه غیر ایام تعطیل بدیدن طالب علم بیاید مأذون نیست که زیاد از یک ساعت درآن حجره بنشیند مگر آنکه صحبت علمی دارد و تولیت مدرسه مبارکه با سلاله الاعاظم و الاعیان میرزانصرالله که از احفاد عم جناب واقفست مفوض و بعد باولاد احفاد اعمام خویش موکول داشتند که اکبرش معتبر نبوده و هرکه در سلسله ارشد و کامروان تر و دیانتش از سایر بیشتر باشد خود یا متولی داند شرایط تولیت اینکه هرگاه خود در آن بلده است متوجه امورات متعلقه بمدرسه و موقوفات آن باشد چنانچه متولی در بلدی دیگر باشد باید وکیلی امین متدین از جانب خود مشخص کرده که بدقائق امور برسد و نظارت آن را به عالیجناب عزت و سعادت و امانت و دیانت انساب السلاله الاطیاب آقامیرصادق سادات میرکلا و بعد هر گاه اولادش صلاحیت و قابلیت و شایستگی داشته باشد قدغن نکند چنانچه اولادش غیرقابل باشند باید متولی با مصلحت علما و فضلا بلد از سادات و مومنین شهر که بمصلحت تدین صلاح شهور و معروف باشد بنظارت منصوب سازد (از قرار تفصیل دکاکین و حمام و اراضی که در بلده طیبه).

« پنج‌شنبه بازار »

تمامی سه باب دکان، شش دانگ از یک باب دکان، تمامی دو باب دکان، ششدانگ از یک باب دکان

تمامی سه باب دکان، شش دانگ از یک باب دکان، شش دانگ از یک باب دکان

شش دانگ از یک باب دکان، شش دانگ از یک باب دکان، تمامی دو باب دکان، شش دانگ از یک باب دکان

شش دانگ از یک باب دکان، شش دانگ از یک باب دکان، شش دانگ از یک باب دکان، شش دانگ از یک باب دکان

« بازار مسگرها »

ششدانگ از یک باب دکان ، ششدانگ از یک باب دکان، ششدانگ از یک باب دکان

ششدانگ از یک باب دکان، ششدانگ از یک باب دکان، ششدانگ از یک باب دکان

« چهارسوق » = یک دانگ از یک باب دکان- شش دانگ از یک باب دکان

« بازار بزازها » = شش دانگ از یک باب دکان

« تکیه میرزا آقا » = سه دانگ از کل شش دانگ یک باب دکان، شش دانگ از یک باب دکان- شش دانگاز یک باب دکان

« پشت شهدا » = حس از یک باب دکان، عشر از ششدانگ یک باب دکان

« مزرعه خشت » = تمامی ششدانگ زمین شلتوک زراعی خشت سوار

« پشت مدرسه صدر « = تمامی دوچل زمین باغچه مشجر

که به شروط مقرره که مداخل و منافع موقوفات را به دقت جمع آوری وبعد از حق التولیه که یکعشر و حق النظاره که نیم عشر است تعمیر مدرسه و مستقلات موقوفه مقدم بر سایر مخارج است و بعد از تعمیر باید آنچه بمصرف سوخت و روشنایی مسجد و حجرات می رسد ماه به ماه داده شود و بعد به طلاب آنجا علی قدراستحقاقهم بدهند.

بدین طریق که باید متولی یا وکیل متولی ملاحظه احوال و اوضاع طلبه را کرده کسانی که راه مداخل از برای ایشان نباشد و پدر و عاقله نداشته باشند دادن تنخواه ایشان را مقدم داشته که به علت عدم وجه معیشت از تحصیل باز نمانند و مواجب دو نفر خادم را بطریق و اقتضای آنان باید بدهند و متهولین و کسانی که پدرولی و صاحب مایه دادند و مکتفی احوال ایشان می شود ضرور نیست چیزی بدهند بغیر از روشنایی که باید داده شود.

و آنچه زیاد بماند باید متولی و یا وکیل متولی مناظر بصلاح علما و فضلا و کتب تفاسیر و احادیث علوم ادبیه و سایر که در اصول و فروع دین علما تضعیف کرده‌اند ابتیاع و وقف علما و طلاب مدرسه نموده‌اند قرار نمایند که از آن مدرسه بیرون نبرند و هرگاه برد ازکتب مذکور حتماً داشته باشد متولی و یا وکیل متولی و یا ناظر از مداخل و منافع موقوفات انها را داده که تعمیر نموده اجرت بدهند و نگذارند بزودی ضایع گردد و تا هنگامی متولی در آن بلد نیست وکیل او باید متوجه رتق و فتق امور بشود و حق التولیه باید به وکیل داده بشود.

📌سند وقفیت موقوفه میرزا محمد شفیع اِدمُلّائی براساس احکام علما بوده و نیت واقف همان‌گونه که از متن وقفنامه‌ی وی پیداست، تعمیر و لوازمات و تحصیل طلاب و حقوق مدرسین عنوان شده و عایدات سالیانه آن نیز به ۷۶۳۸ قران می رسید و امروز نیز اداره اوقاف شهرستان بابل متصدی آن می باشد.

💠منبع: شجره نامه اشاداد به قلم محسن داداش پور باکر _پژوهش ادملاوند

شما می‌توانید دیدگاه خود را از طریق پل‌های ارتباطی اِدمُلّاوَند این مجموعه مطرح فرمایید.

ادملاوند EDMOLLAVAND1400. MZM22MZMKM14000412

پژوهش اِدمُلّاوَند:
🌸نظر مخاطبین ادملاوند👇

نویسنده:اکبر

۱۴۰۲ ساعت: ۱۴:۱۹

احسنت محسن عزیز کار جالبی بود.
خیلی علاقه مندم در خصوص فرهنگ و پوشش سنتی منطقه پاشاامیر بیشتر بدونم.

مطلبی در این خصوص داشتی برام بفرست.
درود
نویسنده:اکبر
۱۴۰۲ ساعت: ۱۱:۵۹
سلام محسن عزیز خوبی؟ چه خبر؟
من مطالب شما را خوندم برای من خیلی جالب بود و کار هات خیلی خوبی دارند. چون خودم همین دورا دور دستی بر آتش دارم می تونم بگم واقعا عالیه.
اکبر
─═༅𖣔❅ ⃟ ⃟ 📚 ⃟ ⃟ ❅𖣔༅═─
#پژوهش_اِدمُلّاوَند
@edmolavand ﷽
📎#کانال_تخصصی_در_ایتا
📡✦‎‌‌‌࿐჻ᭂ🇮🇷࿐჻𖣔༅═─

📎نظر مخاطبین:
👇
📝جناب آقای عباس عماد

سلام و تقدیر تشکر از زحمات حضرتعالی و همکاران به جهت تلاش در جهت شناسایی بخشی از تاریخ مازندران
در این متنی که ارسال نموده اید در قسمت سجع سند ارائه شد نام عبده اخراجی اسدالله و عبده محمدزکی درج شده .بنده احتمال می دهم این اسامی میرزا اسدالله نوری و محمدزکی خان نوری از دیار بلده نور باشند که با آقا محمد خان همراه بود و بعدها میرزا اسداله وزیر لشکر آقامحمدخان و فتحعلی شاه قاجار شد و محمدزکی حاکم فارس گردید. اصل یا رونوشت سند را دراختیار دارید؟
✍عماد هستم از بلده نور
─═༅𖣔❅ ⃟ ⃟ 📚 ⃟ ⃟ ❅𖣔༅═─
#پژوهش_اِدمُلّاوَند
@edmolavand ﷽
#تاریخ_پژوهی
📡✦‎‌‌‌࿐჻ᭂ🇮🇷࿐჻𖣔༅═─

📎نظر مخاطبین ادملاوند:
👇👇

📝سلام علیکم.
سرور عزیزم عرض ادب وارادت به محضر شما محقق بزرگوار اینجانب از تبار آیت‌الله سید یوســف شیاده هستم اگر در خصوص #شجره این جد بزرگوار ما اسناد واطلاعاتی در اختیار دارید که بر معرفت ما بیفزاید یا منابع و اسنادی و کتاب معرفی بفرمایید کمال تقدیر و تشکر و قدردانی ‌سپاسگزاری را از محضر شما دارم .

✍ سید ادیانی
─═༅𖣔❅ ⃟ ⃟ 📚 ⃟ ⃟ ❅𖣔༅═─
#پژوهش_اِدمُلّاوَند
@edmolavand ﷽
📎#کانال_تخصصی_در_ایتا
📡✦‎‌‌‌࿐჻ᭂ🇮🇷࿐჻𖣔༅═─

🟡تمامی حقوق برای محسن داداش پور باکر محفوظ است .

🇮🇷#پژوهش_ادملاوند edmolavand

🔴چرا گوشت خوک حرام است؟

📍گــــــــــــوشـــت خـــــــوک

📍چرا مسلمانان گوشت خوک نمی خورند؟

👇👇

📌حرام بودن خوک در قرآن و روایات:

💥قرآن سوره مائده آیه ی سوم:

{حُرِّمَتْ عَلَیکمُ الْمَیتَه وَ الدَّمُ وَ لَحْمُ الْخِنْزیرِ} :
ترجمه: بر شما حرام شده است (خوردن) مردار و خون و گوشت خوک.

💥امام رضا علیه السلام می فرماید:

حَرَّمَ الْخِنْزِیرَ لِأَنَّهُ مُشَوَّهٌ جَعَلَهُ اللَّهُ تَعَالَی عِظَه لِلْخَلْقِ وَ عِبْرَه وَ تَخْوِیفاً وَ دَلِیلًا عَلَی مَا مُسِخَ عَلَی خِلْقَتِهِ وَ لِأَنَّ غِذَاءَهُ أَقْذَرُ الْأَقْذَارِ مَعَ عِلَلٍ کثِیرَه
ترجمه: خوک به این دلیل حرام شده است که حیوانی است بسیار کریه و زشت. حق تعالی این زشتی را وسیله پند و عبرت خلایق و سبب بیم مردمان و نشانه وقوع مسخ بر خلقتش قرار داده است.
📚منبع:شیخ صدوق، علل الشرایع،
۲/۴۸۵

💥در احکام شریعت آمده است: خرید و فروش خوک جایز نیست. چون عین نجس است.

📌دلایل علمی:

۱👈خوک جسد و مردار گندیده میخورد حتی اگر مردار پدرش باشد.

۲👈خوک همه چیز میخورد حتی ادرار و مدفوع خود و دیگر حیوانات.

۳👈مقدار سم کشنده در گوشت خوک ۳۰ برابر گوشت گوسفند است.

۴👈خوک عرق نمی کند ،پوست خوک اسفنجی است بە همین دلیل تمام کثیفی ها را جذب خود میکند این خود فاجعە است.

۵👈برای هضم کردن گوشت گوسفند به ۶-۹ ساعت زمان نیاز است و جگر انسان برای جذب کردن مقدار کمی از سم زمان زیادی نیاز دارد؛ اما برای هضم گوشت خوک به ۱-۲ ساعت زمان نیاز است به همین دلیل جگر پوشیده و مملو از آن سم کشنده خواهد شد.

۶👈جنس نر خوک با هر حیوان دیگری جفت می شود حتی اگر جفتش هم نر باشد به همین دلیل خوک منبع بسیاری از بیماری هاست.

۷👈۳ ساعت بعد از کشتن خوک کِرم از بدنش خارج میشود .

۸👈نوعی کِرم به نام تری شینوز به طول ۳-۵ میلی متر در گوشت خوک موجود است کەنە با پختن نە سرخ کردن(برشتە) از بین نمی رود.

۹👈 پختن گوشت خوک نیاز بە ۶ ساعت زمان دارد گوشت خوک قابل سرخ کردن نیست زیرا کم کم آب میشود تا چیزی از آن باقی نمی ماند (مانند گوشت انسان)

۱۰👈در سر خوک خون لختە زیادی جمع شدە است چون خوک تنها حیوانی است کە نمی تواند سرش رابە طرف بالا بلند کند.

۱۱👈 کرک و موی خوک جز با سوزاندن از بین نمی رود.

۱۳👈خوک هرگز چیزی را که می خورد بو نمی کند بلکە اگر خوراکش پاک هم باشد قبل از خوردن آب دهان و بینی اش را به آن می مالد.

۱۳👈کسانی که سازننده تاتو هستن اول روی پوست خوک آن را تست میکنند.

۱۴👈لارو کرم کدوی خوک، کرم سیستی سرک نام دارد که در عضلات و مغز خوک یافت می شود. انسان با خوردن گوشت و یا مغز خام خوک به آن مبتلا می شود و دچار نارسائی هایی در دستگاه گوارش می گردد.

۱۵👈خوک نقش ناقل میکروب انتامیب هیستولتیک را دارد که انسان را به اسهال آمیبی مبتلا می نماید.

۱۶👈منبع ابتلاء به یرقان عفونی از نوع Romana فقط خوک است.

۱۷👈در امعای خوک انگلهایی به نام بالانتی دیوم Coli Balantidum زندگی می کنند که در صورت استفاده از گوشت آن انسان دچار بیماری اسهال می شود.

۱۸👈گوشت خوک سرشار از کلسترول و چربی بَد (LDL) است.

۱۹👈میزان اسید اوریک موجود در گوشت خوک خیلی زیاد است.

۲۰👈انتامیب هیستولتیک Entameba Hiszdgtica :که انسان را به اسهال آمیبی مبتلا می نماید و خوک نقش ناقل این میکروب را به انسان ایفا می کند.

🖊محسن داداش پور باکر

🍃⃟🌸᭄•🍃⃟🌸᭄﷽🍃⃟🌸᭄•🍃⃟🌸᭄•
#قرارگاه_فرهنگی_سیده_میر_مریم
@sayedhmirmaryam
•●◉✿#اَُِلَُِلَُِهَُِمَُِ_عَُِجَُِلََُُِ_لَُِوَُِلَُِیَُِک_َُِالفرج✿◉●•
📡✦‎‌‌‌࿐჻ᭂ💚🇮🇷💚჻ᭂ

🟡تمامی حقوق برای محسن داداش پور باکر محفوظ است .

🇮🇷#پژوهش_ادملاوند edmolavand

─═༅𖣔❅ ⃟ ⃟ 📚 ⃟ ⃟ ❅𖣔༅═─
#پژوهش_اِدمُلّاوَند
@edmolavand ﷽
📡✦‎‌‌‌࿐჻ᭂ🇮🇷࿐჻𖣔༅═─
#آوات_قلم
http://mohsendadashpour2021.blogfa.com
#بازخوانی_خوانش_اَسناد
#قوم_شناسی_ایل_شناسی
#تبارشناسی_تیره_شناسی
#طایفه_شناسی_نسب_شناسی
#خاندان_شناسی
#قومنگاری_آنتروپولوژی_انسان_شناسی
🟡تمامی حقوق برای محسن داداش پور باکر محفوظ است .
📡✦‎‌‌‌࿐჻ᭂ🇮🇷࿐჻𖣔༅═─

🇮🇷#پژوهش_ادملاوند edmolavand

#زبان_مازنی

✍زبان مازندرانی و زبان های باستانی ایران ارتباط زیادی باهم دارند.

📌در واقع زبان های امروزی ایران بازمانده ی زبان های کهن ایرانی هستند که هریک با توجه به شرایط جغرافیایی و فرهنگی و قومی سخن وران شان راه خودشان را رفتند و تبدیل به زبان های مجزایی شدند.

📌مازنی یکی از زبان های مهم ایرانی است که بسیاری از ویژگی های زبان های کُهن مثل پهلوی پارتی و سغدی رو حفظ کرده است.

📝در اینجا به بررسی چند واژه ی مازنی و ریشه یابی آنها می پردازیم:

✍در خیلی از گویش های مازندرانی به سوزن می گویند ((دَرزِن)) (darzen).
این واژه از ریشه Darez ya darz اوستاییه و به معنی محکم کردن و بستن که بعدها معنی دوختن رو هم پیدا کرده است.👇
در فارسی دَری واژه ی دَرزی به معنی خیاط از همین ریشه است.

✍واژه ی بعدی ((اش)) (ash) هست به معنی خرس .
در زبان اوستایی ((اَرش)) به معنی خرس بوده است.
با گذشت زمان همه ی زبان ها دچار تغییر می شوند.
بسیاری از حروف هم به حرفهای دیگری تبدیل می شوند یا از بین می روند، در مورد این واژه هم همین طور است. یعنی حرف الف در واژه ی ((اَرش)) در بعضی زبان ها مثل فارسی به ((خ)) تبدیل شده و ((ش)) هم بدل به ((س)) شده و واژه (( خرس)) رو در فارسی داریم ولی در مازندرانی فقط ((ر))حذف شده است.
پس این دو واژه هم ریشه اند و تنها شکل تلفظشون در زبانهای مختلف باهم فرق کرده.
─═༅𖣔❅ ⃟ ⃟ 📚 ⃟ ⃟ ❅𖣔༅═─
#پژوهش_اِدمُلّاوَند
@edmolavand ﷽
📎#کانال_تخصصی_در_ایتا
📡✦‎‌‌‌࿐჻ᭂ🇮🇷࿐჻𖣔༅═─

🇮🇷#پژوهش_ادملاوند edmolavand

#منظومه_پازواری

#امیر_گوهر

📜مشهورترین منظومه بومی مازنی

✍امیر پازواری، مشهورترین بومی‌­سرای مازندرانی است که سروده‌­هایش موضوع تحقیق علاقه‌­مندان و پژوهشگران ادب عامه قرار گرفته است.

📌با چاپ امیری‌­ها و سروده­‌های منسوب به او با نام «دیوان امیر پازواری» در دهۀ‌ گذشته، منظومه­‌ای به نام «امیر و گوهر» در شمار منظومه‌­های عاشقانه ادبیات بومی مازندران جلب توجه کرده است.

📌 از این‌­رو این جستار با بررسی پژوهش‌­های انجام شده، در صدد برآمده تا امیر و گوهر را با توجه به ویژگی­‌های منظومه‌­های عاشقانه، مورد بحث و بررسی قرار دهد.

📌نقد و بررسی­ #پژوهش­‌ها نشان می­‌دهد روایات افسانۀ دیدار امیر با حضرت علی (علیه السلام)، پایه و اساس منظومه­‌ای است که نام امیر و گوهر بر آن نهادند.

📌 #امیر_و_گوهر از شخصیت‌­های افسانه هستند؛ اما رویدادها حول دیدار با حضرت علی(علیه السلام) می­چرخد و به سیر داستانی و رویدادهای عاشقانه دلالت نمی­‌کند.

📌در واقع از امیر و گوهر تنها افسانه‌­ای برجاست و برخلاف انتظارِ محققان و دوستداران ادب عامه، منظومه‌­ای به این نام در مازندران وجود ندارد.

📌از امیری­‌ها و دوبیتی‌­های منسوب به امیر پازواری به‌­واسطۀ توصیف احساسات به «گوهر»، فقط می‌­توان منظومه­‌ای غیرروایی متصور شد؛ چون تنها بُرشِ کوتاهی از زندگی امیر و گوهر در سروده­‌ها نمود دارد و از آنجا که سیر داستانی و سرگذشت عاشقانه‌­ای از امیر و گوهر وجود ندارد، نمی­‌توان داستان را در چارچوب منظومه‌­های روایی عاشقانه قرار داد.
─═༅𖣔❅ ⃟ ⃟ 📚 ⃟ ⃟ ❅𖣔༅═─
#پژوهش_اِدمُلّاوَند
@edmolavand ﷽
📡✦‎‌‌‌࿐჻ᭂ🇮🇷࿐჻𖣔༅═─
#آوات_قلم
http://mohsendadashpour2021.blogfa.com
#بازخوانی_خوانش_اَسناد
#قوم_شناسی_ایل_شناسی
#تبارشناسی_تیره_شناسی
#طایفه_شناسی_نسب_شناسی
#خاندان_شناسی
#قومنگاری_آنتروپولوژی_انسان_شناسی
📡✦‎‌‌‌࿐჻ᭂ🇮🇷࿐჻𖣔༅═─

🇮🇷#پژوهش_ادملاوند edmolavand

💌شعر و سروده های مخاطبین #ادملاوند

📝بِهارِ نرمِ وارِش تِره بَنِه
ابرِ نَم نَمِ خونِش تِره بَنِه
اون گِدر که سِما سر گینه ویشه
گِلِ وَنوشه خِش تِره بَنِه

📝وَرفِ سِما کِنده هِوا تِه بِرو
ویشه کِنده اِسبه قِوا تِه بِرو
توم نَبونِه درد و غم للِه وا
وَرف لو کِنده سیو هِوا تِه بِرو

📝وارش، وَرفِ سِما بَیّه نِمویی
غِصه هَمتی کوفا بَیّه نِمویی

مِرِه بَوتی تیرِما گِردِنی تِه
اِسا شَروینِه ما بَیه نِمویی

✍️ علی لاریجانی

📝وَرفِ کِلو کِلو و تو نِمویی
جنگلِ بِکِ بو و تو نِمویی
دِشتِ کوه و جَنگل اِسپه بَیه
مِه دِل بَوِ کَهو و تو نِمویی

📝دِ راهِ گت کلا تا محله ی تِک
تیرِنگ زَنِه بِهاره بَهر شِه کِرک
گت کلای محله تا اون کِرِ بِن
هِلا زینوئِه اویا، چپونِ وِنگ

✍️ علیرضا محمدجانی

📝وطن تِه صِفا ره مِن بِنازِم
تِه آب و تِه هِوا ره مِن بِنازِم

بِهاره لاله‌ زاره مِن نَميرِم
تابِسِّن وَقتِ كاره مِن نَميرِم

پِئيز جَم هاكِنم قوت زِمِستون
زِمِسِّن وَرف‌ وباره مِن نَميرِم

مِه دِل خوانِه که اون قدیما بیبو
کَلچو خِنِه، لوش و کلک وا بیبو

جانِ بَبای توره صِدا بیبو
کِرچالِ سَر، ننه ی نَجما بیبو

(✍️ عباس طهماسبی عمران)

📝تِه مِلک خِردیم گِسفِن شو چَر بیارِم
لَلِه بَزِنِم تِه خو رِه سَر بیارِم

لَلِه بَزِنِم تِرِه شِه وَر بیارِم
چِم بَیتِه شو سِتاره دَر بیارِم

وطن تِه دَشت و صحرا، ویشه و کو
وِرگ دِممال تَجِنه، اِشکاری جِلو

وطن ماری هاکن، گَهره هاده تو
پلنگِ لِر بیه، تِه ویشه و کو

✍️ علی هاشمی چلابی

📝روجینِ وا هاکِن مِه یار در اِنه
سَبزِ جِمه غَزِل سِوار در اِنه

دار و خال ره تِتی بِشته نِشونه
ناسورِه دِلِسِّه قِرار در اِنه

میا بَیته هِوا بَیته مه دَممه
بَزِن وارِش بَشوره دِله غَممه

✍️ خاطره صابری

📝بِهارِ نرمِ وارِش تِره بَنِه
ابرِ نَم نَمِ خونِش تِره بَنِه
اون گِدر که سِما سر گینه ویشه
گِلِ وَنوشه خِش تِره بَنِه

📝تِه دَسه هيمه و رَسِن بَوِرده
تِه قِدِ نشاء و خرمِن بَوِرده

اَتا دَم راحِت دِنيا نکِردی
تِه عمرِ صحرا بَتِتِن بَوِرده

تِه مِه گَره دايی توئِه بِلاره
تِه شو مِسِه نَشی خوئِه بِلاره

مِسِه لالا خونِسی تا صواحی
مِسِه داشتی آرزوئِه بِلاره

تِه دوش مَشته هيمه، مِن تِه بِلاره
تِه دس پِره پينه، مِن تِه بِلاره

يا نِشاء کِردی يا مال په دئی
تِه سر ا تن خسه، مِن تِه بِلاره

📝اِفتاب تِه دل گوشه نَوونِه
بِهار تِه دَسِه وَنوشه نَوونِه

اگه دِنيای خِشی مِه بووشه
جانِ مارِ گرمِ کَشه نَوونِه

✍️ شعبان نادری رجه

📝مِه دلِ غَم بَهیته غَم بَهیته
مِه دلِ ناله ی همدم بَهیته

بورِم سَرکوه بِوارِم ابرِ واری
کِجه بورم که چشِ نَم بَهیته

✍️ خاطره صابری

📝بَبا بوردا اَمِه چِش راه بَمونِس
سِرِپیشه لوش هم هِلا وا بَمونِس

دیاری اَمه چِش صحرا بَمونِس
وِنِه جا خالی این دِنیا بَمونِس

میا بَیته هِوا چَنه خجیره
زِمسون وَرف و وا چَنه خجیره

بِخاری هیمه تَش، چایی وِنه سر
صدای لَلِه وا چنه خجیره

(خاطره صابری)

📝خوامه اَبرِ واری تِره بَوینِم
بالا جا دیاری تِره بَوینِم

بورِم بِلِندِ کوهه سَر هِنیشم
خوبِله ویشاری تِره بَوینِم

(هادی اکبری)

📝وطن خوامِه که تِرِه شاد بَوینِم
تِه مِلک و [سامون] ره آباد بَوینِم

تِوِسه بیارِم صد دلِ اَرمون
تِره کوتِرِ واری آزاد بَوینِم

(حسن رجبی)

📝وارِش، وَرفِ سِما بَیه نِمویی
غصه هَمتی کوفا بَیه نِمویی

مِره بوتی تیر ما گِردِنی تِه
اِسا شَروینه ما بَیه نِمویی

(علی لاریجانی)

📝چی بَیه تِلِم، کَلِز و کَچه
کِجِه بورده جوله، اون دست و پنجه
بِرمِه گَلی بِلبِل گِته تیکا ره
خرابِ مِنزِل بی گالِش تیناره

📝لَمپا ره تِسِه سو کِمِه دَگردی
تَشی سِمبار ره او کِمبه دَگردی
سِرخ گل ره سِرپیش تِسِه کارمبه
سِره خِنه ره نو کِمبه دَگردی

(دوستعلی علیخانی)

📝سرد و سرما بِموئه پَئیزِ شو
صافِ هِوا ستاره زَنه سوسو

گِلِم گِلِم وَرف بِموئه سرِ کوه
پلنگِ لِر بِمو، مَستِ اِشکار کِنِه دو
─═༅𖣔❅ ⃟ ⃟ 📚 ⃟ ⃟ ❅𖣔༅═─
#پژوهش_اِدمُلّاوَند
@edmolavand ﷽
📎#کانال_تخصصی_در_ایتا
📡✦‎‌‌‌࿐჻ᭂ🇮🇷࿐჻𖣔༅═─

🇮🇷#پژوهش_ادملاوند edmolavand

#_شاعر: هادی اکبری وسطی کلایی
............................................

دل هاکرده اَعی هوای انقلاب
خوانه تا بَوّه فِدای انقلاب

لَله واره دَس بَهیرِم بِنالِم
تا سر هادیِم نِوای انقلاب

پَعیز زردِ گِلام روش کَشِنه
سازه بَوّه امه وای انقلاب

اِسا که دل خِشی ارمون بهیه
دل خِش هاکِنِم صفای انقلاب

اگه اِسّامه هِلا شه لینگِ سر
خون هِدانه جِوونای اِنقلاب

کوئه دشمن تا وِره نشون هادم
دلِ سر عکسِ آقای انقلاب

دومبه زخمِ سینه درمون نَوونه
مگر اینکه با دِوای انقلاب

هر چی شعر بَوّه غزل بَوّه می تِک
نَنه اَتّا غزلهای انقلاب

اگر صد کَش بمیرِم زنده بَوِم
دِلِّ کِمبه اَعی فدای انقلاب

#هادی_اکبری_وسطی_کلایی****

🍃⃟🌸᭄•🍃⃟🌸᭄﷽🍃⃟🌸᭄•🍃⃟🌸᭄•
#قرارگاه_فرهنگی_سیده_میر_مریم
@sayedhmirmaryam
•●◉✿اَُِلَُِلَُِهَُِمَُِ َُِعَُِجَُِلَُِ َُِلَُِوَُِلَُِیَُِکَُِ َُِاَُِلَُِفَُِرَُِجَُِ✿◉●•
📡✦‎‌‌‌࿐჻ᭂ💚🇮🇷💚჻ᭂ

🌸#اخبار_باکر🌸
─═༅𖣔❅ ⃟ ⃟ 📚 ⃟ ⃟ ❅𖣔༅═─
#قرارگاه_فرهنگی_باکر_در_ایران
@bakershenasi ﷽
📡𖣔❅ ⃟ ⃟ 🇮🇷 ⃟ ⃟ ❅𖣔༅═─

─═༅𖣔❅ ⃟ ⃟ 📚 ⃟ ⃟ ❅𖣔༅═─
#پژوهش_اِدمُلّاوَند
@edmolavand ﷽
📡✦‎‌‌‌࿐჻ᭂ🇮🇷࿐჻𖣔༅═─
#آوات_قلم
http://mohsendadashpour2021.blogfa.com
#بازخوانی_خوانش_اَسناد
#قوم_شناسی_ایل_شناسی
#تبارشناسی_تیره_شناسی
#طایفه_شناسی_نسب_شناسی
#خاندان_شناسی
#قومنگاری_آنتروپولوژی_انسان_شناسی
📡✦‎‌‌‌࿐჻ᭂ🇮🇷࿐჻𖣔༅═─

📲فهرست منابع در گوگل:
﷽
✍ن و القلم و ما یسطرون
📡✦‎‌‌‌࿐჻ᭂ🇮🇷࿐჻𖣔༅═─
#قرارگاه_فرهنگی_باکر_در_ایران

http://baker1400.blogfa.com
#پژوهش_اِدمُلّاوَند
http://edmollah.blogfa.com
#شجره_نامه_اشاداد
http://andishemehvar.blogfa.com
#آوات_قلم
http://mohsendadashpour2021.blogfa.com
#قرارگاه_فرهنگی_میر_مریم
http://mzm22mzm.blogfa.com
#محسن_داداش_پور_باکر
http://mohsendadashpourbaker2012.blogfa.com
📡𖣔❅ ⃟ ⃟ 🇮🇷 ⃟ ⃟ ❅𖣔༅═─

🇮🇷#پژوهش_ادملاوند edmolavand

📜شعر قصیده شهدای لفور :

#عباسقلی_محرابی

🔵 قسمت سوم :

به #عبـداله و به #خسرویِ خسته

هم عبـداله شهيـدِ شـهر بصـره

چـه آنان هـر دو از #درزی تـبارند

که #موسيان خسرو را از ما گرفته

شـهيـد #خسرو و #عبداله_درزی

#عبـداله_مسلمی هر سه #بورخانی

#غلامرضافرجی جنگجـو بـود

#شلمچـه بهـر او در گفتـگو بـود

فـرجـی از #نکـا ليک در لفور بود

سکـوتش بدتـر از نـار تنـور بود

#علیرضاامیری مــرد ايمـان

شـهيـد ديگـری از غـرب ايران

گـزيد او #دهلران را مقتل خويش

ولـی قلب همـه از بهـر او ريش

چو آن #گيـلانغرب بر ما گذر شد

#علـی_خبـره هـم مـدّ نظر شـد

الـه ای شهر بگـردی تکـه تکـه

گـرفتی تو #علی_محمدخبره

ز #رحمـانی بگم ای داد و بـيداد

شـهيـد راه حـق زنـدان بغـداد

هـمانی را کـه نـام او علـی بـود

#اميـرالمـومنيـن او را ولـی بـود

#رحمانی،#خبره و ديگـر #اميری

سه ديگـر از شهيـدان #بـورخانی

#رضا و #قنبرعلی_صباغی

دو مرد جبـهه ای هر دو سپاهی

#رضـا گشتـه شهيـد در #فکه امـا

علی گشتـه شهيـد از شيميـائی

#آرائی_قاسم هم در خط #سـومار

فـداکـاری نـمـوده کـرده ايـثار

نشـان کـرد او زمانی دشمنان را

گهـی بر زخمـيان بوده پـرستار

دو #صـباغـی #رضــا و #قـنبرعلی

قاسـم آرائـی نـيـز #دهـکـلانـی

#شعبانعلی_نجفی در طبــق شد

در آن #پاسگاه_زيد او مردحق شد

بـغــريد و بــزد او دشـمنـان را

همه در هم بريخت پاسگاهيان را

#شعبان_دادمهر چست و چـالاک

عجب از تير دشمن رفت در خاک

#سوسنـگرد قسمتش بوده شـهادت

شـهـادت بـوده بـهـر او ولادت

جوان نـازنيـن #قبادفرهادی

جوانی سر به زير او بوده خاکی

صـفـای سنـگر همسنگـران او

همه همسنـگران را بود هـادی

#شـعبـان_نجـفی #قـبادفرهـادی

ز #مرزيـدره #دادمهـر هم آلاشتی

#حشمت_داودی در مـوقع خواب

بشد مجروح ز تيـر مردی ناپاک

هماندم دست و پايش را به بستند

شهـادت نامه را بهـرش نـوشتنـد

#داودی از #رئيـسـکلا بـپا خـاست

ز خونش موی فرقش را بياراست

دگر برگشته ام من سوی دجله

ببينـم تا ز يـارانـم کـه مـانده

#درویشی بوده او #اسفنديار نـام

که از سر تا به پايـش تير باران

ز روستـای #کيـاسلـطان طلـوعش

به شرق دجله کرديم جستجويش

#صَفرآقایی مـرد خــدا بـود

شهـادت را خريد او از جوانـرود

#برزو بـود در جزيـره همچو مجنون

چه مجنونی که از سر تا به پا خون

او #درويـشـی ز درگاه خدا بود

خريـدار شهادت گشت او زود

#صفر و #برزو هـم از #شاهکلايند

يقين هم سفره سلطان کيايند

#حسین_عابدی از #فـاو رسيـده

گلـو و صـورتش ترکش بريده

تمــام پيـکر او گـشت زخمی

گلی ديگر از اين گلشـن رسيده

#شهيد عابدی هـم #شـاهکلايي

نـمـايـي از صـفـا و بـا وفايي

#مهران_نوذری چه جنگجو بود

تمـام #ميمک از او گـفتگو بود

چو دشمن نام او را می شنيدند

همه ناگـه ز ترسش می رميدند

که #خرمشهر را ديدم پر از خون

#علیزاده به خونش گشت گلگون

همان بابا که نامش چون پدر بود

به سنگر يکه و يکتـا گـوهـر بود

#بـابـا و #مهران جنگ نـاخدايند

شـهيدان از ده #ميـرارکـلاينـد

يـاد #شجاع_ادیانی بـخير بـاد

همـان انصـار حسينی بخير باد

شـهـيـد کـربـلا چـهـار ايـران

صفـا و مهربـانيش بـخيـر بـاد

#اسماعیل_میرزایی درشهر بستان

فـداکاری نـمـوده از دل و جـان

چنان جنگيد تا خود رفته از هوش

شـهـادت را گـرفتـه او در آغـوش

بـه شـهرِ #بستــانِ خستـه رفتـم

#اسماعيل_ميرزایی را هم شناختم

در آن شهری که کرکس بوده بسيار

کبـوتــر بـچـگان را تـوی منـقــار

#محمدصادق آمـد ام الرصـاص

دم مردن همی خواند سوره ناس

#رضــایی داشــت ايمـان فـراوان

شهـادت را خدا داده است ارزان

از آن #گالـشـکلا مــردان لايــق

#شجاع و#اسماعيل،#اسحاق و#صادق

#علیرضااحمدی مـرد راز اسـت

ز ظاهـرهای دنيا بی نيـاز است

🔵 ادامه دارد.....

#شهدای_لفور

#بورخانی_لفور

#دهکلان_لفور

#مرزیدره_لفور

#رئیسکلا_لفور

#شاهکلا_لفور

#سید_علی_کیا_سلطان

#میرارکلا_لفور

#گالشکلا_لفور

#عباسقلی_محرابی

🍃⃟🌸᭄•🍃⃟🌸᭄﷽🍃⃟🌸᭄•🍃⃟🌸᭄•

#قرارگاه_فرهنگی_سیده_میر_مریم

@sayedhmirmaryam

•●◉✿#اَُِلَُِلَُِهَُِمَُِ_عَُِجَُِلََُُِ_لَُِوَُِلَُِیَُِک_َُِالفرج✿◉●•

📡✦‎‌‌‌࿐჻ᭂ💚🇮🇷💚჻ᭂ

─═༅𖣔❅ ⃟ ⃟ 📚 ⃟ ⃟ ❅𖣔༅═─

#پژوهش_اِدمُلّاوَند

@edmolavand ﷽

📡✦‎‌‌‌࿐჻ᭂ🇮🇷࿐჻𖣔༅═─

#آوات_قلم

http://mohsendadashpour2021.blogfa.com

#بازخوانی_خوانش_اَسناد

#قوم_شناسی_ایل_شناسی

#تبارشناسی_تیره_شناسی

#طایفه_شناسی_نسب_شناسی

#خاندان_شناسی

#قومنگاری_آنتروپولوژی_انسان_شناسی

📡✦‎‌‌‌࿐჻ᭂ🇮🇷࿐჻𖣔༅═─

🇮🇷#پژوهش_ادملاوند edmolavand

🇮🇷#پژوهش_ادملاوند
@edmolavand

📝چکیده ای از پژوهش تبارشناسی #ایل_باکر

✍️رهیافت تبارشناسی در کتاب شجره نامه اشاداد، تبارشناسی باکر در ایران به مثابه چارچوب نظری و روشی است که موضوع تبار،خاندان،تیره و طایفه را با نگاهی تاریخی و اجتماعی در استان های مازندران، گلستان و آذربایجان و... می نگرد.

📌تحلیل تبارشناسانه نقش طایفه ی خردمند #باکر و تحولات آن در طول زمان، نمایانگر فرایند گذار آماری ، معیشت و محل اقامت از وضعی به وضع دیگر، آرایش های گفتمانی و روابط میان گفتمان ها در جامعه و شناسایی احکام و گزاره های گفتمانی در خلق محیط اقامتی جدید با نقش خاص است.

📌یافته های شفاهی و تحقیقات میدانی و تطبیق وضع فعلی با اتکال به بازخوانی اسناد: بررسی ساختار قدرت و ضعف #تبار_باکر در پیوند با فرهنگ و آداب که به گسترش و تکاپوی اراده ی #تبار_باکر در ایران منجر شده است، تحلیل مناسبی از تحولات #تبار_باکر ارائه می دهد.

📌پیش از شناسایی نقاط قوت و ضعف #تبار_باکر در کشور، می بایست درک درستی از ترکیب بندی فکری و فرهنگی حاکمان، نامداران، بزرگان،نخبگان و کدخداها و خوانین منسوب به این طایفه را به دست آورد.

#پژوهش حاضر #تاریخ_تبار_باکر را نه از منظر تاریخی و رخدادها که میل به هدایت مخاطب به سوی شناخت عمومی دارد، بلکه از منظر مستند سازی و بازخوانی اسناد به مثابه ی مجموعه ی یکدست موردبررسی قرار می دهد.

📌بنابراین یافته های این #پژوهش درصدد پاسخ به این پرسش خواهد بود که #تبار_باکر چگونه در وضعیتی متکثر یا اقلیت، تاریخ مازندران و ایران را برساخت؛ چارچوب مفهومی #پژوهش برآمده از مستندات و گفتار در رابطه با اصالت #تبار_باکر در سطح منحصر به فرد خود است.

📌با تکیه بر #تبارشناسی_باکر در ایران در این پژوهش، ابتدا شرایط گذار طایفه از سرزمین نخستین[باکرده انند سوادکوه | باکرسره دودانگه ساری | باکرمحله بندپی | باکر محله گرگان | باکرکوی ترکیه و...] بر اثر دو رخداد مهاجرت و ماجراجویی در بستر ارتباط با ایل و تبارها توضیحاتی ارائه شده است که منجر به صورت بندی کردارها و گزاره هایی حول گفتمان ترقی #تبار_باکر شد و اقامت در سرزمین مازندران، اصالت تبار را به سطح رؤیت پذیری،تحولات حماسی و نقش آفرینی در عرصه ی سیاست برکشاند و سپس به شرایط برآمدن رجال مذهبی، سیاسی،اجتماعی و اقتصادی با روحیه ی اقتدار طلبی در دوره صفوی و قاجار پرداخته شده است؛ #پژوهش فوق با برجسته کردن #تبار_طایفه_باکر به خِردورزی ، پاکدستی و خیراندیشی ، زمینه های همدلی ، اتحاد و بازنگری بزرگان و صاحب نظران #طایفه_ی_باکر را فراهم ساخت و این هدف در نظام #تبار_باکر ذیل یکدست سازی اذهان با محوریت یافته های شفاهی،تحقیقات میدانی،بازخوانی اسناد و تدوین پیمان نامه ها به انجام خواهد رسید.

✍️معتقدم که تبار باکر از اصالت مازنی بوده و زادگاه اینان آبادی باکرده انندسوادکوه استان مازندران می باشد.

گروهی از این تبار به نفلط مختلف در ایران و حتی خارج از کشور به کشورهایی چون اعراق و ترکیه مهاجرت کردند و مقیم شدند.

بر اساس برخی اسناد مکتوب و کتب خطی که به رویت پژوهش ادملاوند نرسیده لکن بر اساس یافته های شفاهی بخشی از این خاندان به مرحوم آخوندملاحسن باکر می رسند.

مرحوم آخوندملاحسن باکر فردی موثر، فقیه و عارف بوده است. رابطه ی خاندان اسپهبد و باوندیان و سادات عمادی افزون بر خویشاوندی دارای فراز و نشیب بوده است.

قلمرو حکمرانی و یا محیط زندگی تبار باکر روزگاری در مازندران قابل تامل و شگفت انگیز بوده است به نحوی که آنان از ارتفاعات شرقی آمل و لندپی و سوادکوه و ساری و سمنان و نکا و بهشهر بصورت پیوسته گزارش می شود.

از جمله خصیصه ی بارز تبار باکر بهره مندی آنان از علوم حقوق ، شعر، ریاضی و همچنین داشتن روحیه ی مستقل و بی طرفی بوده است.

محسن داداش پور باکر
꧁꧂🌼꧁꧂🌼꧁꧂
#قرارگاه_فرهنگی_باکر_در_ایران
🌐http://baker1400.blogfa.com
─═༅𖣔❅ ⃟ ⃟ ﷽ ⃟ ⃟ ❅𖣔༅═─
@bakershenasi
https://eitaa.com/Bakershenasi
📚#آوات_قلمܐܡܝܕ
💥#پژوهش_ادملاوند
@edmolavand
📡✦‎‌‌‌࿐჻ᭂ🇮🇷࿐჻𖣔༅═─

🇮🇷#پژوهش_ادملاوند edmolavand

#جوله

📜نام دیگر جوله چیست؟
جوله شیر دوشی اسم دیگری هم دارد

📌تاکلی... یا تاکلیک. که کوچیک تر از جوله بود.

📌ما میگیم جاله

📌همون جوله درست بود. جول یعنی دارای عمق.

📌درود بر شما تاکلی درسته همون جوله کمی کوچکتر اما جاله هم معنی خُرد میده مثلاً میگن قند یا برنج جاله بیه یعنی خُرد شده که در اینجا همون معنی جوله کوچکتر میده.

📌بله درسته.. خاکه قند خبر گتمی قن جاله😂

✍سلام
🌷 جوله🌷
اینکه می گویند جوله یا جاله
بستگی به گویش ها در مازندران دارد که در شهرستان های مختلف آن متفاوت هست.

📌جوله وسیله ای است برای دوشیدن شیر از گاو، لذا دهانه ای گشاد دارد تا فرایند دوشیدن شیر راحتر باشد و شیر با ارزش گاو هدر نرود که قدیمی تر از خالی کردن تنه درخت آنرا درست می شد و هنر دست خراطان و چوب تراش ها بود و به آن #چو_جوله می گفتند.

📌بعد از رواج مس و مسگری این وسیله با مس ساخته می شد که در فرهنگ مالداری به آن #مس_جوله می گویند و برای دور ماندن از اکسیک مس که سمی هم هست تمام داخل و بیرون آنرا قلع اندود می نمودند و هم اینکه با قلع کاری توسط قلع چی (قلیچی در محاوره مازندران) جوله زیباتر و تمیزتر جلوه می کند.
👇👇
نماشونِ صحرا من زمه مار مار
جوله ره دچیمه قطار به قطار
کِشت مه کمرو منگو مه دمال
انده بدوشم تا افتاب بوره مار

📌الان سطل پلاستیکی جای جوله را گرفته

✍سپاس ویژه از جناب محمدعابدی

─═༅𖣔❅ ⃟ ⃟ 📚 ⃟ ⃟ ❅𖣔༅═─
#پژوهش_اِدمُلّاوَند
@edmolavand ﷽
#تاریخ_پژوهی
📡✦‎‌‌‌࿐჻ᭂ🇮🇷࿐჻𖣔༅═─

🇮🇷#پژوهش_ادملاوند edmolavand

#دارکِتِن

📹در این کلیپ چه پرنده ای می‌بینید ؟

[این فیلم در کانال ادملاوند در پیام رسان ایتا ببینید]

🕊دارکتن. خاطره خوبی از این پرنده نارمه.نهلنه منزل سر ادم کمه باخسه.

🕊دارکوب دو نوع هست:
👇
یکی کوچکتر همان #دارکتن (ویدئوی بالا) که رنگ پرهایش چندگانه هست (سر قرمز، بال مشکی، بدن سفید، خطی از گردن سبز، دم مشکی )
👇
📌دیگری #دارطلا با جثه بزرگتر از دارکتن و رنگ پرهایش بیشتر سیاه و رنگ سرش سبز که به سیودارطلا معروف هست که بیشتر در پرتاس زندگی می کند و با ضربات محکمتر و صدای خاصی به تنه خشک و توخالی درخت ضربه می زند که به قول آقا سید، در آرامش جنگل مانع خواب آدم می شود ولی صدایش جالب هست.( بم و کلفت و ممتد).

✍سلام.دار طلا دو نوع است:
👇
یکی سبز و دیگری سیاه که نوع سیاه آن خیلی کمیاب هست و فقط در پرتاس آنهم به ندرت پیدا میشه .

📌دار کتن هم دو نوع هست:
👇
یکی همین که تو فیلم بود و یکی هست که کوچک و زیباتر است یعنی بیشتر سیاه و سفید هست که این نوع هم کم پیدا میشه.

✍یک مثال هم هست که معروف به توبه دارکوبی هست میگن دارکوب صبح تا غروب برای خوردن کرم به تنه درخت ضربه میزنه شب که شد گردنش درد میگیره با خودش میگه توبه، دیگه به درخت نوک نمیزنم اما صبح یادش میره و هنوز هوا روشن نشده صدا تک تکش به گوش میرسه آدمهایی که توبه میکنند و می‌شکنند توبه آنها دارکوبی هست.
─═༅𖣔❅ ⃟ ⃟ 📚 ⃟ ⃟ ❅𖣔༅═─
#پژوهش_اِدمُلّاوَند
@edmolavand ﷽
#تاریخ_پژوهی
📡✦‎‌‌‌࿐჻ᭂ🇮🇷࿐჻𖣔༅═─

🇮🇷#پژوهش_ادملاوند edmolavand

📝شعر از استاد حجت الله حیدری

گته مِه ذهنِ جه ،یُور بورده قدیمای ِ خِشی
بُورده مِه خاطر جا ،اون همه آواز و سرود
گِته دیگه مِره خُنش دنی یه
" ترز ِ" بلبل و برمه؟!
من کِجه ،برمه کجه؟!
دیگه اون وَلگِ سما، خ.نشِ وارش
دَره لَس لَس شونه مِه خاطرِ جا
دَیمه "لوشکا " ملج تِک
مِه نفس تازه،مِه دل مَشتِ امید
ناشته فرقی مِه پَلی،شو یا روز
وارشی ،آفتابی
اون " تِرِز" پِر بیه مِه خونِش وسوت
مِه دهون بوی خدا دا ،دل وجان بوی امید
بال وپَر بوی اناریجه و اوجی و زولنگ
منا غِرصه،منا بِرمه؟!
" تِرِز "بلبل آ، بی خوننش و لال؟!
مگه مِه دل خواسٌٍه ؟
به خدا نِشتِنه شادی دِزٌون
اسا من، سر خنه نیمه، کجه شومه ، کجه دَرمه
دیگخ اون محله کَش،گوی چِمر هم نِنه مه یاد
عمه و خاله یِ پَنٌُونی دَوسٌِن بُورده
سینه پوش با ونِه انگِل بَزه پول
یا مثلِ نقره کلای دَده گل
شل شله شلوالِ گلون
ته گمون ،یُور شونه مِه خاطرِ جا؟!
اگر بورده
چی اسا موندنه ، مِه دَئین وِسه؟!
من و دل سبزی و تنهائی و غم ؟!
هرزمونی که بخواهی شِه کشه دارمه بهار
در و دیفارِ مِه دل ،عکسِ م،ه یار
دلِ پیش سفره ی سر خواهونی
مَجمه مَجمه امید،آرزو جور واجور
تِه بلا بَنٌه مره ،بسم الله .....

🍃ارسالی فرزاد امیری

─═༅𖣔❅ ⃟ ⃟ 📚 ⃟ ⃟ ❅𖣔༅═─
#پژوهش_اِدمُلّاوَند
@edmolavand ﷽
📎#کانال_تخصصی_در_ایتا
📡✦‎‌‌‌࿐჻ᭂ🇮🇷࿐჻𖣔༅═─

🇮🇷#پژوهش_ادملاوند edmolavand

💞نشانی پیوند مطالب معصومه باکر💞

📎لطفا پیوندها را کپی کنید و وارد شوید.

👇👇
http://mohsendadashpour2021.blogfa.com/post/2191

http://mohsendadashpour2021.blogfa.com/post/1642

http://mohsendadashpour2021.blogfa.com/post/1448

http://mohsendadashpour2021.blogfa.com/post/1113

http://mohsendadashpour2021.blogfa.com/post/11

🌸#اخبار_باکر🌸
─═༅𖣔❅ ⃟ ⃟ 📚 ⃟ ⃟ ❅𖣔༅═─
#قرارگاه_فرهنگی_باکر_در_ایران
@bakershenasi ﷽
📡𖣔❅ ⃟ ⃟ 🇮🇷 ⃟ ⃟ ❅𖣔༅═─

📎پیوستی ۱۴۰۳/۰۱/۱۰

#منظومه💞
#تقی_لفوری
#معصومه_باکر
💌محمدی:
سلام و ارادت؛
متنی رو مربوط به کانال شما می خواندم، در رابطه با منظومه تقی و معصومه که تقی رو نوروزی خطاب کرده و متاسفانه در کتاب خانم یوسفی نیز به اشتباه قید شده.
تقی محمدی آلاشتی بوده ، ایشان عموی پدربزرگ بنده بوده ......
در کل از متن خوب و تحقیقات خوب شما سپاسگزارم.

در ضمن اگر جناب عالی اشعار این بزرگوار رو دارید ممنون میشم بتونم دسترسی داشته باشم. یا تحقیقات جامع و کامل تری در اختیار داشته باشید ، برای ما جای بسی افتخار است که استفاده کنیم.
با احترام

و البته یادآور می‌شوم که تقی ازدواج می کند و حاصل آن ازدواج یک پسر می شود و پسرتقی(اکبر) از بالای درخت می افتد و می میرد نه تقی .....

📝Mohsen Baker:
سلام.
سال نو مبارک.
در خصوص منظومه معصومه باکر و تقی لفوری دهها صورتجلسه، آثار مکتوب و بیش از ۷۰ مصاحبه صوتی و تصویری از شهرستان های آمل، بابل، سوادکوه، قائمشهر، ساری، تهران، اصفهان و...در پژوهش ادملاوند جمع آوری شد.

💌محمدی:
چقدر عالی
این همه تلاشی که جناب عالی زحمت کشیدید قابل ستودنی است.
فقط این موارد تبدیل به کتاب یا مقاله ای نشده که در دسترس عموم هم قرار بگیره ؟

تا از این پژوهش استفاده بشه .....

📝Mohsen Baker:
به نوشتار مشغولیم...
به غیر از پژوهش ادملاوند و آوات قلم در هیچ یک از رسانه ها هنوز منتشر نشدند.

💌محمدی:
موفق و سربلند باشید

📝Mohsen Baker:
سپاس
─═༅𖣔❅ ⃟ ⃟ 📚 ⃟ ⃟ ❅𖣔༅═─
#پژوهش_اِدمُلّاوَند
@edmolavand ﷽
#تاریخ_پژوهی
📡✦‎‌‌‌࿐჻ᭂ🇮🇷࿐჻𖣔༅═─

🇮🇷#پژوهش_ادملاوند edmolavand@

۲۶ شروينه ماه ۱۵۳۵ تبریدوشنبه ۲۵ دی 1402-10:47-

تعداد بازدید: 19121

توصیه به دیگران 13

دوشنبه 1 مهر 1387-0:0

📙لفور شاه‌باجي و مازرون موندگار

📜مرور بخش هايي از منظومه محلي شاباجي

📰مازندنومه:

📝منظومه عاشقانه شاباجي به منطقه سوادکوه تعلق دارد."شاه باجي جعفري"بين سال هاي ۱۲۵۵ تا ۱۲۶۰ شمسي در روستاي "دهکلان"لفور به دنيا آمد.

در ييلاق گالش بچه اي به نام"ملاخان جان حيدري"دلباخته شاه باجي مي شود.در همين گير و دار "عبدالعلي خان پهلوان"به خواستگاري باجي مي آيد.

شاباجي جاافتاده به عقد پسري ۱۶ ساله درمي آيد.تفاوت سني اين دو نفر سبب مي شود که بعدها شوهر باجي دوباره ازدواج کند.منظومه عاشقانه شاباجي سروده همان گالش بچه عاشق است.

بخشي از اشعار اين منظومه را در وبلاگ"عادل جهان آراي"-روزنامه نگار سوادکوهي- يافتيم که در پي آمده است.

---------------------------

اي دادا بيدادا اي برادرون (اي برادرها فرياد مرا بشنويد)

شاه باجي نازدار مه چنه مهربون (شاه باجي ناز دار من چقدر مهربان است)

اسپه دسا بال آ صورت شير و خون(دست‌هايش سپيد و صورتش گلگون است)

قد بلن بالا و مه چنگ ميون[1](بلند بالا و كمر باريك است)

كمند گيس آ ترز مازرون(كمند گيسوي او ترز مازندران است)

ته اسپه گندم من اسپه آرد نون(تو گندم سفيد و من آرد سفيد هستم)

ته منه خرش آ عسل آ راغون (تو خورش و روغن و عسل من هستي)

ته سور چنار و من ته ساهه بون(تو چون چنار بلند و من سايه‌بانت هستم)

من مشكي دستمال و ته سوال ميون(من مانند دستمال سياه بر پيشاني تو بسته‌ هستم)

ته مسجد شاه و من ته چراغون(تو مانند مسجد شاهي كه تو را چراغان مي‌كنم)

نردبون بهلم بوريم آسمون(نردبان بگذارم به آسمان بروم)

سرجان خداره بئي‌ريم دس دامون(دست به دامان خداوند دراز مي‌كنم)

اول ياعلي، ديوم ونه وچون(اول مولا علي(ع) دوم دست به دامان فرزندان او مي‌شوم)

سوار بويم من ته بوريم خراسون(من و تو براي زيارت امام رضا به خراسان برويم)

زرهه آقاره بئيريم دس دامون(ضريح آقا امام رضا(ع) در بگيريم)

امه كار در بوره سوكا و آسون(دعا كنيم تا كار ما راحت و آسان تمام شود)

***

وسوي[2] كوه ره آ بئيته مي‌ها(كوه وسو را ابر گرفته است)

مه دل تنگ هائيته شومه گليا[3](هر گاه كه دل تنگ شوم به روستاي گليا مي‌روم)

علي جان آمي زنا كاهنه كار(زن عمو علي جان بسيار داناست)

ته كجه دئيا و چچيه ته كار(تو كجا بودي و كار تو چيست)

عزب خاخره ته شه خنه نار(خواهر عزب را در خانه نگه ندار)

من بكردمه بوردمه لدار[4](من نگران شدم و به روستاي لدار رفتم)

شومه سر نيشت بيمه بوردمه كنار(هنگام خوردن شام ياد يار كردم و دست از شام كشيدم)

به مثل وره كا مار هايتمه مار[5](مانند بره‌اي كه به آغوش مادرش برود)

ككي[6] بئيمه دار هايتمه دار(مانند كوكو به سر درختها رفتم تا آواز فراق بخوانم)

هر چي بئوتمه شه زاريه زار(هر چه گفتم از زاري و بدبختي خود)

اي داد و بيداد و اي جان برار(اي داد و بيداد اي برادر عزيز)

لفور شاه‌باجي و مازرون موندگار(شاه‌باجي در منطقه لفور هست و ماندگار در مازندران)

مه دلِ بورده موندگار مار(دل من را مادر ماندگار از من گرفت)

به قربون سر آهو مزه دار(من فداي سر شاه‌باجي شوم)

امسال زمستون يك روزه قرار(زمستان امسال روزي است كه قرار ندارم)

هر روز ورف زنه صدمات بسيار(هر روز برف زياد مي‌زند و صدمه زيادي مي‌بينم)

د سه تا گت و خورد هاكردمي بهار(با دو سه بزرگ و كوچك بهار شد)

سه تا چهار تا «[7]نو» ره هاكردمه پامال(سه چهارتا عدد نو را زير خاك گذاشتم)

گو ره راه بدامه شومه كوي «لار»[8](گاوها را به طر ف كوه لار حركت دادم)

انه بوردمه تا لفوره روآر(آنقدر رفتم تا به رودخانه لفور رسيدم)

از اون سر در بمو كيجاي برار:(از روبه رو برادر دلدارم را ديدم)

«خداقوت هاده چه هسي تنار»[9](به من گفت خسته نباشي چرا تنها هستي؟)

:«گالشون د سه تا درنه دمال(گفتم كه گالشها عقب‌تر دارند مي‌آيند)

بوري جونكا مه بكرده زنهار(از گاو نر من كه به رنگ خرمايي است ترسيد)

بته سن چچيه؟ بتمه «چار بهار»[10](گفت گاو نر شما چند ساله است)

ونه رخت و قالب مثال تلار(كه شكل و قامت آن به اندازه خانه است)

اتا شاخ نيزوه اتا شاخ پيشدار(كه شاخ‌هايش مانند نيزه )

گوره كه بزوئه گو نئونه خار(اگر شاخش به گاوي بخورد امكان ندارد كه آن گاو سالم بماند)

صلوات برمحمد و دارنه پيشدار[11](بر محمد كه چنين متاعي داري)

«شو منزل كجوئه اي جان برار؟‌»(بعد گفت شب كجا منزل مي‌گيري؟)‌

جواب بئوتمه« موزي‌ين روآر(به او گفتم: در منطقه موزي‌ين)

مه كهر يابو و منزل بار(اسب كهرم بار مرا مي‌آورد)

سه تا تاچه بار با ونه سربار(نزديك به 300 كيلو بار به اضافه سرباري هم دارد)

گوي دل دره نارنه چارودار»(نيازي به كسي ندارد، خودش ميان گاوها مي‌آيد)

روز بعته چچيه؟ روز «ميرزانهار»[12](گفت ساعت چند است؟ گفتم نزديك ظهر است)

خداحافظ شما الله نگه‌دار(با من خداحافظي كرد و رفت)

موزي‌ين رو آر بوردم كنار(تا به رودخانه موزي‌ين رسيدم)

گوك جا هاكردمه دكردمه تلار(گوساله‌ها را از گاوها جدا كردم)

اتا خو بختمه بئيمه بيدار(گرفتم خوابيدم و بعد بيدار شدم)

بيرون بوردمه بزومه مارمار(بيرون رفتم و دوباره گوساله‌هارا پهلوي مادرانشان براي دوشيدن بردم)

كشت[13] مه دوش سرا جوله[14] مه چنگال(ريسمان روي كتف من وجوله در دست من)

صد تا گو بمونه همه ته نمار[15](صد رأس گاو شيرده رادوشيدم كه همه سرحال‌وچاق بودند)

پيش پيش دئيه غلفر[16] جانمار(جلوتر از همه غلفر بود كه گاوي شيرده و قبراق است)

جوله مشت بئيه شيركنه قارقار(آنقدر شير داشت كه جوله پر شد و صداي آن به گوش مي‌رسيد)

كاكر و ببو جلو پيش بيار(برادر و بابا بياييد ببينيد و تماشا كنيد)

خدا بركت هاده غلفر توار(خدا بركت بدهد به تبار و نسل غلفر)

سركه دگرسه بونه دمس مار(وقتي كه پاييز شود دوباره آبستن مي‌شود)

انه بدوشتمه افتاب بورده مار(آنقدر گاوها را دوشيدم كه آفتاب غروب كرد)

گو ره بدوشتمه آ بوردمه تلار[17](گاوها را دوشيدم و به تلار رفتم)

اونجه هنيشتمه هاكردمه خيال(آنجا نشستم و به فكر فرو رفتم)

فردا تيغ افتاب خرمه نهار(فردا هنگام ظهر ناهار مي‌خورم)

تلك[18] مه دوشه‌سر تو گيرنه گلار(چاشت روي كف من تاب مي‌خورد)

سنگرج كوه را بوردمه كنار(وقتي كه كوه سنگرج رسيدم)

بوري شاخ بزوئه من بئيمه خشحال(از صداي گاو نرم خوشحال شدم)

بوري شير نر آ و چرخ گيرنه لار(گاو نرم مانند شير نر در ميان كوه مي‌گردد)

كريكه[19]‌ي نو ره هاكردمه قطار(چند عدد نو را كنار هم قطار كردم)

ماه پانزده لتر[20] بكشيمه بهار( هر ماه پانزده لتر كره مي‌گيرم)

پاييز بموئه من بئيمه گركي[21](پاييز كه شد به طرف گر مي‌روم)

هلي‌يشت ملك مه درسي وازي(به ملك هلي يشت مي‌روم كه همه سنگ ريزه است)

ونه دله ي دار دمبل و موزي(درختهاي مخصوص اين منطقه موزي و دمبل است)

هادم بخرنا بوَِن په‌كلي(به گاوها و گوساله‌ها مي‌دهم كه چاق شوند)

سنه‌ي ديگر و بون صدوسي(تا سال آينده بيشتر از صد كيلو شوند)

سال اتا ره من كمه قربوني(هر سال يك رأس گاو را قرباني مي‌كنم)

تصدق ته سر جان شاباجي(تصدق سر شاباجي)

صد داغ و فراق من دارمه ته ارمون(صد داغ و فراق من آرزوي تو را دارم)

ته كه دوني مه دل چنه دره خون(تو مي‌داني كه دلم چقدر خون است)

انار ترش و شيرين مه شاه باجي(شاباجي مانند انار ترش وشيرين است)

ستاره ماه دور بين مه شاه باجي(مانند ستاره و ماه است شاباجي من)

اتا روز دئيمه كجب[22] گو پلي(روزي در منطقه كجب پهلوي گاوها بودم)

راه دكردمه بوردمه خمنون‌سي[23] (راه افتادم به طرف كوه خمنون)

اونجه هنيشتمه پلنگ دسوري (آنجا مانند پلنگي چمباتمه زدم)

گوش تير هاكردمه سون د بهري (گوش را مانند پلنگ تيز كردم)

نظر بهشتمه ميمن سي[24] (كوه ميمن را نگاه كردم)

كيجائون بمونه فكشون[25] تلي (دخترها آمدند در ميان درختچه هاي فكشون)

هدانه شواش و دل بئه پلي(شاباش سر دادند و دلم ريخت)

پيش پيشْ د هيه مه جان شاباجي(جلوتر از همه دخترها شاباجي من بود)

دس كمر هزه و دب خانومي(مانند خانم خانها دستش به كمر بود)

اسپه اوسي سرْ رج پولك دچي(آستين سفيدداشت كه رويش‌دكمه‌هاي زيبايي نقش بسته بود)

شاباجي هيمه شاخ اشكاري(هيزم شاباجي به بزرگي شاخ گوزن است)

رفيقون هيمه زرشك و تلي (اما هيزم رفقايش مانند شاخههاي نازك زرشك است)

پاييز بموئه م غم فراوون(فصل پاييز آمد و غم من زياد شد)

مه جان دلخواها بورده دهكلون[26] (دلخواه من به طرف دهكلون رفت)

اينجه دنينه ته سر و همسرون (اينجا كسي سر و هم اندازه او نيست)

ماه سه دفه ته سر هادم پيغوم (سه بار در ماه به تو پيغام دادم)

ته غصه نخر كه بئيمه پشيمون (تو غم نخور من پشيمان شدم)

از خدا مرگ خامه نوم بئووه گوم (از خدا مي‌خواهم بميرم و نامم گم شود)

جان شاباجي ته برو مه پلي (شاباجي عزيز تو بيا پهلوي من)

چن ساله ته وسه من بئيمه ككي[27](چندسال‌است‌كه‌من براي‌تو مانند فاخته سرگردان شدم)

گهي در ييلاق و لرگه چال[28] سي (گاهي در ييلاق و يال لرگه چال)

نامه بنويسم و پيش آ بديع (نامه بنويسم براي آقا ربيع)

آبديع‌، آربيع هنيشن هئئي (آقا بديع و آقا ربيع كنار هم بنشينن)

وشون شه كلا ره هاكنن قاضي (كلاه هم را قاضي كنند)

برسنْ بيارن م مار و حاجي (قاصد بفرستند مادر و من باباي من بروند)

حرف د و سه م جان شاباجي (سخن از شاباجي بگويند)

م مار كج نظرو پرنئونه راضي(مادرم سخت گير است و پدرم راضي نمي‌شود)

هر كس خانه بئيرن ته اسم و ته نوم (هر كس مي‌خواهد نام تو را ببرد)

از خدا مرگ خامه نوم بئووه گوم (از خدا مي‌خواهم كه او بميرد و نامش گم شود)

صدف لو شه و رز رزه دندون (لبش مانند صدف و دندان‌هاي ريزي دارد)

چمند سوال و يك اسب ميدون (پيشاني‌‍‌اش چندان كشيده است كه شبيه ميدان اسب‌دواني است)

قوا(كت)چار وردي و چاشني ايرون (كتش مانند چادر است)

پرك الماس و نوار كرمون (مانند الماس است و لباسش نوار كرمان دارد)

مهريه بنويسم ملك مازرون (ملك مازندران را مهريه او مي‌كنم)

رسوا نوويم بين سرو همسرون(بين يار و رفقا رسوا نشويم)

اي داد و بيداد و هاكنم چتي(اي داد و بيداد چه كار كنم)

اتا قصر بسازم چهل تا دري(قصري بسازم كه چهل تا در داشته باشد)

ونه بالا ر من بسازم هشتي(در بالاي آن بهار خوابي بسازم)

ونه دله دوه جان شاباجي(كه در درون آن شاباجي منزل كند)

بادخنك بند جان شاباجي(باد خنك به سروروي شاباجي بوزد)

چتر زلف بزنم قيچي فرنگي(زلف را قيچي فرنگي شكل بدهم)

دشمنون خله نه د كنيم كلي(تمام دشمنان را در لانه‌اي حبس كنم)

اي داد و بيداد وهاكنم چكار(اي داد و بيداد چه كار كنم)

شاباجي ر بورده عبدل خميار(شاباجي با عبدالله خميار ازدواج كرد)

عبدل ر كشمه كونك رو آر(عبدالله را در كنار رودخانه مي‌كشم)

ونه نعش ر اهلمه كهر سربار(جسد او را روي اسب كهر مي‌گذارم)

كهره بزنم اسبكي اوسار(كهر را افسار سفيد مي‌زنم)

و ره بورما لفوره روآر(او را به طرف رودخانه لفور مي‌برم)

اونجه پيدا بوه نعش خريدار(شايد آنجا كسي نعش او را بخرد)

صواحي سر مه شاباجي نگار(هنگام صبح شاباجي زيباي من)

ابر داشته هوا مه چش وارشي(هوا را ابر گرفت و چشم من باراني است)

چنه هاكنم من گو و گالشي(چقدر من گالشي و دامداري كنم)

كار هاكردمه من زمستون و تابستون(من در زمستان و تابستان كار كردم)

سير و پياز بئيه منه خرشي(غذاي من فقط سير و پياز شد)

--------------------------------------------------------------------------------

[1] كمر باريك

[2] كوهي‌ست در حدود 10 كيلومتري شمال الاشت

[3] يكي از روستاهاي بندپي بابل بخش ييلاقي كه به الاشت نزديك است

[4] لدار نام محلي است

[5] مانند بره در آغوش مادر قرار گرفتم

[6] نام پرنده‌اي است وبه كوكو يا فاخته مي‌گويند كه معمولا آواز بي‌قراري مي‌خواند. كوككي هم مي‌گويند

[7] ظرفي چوبي كه گالشها ماست و شير را در آن نگهداري مي‌كنند.

[8] منطقه‌اي ييلاقي و خنك در سوادكوه

[9] تنها

[10] چهار ساله

[11] صلوات فرستاد كه با تعريفي كه از گاو نرش كرد؛ گاوش چشم نخورد

[12] نزديك ناهار يا چاشت

[13] -ريسماني كه با دم گاو درست مي‌شود.

[14] - ظرف مخصوص شيردوشي كه معمولا با چوب درست مي‌كنند

[15] - چاق و سرحال

[16] - نام گاو ماده است

[17]- جايگاه مخصوص دامدارها است

[18] - چاشت نيم راه

[19] - محل مخصوص نگهداري لبنيات دامداران

[20] - مقياس وزن است

[21] - منطقه‌اي گرم

[22] - نام مكان است

[23] - كوهي در اطراف آلاشت

[24] - ملكي در اطراف آلاشت

[25] - فكشون نام منطقه‌اي در اطراف الاشت

[26] - نام روستايي در لفور سوادكوه

[27] - فاخته يا كوكو

[28] - لرگه چال نام مرتعي است در اطراف لفور

• مصطفی محمدی الاشتی

• پاسخ به این دیدگاه41

  دوشنبه 13 دی 1395-21:6

  با سلام و عرض ادب .با سپاس از جناب دکتر یونس کجوری.در رابطه با تقی جنگن ، باید گفت که ما در منطقه ی لفور فقط یک طایفه جنگن داریم آنهم طایفه ی محمدی ها هستند در روستای گشنیان ، حالا چطور تقی نوروزی شد خود جای سوال است ؟! !!اسم درست تقی ، تقی محمدی (جنگن ) می باشد ولاغیر. ..! در ضمن فرزند تقی، اکبر می باشد و فرزند اکبر ، خانم منور محمدی (جنگن ) می باشد که الآن ساکن قائم شهر می باشد
  در انتها درود بر همه‌ی لفوریها ی عزیز و بزرگوار

  ---

  امین حیدری آلاشتی

• پاسخ به این دیدگاه20

  شنبه 27 آذر 1395-1:8

  با سلام خدمت دوستان عزیز
  بنده نوه ی پسر ملا خان جان هستم. تا جایی که بنده می دونم این شعر جد بنده هستش و نسل به نسل اجداد این شعر رو کامل از بر بودند و هستیم و از جزئیات قضیه هم اطلاع کامل داریم که چطور بوده از طرف دیگه از طرف شاه باجی هم همینطور اطلاع دارن. اگر موردی هم هست می تونید از جناب آقای علی اعظم حیدری آلاشتی عموی بنده که محقق و نویسنده هستن جزئیات رو جویا بشید.
  ممنون

  ---

  بابا تافته

• پاسخ به این دیدگاه43

  سه شنبه 4 اسفند 1394-23:22

  با سلام بر همه مردان اهل دانش و خرد. .....
  چگونه به خود اجازه ميدهيد بدون اطللاع از منظومه ها اشعاري که بنام تقي ومعصومه باکر به*ثبت رسيده در منظوومه جعلي ارتباط ميدهيد خواهشمند است به کتاب آداب رسوم سوادکوه رجوع شود

  ---

  عارف کمرپشتی

• پاسخ به این دیدگاه60

  سه شنبه 29 تير 1395-2:29

  با سلام خدمت جناب آقای بابا تافته! امید است بیش از پیش در حفظ میراث گذشتگانمان کوشا باشیم. شما احتمالاً منظومه شاه باجی را جعلی خوانده اید و در مصاحبه ای که به اتفاق آقای امین رزمجو ، انجام داده اید، خانم فریده یوسفی زیرابی سوالاتی درباره منظومه شاه باجی کرد و شما در آن نوار گفته اید که تقی نوروزی یا تقی جنگن در ازای پولی که از ملاخانجان حیدری گرفته است این اشعار را سروده است. الان با توجه به این اشعاری که در سایت مازندنومه آمده است اگر به دیده انصاف بنگرید اماکن و اشخاصی در این دو منظومه آمده است که به هیچ روی نمی تواند تنها به منظومه تقی و معصومه یا همون معصومه باکر شما تعلق داشته باشد. بنده درسال 77 منظومه شاه باجی را اساس پایان نامه ارشد خود قرار داده و در همان جا نیز یادآور شدم که اشعار اولیه منظومه شاه باجی سروده تقی نوروزی یا تقی جنگن است.در حال حاضر منظومه شاه باجی را مقاله علمی پژوهشی کرده ام و در مجله علمی-پژوهشی فرهنگ و ادبیات عامه تربیت مدرس منتشر کرده ام ، قصد دارم منظومه تقی و معصومه را نیز مقاله کنم. اطلاعاتم در خصوص این منظومه به همان کتاب خانم یوسفی و نوار مصاحبه شما محدود می شود، اگر اطلاعات جامع تر و مستندتری درباره این منظومه و منظومه شاه باجی دارید، لطفاً از طریق همان مقاله به ایمیلم ایمیل بزنید تا همدیگر را ببینیم . سربلندی ایران، سوادکوه و شما ، آرزوی من است.

  ---

  گشنیانی لفوری سوادکوهی

• پاسخ به این دیدگاه00

  شنبه 5 اسفند 1391-0:0

  با سلام به محضر همه لفوریهای عزیز ،امیدوارم همیشه شاد خرم باشید هرچه بیشتر برای آداب رسوم ،شعر ، موسیقی ،مناظر دیدنی ،هنر محل و رستا ی خودمان اهتمام ورزیم بهتر وقشنگتر است و درضمن یاد مان باشد شکل صحیح وشیوا کاملتر می باشد (مثل شعر از تقی جنگن باشد به یکی دیگر نسبت دهیم و ...) و در پایان از همه مردم سرزنده لفور متشکرم

  ---

  عارف كمرپشتي

• پاسخ به این دیدگاه20

  چهارشنبه 22 آذر 1391-0:0

  اشعار اوليه اين منظومه كه در اين جاثبت شده است تا اي داد و بيداد و اي جان برار مال تقي جنگن است و مربوط به منظومه ي معصومه باكر. بخاطر اشتراك در موسیقي بيروني شعر(عروض)اين اشكال پيش آمده است.

  ---

  یونس کجوری گشنیانی

• پاسخ به این دیدگاه23

  شنبه 5 فروردين 1391-0:0

  درود بر شما.دریغ که نفرمودید شاعر این چکامه کی بود؟ برخلاف آنچه که آمد شاعر شعر نه آقای حیدری بلکه تقی محمدی از روستای گشنیان بودند که در محل به تقی جَنگِن مشهور است مگر این که سندی در دست باشد که اسم دیگری داشته باشند به نام حیدری.

  ---

  نوروزي

• پاسخ به این دیدگاه22

  شنبه 10 ارديبهشت 1390-0:0

  سراينده شعر شاه باجي هر كه باشد به يقين
  پدربزرگم مرحوم محمدجان نوروزي نبوده است،اما در اين شعر تعداد زيادي ازابيات مشهور مرحوم تقي جنگن (برادرمحمد جان نوروزي) گنجانيده شده كه بيدادي آشكار به تقي است.
  بنده پيش از اين نيز نظرم را در اين باره اعلام كردم كه در وبلاگ ثبت نشده است .اگر اين بارهم ثبت نشود، مجبورم اقدام ديگري نمايم.

  ---

  عارف کمرپشتی

• پاسخ به این دیدگاه11

  چهارشنبه 31 فروردين 1390-0:0

  سلام درجواب آقاحمیدامینی امیرکلایی که سراینده شاه باجی رامرحوم محمدجان نوروزی دانسته اند،باید عرض کنم که ایشان سراینده منظوه ی مریم طلاهستند. نوارصوتی ایشان نیزموجود است.سراینده شاه باجی گالش بچه بی سوادی است به نام ملاخانجان حیدری

  ---

  عارف کمرپشتی

• پاسخ به این دیدگاه10

  يکشنبه 21 آذر 1389-0:0

  سلام
  از اینکه اشعار شاه باجی را در وبلاگ خود قرار داده اید تا دیگران بخوانند،خوشحالم. نقد و بررسی این منظومه پایان نامه کارشناسی ارشد من بود که درسال 77دردانشگاه آزادتهران مرکزدفاع کردم. فکرمی کنم بد نباشد به آنجا سربزنید. متشکرم

  ---

• آریا فرهنگ مهر(نوروزی)

• پاسخ به این دیدگاه20

  چهارشنبه 24 شهريور 1389-0:0

  من از نوادگان شادروان محمد جان نوروزی چاشتخوارانی هستم به هنگام جستجو در رایانه به پیامی نادرست برخوردم که سراینده چکامه شاه باجی را به نیای من نسبت داده اند.امیدوارم ماکودکان سوادکوه نیک اندیشی و نیک گفتاری را همچون نیاکان مان شیوه زندگی قرار دهیم.(بابل24/6/89)

  ---

  حمید امینی امیرکلایی

• پاسخ به این دیدگاه01

  يکشنبه 17 مرداد 1389-0:0

  با تشکر فراوان از گردآورندگان این منظومه.از شاعر منظومه شاه باجی اسمی به میان نیامد.شاعر این منظومه مرحوم محمد جان نوروزی چاشتخوارانی بوده است.

  ---

  عادل

• پاسخ به این دیدگاه00

  شنبه 17 بهمن 1388-0:0

  شرح و تفسير منظومه فوق هم در وبلاگم هست، مي‌توانيد سر بزنيد. اما دوست شيرازي‌ ما مي‌تواند در سايت لغتنامه تبري به مديريت آقاي اكبري واژه هاي تبري را پيدا كند.

  ---

• کجوری نفت چالی

• پاسخ به این دیدگاه30

  پنجشنبه 9 آبان 1387-0:0

  همانطوریکه در تاریخ داریم افسانه ویس ورامین و یوسف و ذلیخاو لیلی ومجنون در لفور منظومه شاهه باجی و تقی و معصومه باکر نمادی روشنگرانه دارد و از نگارنده منظومه شاهباجی متشکرم ضمنا آواز شاهباجی اجرا شده اصیل می گویند در آلاشت موجود است

  ---

  سلام علی اعظم حیدری هستم

• پاسخ به این دیدگاه10

  جمعه 21 ارديبهشت 1397-6:18

  اوتا شعر شاه باجی سروده ملا خان جان التشتی است وملا خان هم بیسواد نبود اثاری که ازومانده اثبات میکند نه نها بی سواد نبود بلکه از باسوادان دوره خودش بوده به همیت دلیل اورا ملا میخوندند ودر ضمن وقتی به مراد نرسیذ به عنوان اعتراض به مسحد صدر بابل میرود خودرا پنهان میکند وکویا درانجا حامعالمقدمات را تمام میکتد تنها او گالش بچه نبود بلکه خان خوانین ان زمان همه گالش بچه بودنذ حتی مرحوم عبدالعلی خان هم فرند گالش بوده است ادعا ندارم امکان دارد چند بیت از شعر دیکران به ان اضافه شده باشد اگر واقعا کسی اطمینان دار د بیوتی به این منظومه وارد شده با دلیل اعلام دارد ازمجموعه برداشته میشود

  ---

  علی اعظم حیدری هستم

• پاسخ به این دیدگاه10

  جمعه 21 ارديبهشت 1397-8:29

  ستام منظومه شاباجی سروده خود ملا خان جان است نه کسی دیکر ملا خان جات گالش بچه بود اما دران زمان حتی خان وخوانین الاشت هم گالشی اهم درامد انها بود وخودشان همم گالش بودند . ملا خان جان بی سواد نبود به دهمین دلیل ملا را در پیشوند نام خود داشت وایشان درمسجد صدر بابل جامعالمقدمات را تمام کرده بود

• ---

  🔴🔴🔴🔴
  📝اشعار منظومه ی #تقی_جنگن و #معصومه_باکر تا کنون به ۵۰۰ شعر در پژوهش ادملاوند به همت محسن داداش پور باکر جمع آوری شد و با ۷۶ تن از شعرا و ریش سفیدان و حافظان مازندران مصاحبه پژوهشی و حقوقی صورت گرفت.

  📌متاسفانه برخی از اشعار مرحوم تقی جنگن توسط بعضی از دلسوزان فرهنگ و تاریخ بصورت سهوی و غیرعامدانه در منظومه ی بسیار زیبای #شاه_باجی لفوری وارد گردیده و مشهود است، که البته باید اصلاح گردد.
  👇👇
  🟡مرحومه معصومه باکر متولد روستای ادملا؛باکرمحه بندپی بابل است نه روستای لدار. در روستای لدار طایفه ی ((بتیار)) شهرت دارند.
  👇👇
  📜اسناد مکتوب و نسخ خطی مربوط به این منظومه در پژوهش ادملاوند محفوظ است.
  👇👇
  📜شجره نامه ی #معصومه_باکر نیز در کتاب نسخه ی خطی ((اشاداد)) مستدل است.
  👇👇
  و سایر دلایل و منضمات

  ✅جماعت باکر در اصل از تبار ((باکر)) هستند نه ((باکری)) که مهاجر از ((انند سوادکوه)) می باشند.

  📝لطفا در گویش و نگارش وقایع و منظومه ها و رخدادهای بومی و محلی اصول پژوهشی رعایت و قوانین تحقیق مطالعه و بیشتر دقت شود.

  🗂روابط عمومی پژوهش ادملاوند

  ─═༅𖣔❅ ⃟ ⃟ 📚 ⃟ ⃟ ❅𖣔༅═─
  #پژوهش_تبارشناسی_اِدمُلّاوَند
  @edmolavand ﷽
  📎#کانال_تخصصی_در_ایتا
  📡✦‎‌‌‌࿐჻ᭂ🇮🇷࿐჻𖣔༅═─

• 📎پیوستی ۱۴۰۳/۰۱/۱۰
  #منظومه💞
  #تقی_لفوری
  #معصومه_باکر
  💌محمدی:
  سلام و ارادت؛
  متنی رو مربوط به کانال شما می خواندم، در رابطه با منظومه تقی و معصومه که تقی رو نوروزی خطاب کرده و متاسفانه در کتاب خانم یوسفی نیز به اشتباه قید شده.
  تقی محمدی آلاشتی بوده ، ایشان عموی پدربزرگ بنده بوده ......
  در کل از متن خوب و تحقیقات خوب شما سپاسگزارم.

  در ضمن اگر جناب عالی اشعار این بزرگوار رو دارید ممنون میشم بتونم دسترسی داشته باشم. یا تحقیقات جامع و کامل تری در اختیار داشته باشید ، برای ما جای بسی افتخار است که استفاده کنیم.
  با احترام

  و البته یادآور می‌شوم که تقی ازدواج می کند و حاصل آن ازدواج یک پسر می شود و پسرتقی(اکبر) از بالای درخت می افتد و می میرد نه تقی .....

  📝Mohsen Baker:
  سلام.
  سال نو مبارک.
  در خصوص منظومه معصومه باکر و تقی لفوری دهها صورتجلسه، آثار مکتوب و بیش از ۷۰ مصاحبه صوتی و تصویری از شهرستان های آمل، بابل، سوادکوه، قائمشهر، ساری، تهران، اصفهان و...در پژوهش ادملاوند جمع آوری شد.

  💌محمدی:
  چقدر عالی
  این همه تلاشی که جناب عالی زحمت کشیدید قابل ستودنی است.
  فقط این موارد تبدیل به کتاب یا مقاله ای نشده که در دسترس عموم هم قرار بگیره ؟

  تا از این پژوهش استفاده بشه .....

  📝Mohsen Baker:
  به نوشتار مشغولیم...
  به غیر از پژوهش ادملاوند و آوات قلم در هیچ یک از رسانه ها هنوز منتشر نشدند.

  💌محمدی:
  موفق و سربلند باشید

  📝Mohsen Baker:
  سپاس
  ─═༅𖣔❅ ⃟ ⃟ 📚 ⃟ ⃟ ❅𖣔༅═─
  #پژوهش_اِدمُلّاوَند
  @edmolavand ﷽
  #تاریخ_پژوهی
  📡✦‎‌‌‌࿐჻ᭂ🇮🇷࿐჻𖣔༅═─

🇮🇷#پژوهش_ادملاوند edmolavand@

#چهره_های_مازنی
#بابا_تافته

سرزمین من سوادکوه

بابا تافته

✍بابا تافته اهل روستای #کفاک_لفور_سوادکوه بود.

📌خاندان وی به #طاقه_ای شهرت داشتند.

📜#شجره_نامه:
باباتافته پور محمدعلی پور حسن پور حسین...[پور: فرزند]
👇
نام پدرش استاد مشهدی محمدعلی و نام مادرش خاتون کجوری است.
👇
همایون، بابا، سیّاره، سکینه(نانا) و ماه منیر از فرزندان محمدعلی و خاتون هستند.
👇
فرزندان همایون با نام خانوادگی #شهنواز و #طاقه ای ولی فرزندان بابا با نام خانوادگی #تافته شهرت دارند.

📌استاد #باباتافته متولد ۱۳۲۳ شمسی می باشد.

📌تافته با گذراندن یک دوره ی ۶ ماهه #مکتب_قرآنی در #کفاک مشغول به شغل کشاورزی شد.

📌در سن ۱۸ سالگی در کلاس پنجم ابتدایی در مدرسه ی #چاکسرای لفور مشغول به تحصیل شد.

📌او موفق به قبولی در کلاس ششم ابتدایی شد و همچنان در کشاورزی اشتغال داشت.

📌با توجه به علاقه ی شدید پدرش[محمدعلی تافته ۱۳۷۹_۱۲۹۱ ش] به شاهنامه فردوسی، دیوان حافظ، افسانه های بومی، منظومه #معصومه_باکر و #تقی_لفوری او نیز در این مسیر قرار گرفت.

📌در سال ۱۳۴۶ ش در کنار امام زاده #سرین نزدیک آلاشت اولین #چکامه را در وصف حال خویش سرود:
ایندم کنم بیان چه در وصف زندگی
در مرتع #سرین نمودیم کاسبی
شاهد بپد گواه مرا روز روزها
در سال چهل و شش ز خرداد منتهی

📌تافته به مرور شاعری توانا و فرهیخته شد.

💞وی با خانم #زینب_باکیده دختر محمدظاهر ازدواج کرد.
👇
فرزندان: سروش، رضا، عباس، اکبر، اصغر و نرگس می باشند.

📘از جمله آثار این شاعر توانای مازنی کتاب #سرزمین_من_سوادکوه بوده که در سال ۱۳۸۴ توسط نشر شلفین به ۳۰۰۰ نسخه چاپ و منتشر گردید.
در صفحه ی ۳۷ همین کتاب آمده است:
دو پنج روستا فدای سد البرز
دهیم شرق #لفور از دست امروز
#لفورک،#گشنیان،#اسبوکلا را
#امیرکلا، و هم ،#حاجیکلا را
#میردار کلا و هم،#گالشکلا را
#کفاک و#چاشت_خوران،#چاکسر را
در آن ایام که #بابل_مامطیر است
ایالت در#لفور #ما_شهیر است
#لفور در مامضی آباد بودی
حکومت در ید اولاد بودی

در صفحه ۳۹ همان کتاب آمده است:
#لفور گاهواره ی نام آوران است
که فرزندش#تقی از شاعران است
بخوان منظومه اش از#معصومه_باکر
که تا بینی هنر اندر مجاور
گذر از نردبان عشق او کن
خدا را در بلندی جستجو کن
سخن دارد ز عشق آتشین
ز زلف یار و چشم نرگسینش
تکاپو در وی دلدار دارد
شکایت از فراق یار دارد
کلام ندبه خیزش سینه سوزد
کفن از چادر دلدار دوزد

🍃یادش گرامی

✍محسن داداش پور باکر

─═༅𖣔❅ ⃟ ⃟ 📚 ⃟ ⃟ ❅𖣔༅═─
#پژوهش_اِدمُلّاوَند
@edmolavand ﷽
📡✦‎‌‌‌࿐჻ᭂ🇮🇷࿐჻𖣔༅═─
#آوات_قلم
http://mohsendadashpour2021.blogfa.com
#بازخوانی_خوانش_اَسناد
#قوم_شناسی_ایل_شناسی
#تبارشناسی_تیره_شناسی
#طایفه_شناسی_نسب_شناسی
#خاندان_شناسی
#قومنگاری_آنتروپولوژی_انسان_شناسی
📡✦‎‌‌‌࿐჻ᭂ🇮🇷࿐჻𖣔༅═─

📗دیوان اشعار تافته سوادکوهی (غزلیات، مثنوی و قصاید، اشعار مازندرانی)

مؤلف:

بابا تافته

ناشر: سپیتا

زبان: فارسی

رده‌بندی دیویی: 8fa1.62

سال چاپ: 1400

نوبت چاپ: 1

تیراژ: 1000 نسخه

تعداد صفحات: 198

قطع و نوع جلد: رقعی (شومیز)

شابک 10 رقمی: 6226920092

شابک 13 رقمی: 9786226920094

شعری از بابا تافته کفاکی در وصف لفور

لفور از هر نظر زیباترین هست

به هرجایش نشینی دلنشین هست

شمیمش خاطر غم می ستاند

نسیمش اشک شبنم می فشاند

هوا از مشک و عودآمیخته دارد

هزاران کودکی فرهیخته دارد

طیوران هر طرف در طیرانند

شغالان حافظان ماکیانند

─═༅𖣔❅ ⃟ ⃟ 📚 ⃟ ⃟ ❅𖣔༅═─
#پژوهش_اِدمُلّاوَند
@edmolavand ﷽
📎#کانال_تخصصی_در_ایتا
📡✦‎‌‌‌࿐჻ᭂ🇮🇷࿐჻𖣔༅═─

#نخبگان

دکتر محمد قلی شمس

✍محمدقلی شمس در سال ۱۲۸۳ در تهران به دنیا آمد. وی فرزند دکتر یحیی شمس ملقب به لسان الحکما و نوه عبدالحسین میرزا ملک آرا (ملقب به شمس الشعرا از شاعران عارف مسلک دوران قاجار و نواده فتحعلی شاه قاجار) بود وی در سال ۱۳۰۲ با هزینه پدرش وارد رشته پزشکی در دانشگاه نظامی لیون شد.

📌او تنها دانشجوی غیرفرانسوی بود که موفق به ورود در دوره دکتری دانشگاه شد و در سال ۱۳۱۱، قبل از تاسیس دانشگاه تهران، به دعوت وزیر علوم به ایران بازگشت.

📌وی پس از بازدید از جنوب ایران و مناطقی که به دلیل شیوع بیماری تراخم، کوری بیداد می کرد، {شوشتر به "شهر کوران" معروف شده بود،} برای همیشه از بازگشت به فرانسه صرف نظر کرد. روش درمانی او برای این بیماری در مقاله‌ای مفصل در سال های دهه ۱۹۵۰ ارائه گردید.

📌اولين عمل پيوند قرنيه ايران در سال ١٣١٣ توسط او در بيمارستان فارابى انجام شد.

📌همچنين پيوند صلبيه و پيوند توأم صلبيه و قرنيه، درمان تراخم چشم، درمان فشار شريان شبكيه از ديگر افتخارات ايشان است.

📌شمس بنیان گذار بیمارستان چشم پزشکی فارابی به عنوان اولین مرکز تخصصی چشم پزشکی در ایران است.

📌وی در هنگام مرگ قدیمی ترین عضو انجمن چشم پزشکی فرانسه بود و بارها به ریاست انجمن‌های چشم پزشکی مختلف در جهان برگزیده شده بود.

📌وی مؤسس انجمن چشم پزشکی ایران و بنيانگذار " علم چشم پزشكى" در ايران بود.

📌سرانجام پروفسور محمد قلى شمس پس از ۶۵ سال تحقيق و پژوهش و خدمت به مردم در سن ٩٢ سالگى با کوله بارى از علم و معنويت چشم ازجهان فرو بست.
─═༅𖣔❅ ⃟ ⃟ 📚 ⃟ ⃟ ❅𖣔༅═─
#پژوهش_تبارشناسی_اِدمُلّاوَند
@edmolavand
📡✦‎‌‌‌࿐჻ᭂ🇮🇷࿐჻𖣔༅═─

🇮🇷#پژوهش_ادملاوند edmolavand@

پروفسور محمد قلی شمس

پروفسور محمد قلی شمس فرزند دکتر یحیی شمس ملقب به لسان الحکماء، در 1283 هـ.ش در شهر تهران چشم به جهان گشود و در دامان خانواده‌ای اصیل و تحصیل کرده از تبار بزرگان ایران پرورش یافت.

پرفسور از دوران کودکی به حرفه پزشکی عشق می‌ورزید و صبح های جمعه پدر را هنگام ملاقات بیماران همراهی می‌کرد. وی پس از اتمام تحصیلات ابتدایی و متوسطه در مدرسه سن‌لولین تهران تحصیلات پزشکی رادر مدرسه دارالفنون آغاز کرد. سپس در سال 1923 میلادی عازم کشور فرانسه شد و دردانشکده پزشکی نظام شهر لیون پذیرفته شد و ضمن ادامه تحصیل در رشته پزشکی به درجه افسری نیز نایل شد.

در سال 1927 میلادی دوره اول اگرگاسیون (aggregation) را آغاز نمود و در سال 1929 میلادی موفق به گذراندن دوره دوم کنکور اگرگاسیون گردید. سپس در بیمارستان وال دوگراس پاریس که یک بیمارستان آموزشی بود مشغول به کار شد و پس از گذشت یک سال به تدریس پرداخت. در سال 1931 میلادی از طرف مرحوم اعتمادالدوله قره‌گزلو وزیرمعارف وقت برای معالجه بیماران به ایران دعوت شد.
نخستین اقدام پروفسور شمس در ایران، دستور برپایی بخش چشم پزشکی ارتش در خیابان حافظ نزدیک چهارراه عزیزخان و سپس راه اندازی بخش چشم پزشکی مدارس در قسمتی از ساختمان مدرسه دارالفنون بود.

او جهت مبارزه با بیماری تراخم درجنوب ایران در انجمن چشم پزشکی جهان تقاضای تعدادی پزشک کرد و به این ترتیب وی به همراه پزشکان اتریشی و ایرانی به درمان بیماران پرداخت. با تلاش این تیم پزشکی بیماری تراخم در مناطق جنوبی ایران تقریبا ریشه کن شد. با راه اندازی بیمارستان فارابی، انجام عمل جراحی چشم برای آموزش دانشجویان به این بیمارستان منتقل شد.

بیمارستان فارابی شامل 2 درمانگاه، 1 اطاق عمل و 25 عدد تخت بود. این بیمارستان در طول خدمت پرفسور از لحاظ چشم پزشکی در سطح بالایی قرار داشت و به دفعات مورد بازدید اساتید و چشم پزشکان برجسته جهانی قرار گرفت.

پروفسور شمس و همکارانش در سال 1326 هـ. ش افتخار یافتند انجمن چشم پزشکی ایران را به طور رسمی دائر کنند. در سال 1333 هـ.ش انجمن چشم پزشکی ایران رسماً به عضویت انجمن بین المللی چشم پزشکی در آمد.

در سال 1347 هـ. ش مجله انجمن چشم پزشکی ایران به مدیریت و صاحب امتیازی پروفسور شمس برای اولین بار در ایران تأسیس شد. این نشریه هر سه ماه یکبار انتشار می‌یافت. پس از انقلاب اسلامی نیز مجله چشم پزشکی ایران با مسوولیت ایشان منتشر می‌شد.

اولین عمل پیوند قرنیه ایران در سال 1313 توسط پروفسور شمس در بیمارستان فارابی انجام شد. درآن زمان مرحوم پروفسور شمس هنوز ریاست این بیمارستان را به عهده نداشت و مثل بسیاری از پیشگامان عرصه علم از جرات و شهامت بسیاری برخوردار بوده و تمام تلاش خود راانجام داد تا بتواند اولین عمل پیوند قرنیه را در کشور به ثبت برساند.

همچنین پیوند صلبیه و پیوند توأم صلبیه و قرنیه، درمان تراخم چشم با روش دیاترموکواگولاسیون، درمان فشار شریان شبکیه با روش افتالمودینامومتری از دیگر افتخارات ایشان است.

این دانشمند و محقق بزرگ ایرانی در طول حیات پربار خود تعداد بسیاری متخصص چشم پزشکی را که بعدها در هیات علمی دانشکده پزشکی و یا در موسسات مختلف چشم پزشکی مشغول به کار شدند آموزش داده و در عین حال از مطالعات علمی خویش نیز غافل نبود.

پروفسور هرمزشمس، پسر پروفسور محمد شمس، پشتکار،‌ جدیت و نظم را اصلی ترین علل ترقی پدر خود می‌داند ومی‌گوید پرفسور همیشه درمان بیماران، آموزش به دانشجویان و اعتلای علم چشم پزشکی را مقدم به زندگی و حتی خانواده خود می‌دانست. او هیچگاه ناامید نمی‌شد و تارسیدن به موفقیت دست از تلاش برنمی‌داشت.
اسطوره تاریخ چشم پزشکی ایران در آخرین سخنرانی خود در سیمای جمهوری اسلامی ایران گفت: زمانی که به وطن بازگشتم فقط چند چشم پزشک در ایران بود اما حالا که نگاه می کنم و صدها چشم پزشک جوان و علاقمند که اکثرا شاگردانم بوده اند را در این زمینه به فعالیت علمی و درمانی مشغول می‌بینم، احساس می‌کنم بهترین عمر و زندگی را داشته ام.

سرانجام پروفسور محمد قلی شمس پس از 65 سال تحقیق پژوهشی و خدمت به مردم در بیست و سوم شهریور ماه سال 1375 در سن 92 سالگی با کوله باری از علم و معنویت چشم ازجهان فرو بست.

─═༅𖣔❅ ⃟ ⃟ 📚 ⃟ ⃟ ❅𖣔༅═─
#پژوهش_اِدمُلّاوَند
@edmolavand ﷽
📡✦‎‌‌‌࿐჻ᭂ🇮🇷࿐჻𖣔༅═─
#آوات_قلم
http://mohsendadashpour2021.blogfa.com
#بازخوانی_خوانش_اَسناد
#قوم_شناسی_ایل_شناسی
#تبارشناسی_تیره_شناسی
#طایفه_شناسی_نسب_شناسی
#خاندان_شناسی
#قومنگاری_آنتروپولوژی_انسان_شناسی
📡✦‎‌‌‌࿐჻ᭂ🇮🇷࿐჻𖣔༅═─

پژوهش اِدمُلّاوَند:

کوک از ۱۹۵۹ میلادی تا ۱۹۶۳ در انگلستان، و در دانشگاه کمبریج درس خواند. سپس چند زبان از جمله فارسی را آموخت. دانشکده مطالعات شرقی و آفریقایی دانشگاه لندن مقصد بعدی وی بود که با رهنمایی پروفسور برنارد لوئیس تحقیقی دربارهٔ جوامع اسلامی انجام داد. وی در ۱۹۸۶ به آمریکا رفت و به خصوص به سبب حادثه‌ای که در مقابل وی روی داد به تحقیقات اسلامی بیشتری پرداخت.

🇮🇷#پژوهش_ادملاوند edmolavand@

مایکل کوک

Michael Cook

معرفی کامل

مایکل کوک[۱] به سال ۱۹۴۰ در انگلستان متولد شد. پس از گذراندن تحصیلات اولیه در ۱۹۵۹ وارد کالج کینگ[۲] دانشگاه کمبریج شد و تا ۱۹۶۳ در رشته تاریخ و مطالعات شرقی مشغول به تحصیل بود. کوک دو سال به فراگیری تاریخ انگلستان و اروپا پرداخت و دو سال هم زبان ترکی استانبولی و فارسی را آموخت و سپس به مرکز مطالعات شرقی و آفریقایی دانشگاه لندن رفت و زیرنظر برنارد لوئیس[۳] کارشناسی ارشدش را با پژوهش درباره تاریخ جمعیت عثمانی در سده های پانزدهم و شانزدهم میلادی به انجام رساند. به مدت دو سال در همان دانشگاه به تدریس تاریخ اقتصادی پرداخت و در همین زمان تحقیقات و پژوهش‌هایی درباره خاورمیانه و خاورنزدیک داشت. کوک در ۱۹۸۶ به ایالات متحده رفت و در آنجا به سمت استادی مطالعات خاورنزدیک دانشگاه پرینستون منصوب شد. رشته تحصیلی او تاریخ بود و به گفته خود وی در آن زمان مطالعات تاریخی بیشتر بر اساس تاریخ اقتصادی و بر پایه آمار و ارقام صورت می‌گرفت. کم‌ کم سمت و سوی این تحقیقات تغییر کرد و کوک علاقمندی‌های خود را یافت. موضوعات مورد نظر او بیشتر در زمینه تاریخ و اندیشه اسلامی و تاثیرات و نقش ارزش‌های اخلاقی دین و اسلام بر فرهنگ اجتماعی و روابط مردمی است. مهم‌ترین اثر او که به فارسی نیز برگردان شده، درباره فریضه امر به معروف است. کوک مقاله‌ای در روزنامه خواند که در آن به شرح اتفاق ناگواری که برای یک زن بی پناه در مقابل چشمان رهگذران بی توجه افتاده بود می‌پرداخت. این مقاله او را به فکر برد که چگونه نظام تربیتی غرب افراد را نسبت به سایر مردم جامعه بی مسئولیت و بی تفاوت بار می‌آورد و در مقابل در نظام اسلامی افراد به عنوان یک فریضه دینی و ارزش اخلاقی مسئولیت اصلاح رفتار ناپسند و نادرست دیگران را دارند. بدین ترتیب کار پژوهشی خود را آغاز کرد. او با ژرف نگری خاص و حدود ۱۵ سال تحقیق مداوم و بررسی و مطالعه ۱۷۰۰ کتاب و مقاله که بیش از سه چهارم آن کتاب‌های اسلامی بود موفق به نوشتن جامع ترین کتابی شد که تا کنون درباره امر به معروف و نهی از منکر نوشته شده است. این وظیفه الهی در تمام فرقه ها و مذهب های مطرح اسلامی، از قدیم ترین زمان تا به امروز در این کتاب مورد بحث و بررسی قرار گرفت و بخش نسبتا زیادی از کتاب به آرای فقیهان شیعه از کلینی تا عصر حاضر اختصاص یافته است. کوک با بررسی این آموزه در دیگر ادیان توحیدی، آیین های غیر توحیدی، سنت‌های جاهلی، اندیشه های اخلاقی، مکتب‌های فلسفی و نیز وظیفه امداد در غرب و مقایسه آنها با اسلام، هیچ مشابه و همتایی برای این تکلیف آنگونه که در اسلام آمده نیافت. این کتاب جایزه کتاب آّلبرت هورانی[۴] را برای او به ارمغان آورد و به نام “امر به معروف و نهی از منکر در اندیشه اسلامی” در ایران به چاپ رسیده است و در سال ۱۳۸۵، از سوی بیست و چهارمین دوره کتاب سال جمهوری اسلامی، شایسته تشویق شناخته شد. کوک تاکنون جوایز و اعتبارات بسیاری کسب کرده است از جمله کمک هزینه تحصیلی گوگنهایم[۵] در سال ۱۹۹۰، جایزه یک و نیم میلیون دلاری بنیاد ملون[۶] برای داشتن سهم قابل توجه در تحقیقات علوم انسانی در سال ۲۰۰۲، جایزه جشنواره بین المللی فارابی در سال ۲۰۰۸ و چندین جایزه و نشان دیگر. آخرین آن جایزه هولبرگ[۷] در سال ۲۰۱۴ بود. کوک هم اینک استاد مطالعات خاور نزدیک دانشگاه پرینستون است و تمایل شخصی وی تدریس دروس عربی محور است تا دانشجویان درپژوهش‌های خود از منابع اصلی استفاده کنند. آخرین کتاب او در سال ۲۰۱۴ به چاپ رسیده و در آن به مباحثی چون اسلام و سیاست، خشونت و اسلام و القاعده و داعش پرداخته شده است.

کتاب شناسی

• Hagarism: The Making of the Islamic World, 1977, with Patricia Crone.
• Muhammad (Past Masters), 1983.
• The Koran: A Very Short Introduction, 2000.
• Commanding Right and Forbidding Wrong in Islamic Thought, 2001 (Winner of the Albert Hourani Book Award).
• Forbidding Wrong in Islam: An Introduction (Themes in Islamic History), 2003.
• Early Muslim Dogma : A Source-Critical Study, 2003.
• Studies in the Origins of Early Islamic Culture and Tradition, 2004.
• A Brief History of the Human Race, 2005.

• [۱] –Michael Cook
• [۲] –King’s College
• [۳] – Bernard Lewis
• [۴] – Albert Hourani Book Award
• [۵] – Guggenheim Fellow
• [۶] –Mellon Foundation
• [۷] –Holberg Prize

🔴 مایکل کوک، استاد دانشگاه پرینستون: «مصحف مشهد رضوی»، مدرکی مهم، درباب تاریخ مکتوم ارتباط متن معیار قرآن با نسخه‌های پیش از آن است.

👇👇👇

🔴 مایکل کوک، استاد دانشگاه پرینستون: «مصحف مشهد رضوی»، مدرکی مهم، درباب تاریخ مکتوم ارتباط متن معیار قرآن با نسخه‌های پیش از آن است

⬅️ مایکل کوک، استاد دانشگاه پرینستون درباره «مصحف مشهد رضوی» نوشت: اینکه چه شرایطی دست به دست هم داده تا این متن چندسرشت عجیب و تاحدی منحصربه‌فرد پدید آمده، پرسشی سخت جذاب است. پاسخ هر چه باشد، این مصحف مدرکی مهم است درباب تاریخ مکتوم ارتباط متن معیار قرآن با نسخه‌هایی که پیش از آن رواج داشت.

📝به گزارش شفقنا، متن نوشته مایکل کوک که در وبگاه «مصحف مشهد رضوی» منتشر شده، به این شرح است:

📜تاریخ آغازین متن قرآن یکی از حوزه‌هایی است که در دهه‌های اخیر شاهد پیشرفت‌های چشمگیری بوده، هرچند تنها تعدادی محدود از نسخ بسیار قدیمی قرآن، یا اجزای قابل توجه آن تا به امروز بر جای مانده است.

📌یکی از این نمونه‌ها مصحفی است که بخش اعظم آن در دو نسخۀ محفوظ در کتابخانۀ حرم مقدس در مشهد باقی مانده است.

📌تاریخ‌گذاری کربنی نشان می‌دهد که احتمالاً این کتاب به نیمۀ دوم قرن اول هجری متعلق است و بررسی‌های کهن‌خط‌شناسانه نیز این تاریخ‌گذاری را تأیید می‌کند.

📌متن این مصحف عمدتاً با آن شکل متعارف از قرآن انطباق دارد که بر اساس منابع ما به مدینه منتسب است، اما گاه نیز با قرائت‌هایی که به مناطق دیگر مربوط است هم‌خوانی دارد. به عکس، تقسیم‌بندی متن در قالب آیات تفاوت چشمگیری با سنت‌های منطقه‌ای مختلف و مشهور دارد. و شگفت آنکه در سه نقطه، این مصحف ظاهراً قرائت‌هایی را حفظ کرده است که از قرائت مطابق با متن معیار که به قولی حجاج (متوفی ۹۵ هجری) فرماندار وقت عراق تثبیت کرده بود، قدیمی‌تر است.

📌به این دلایل و به دلایل دیگر، فراهم‌سازی دسترسی پژوهشگران به چنین مصحفی، خود خدمتی ارزشمند به مطالعۀ تاریخ قرآن است.

👈اما ویژگی این مصحف فقط قدمتش نیست، بلکه نکات فراوانی دارد که کنجکاوی ما را برمی‌انگیزد.

✍مصحف مشهد رضوی مثل تقریباً تمام نمونه‌هایی که از قرآن نخستین در اختیار داریم، متن را کمابیش به شکل رسمی و یکنواخت شده‌اش در نیمۀ دوم قرن اول هجری حفظ کرده است، و سوره‌ها نیز در آن به شکل متعارف ترتیب یافته‌اند.

📌با این حال، مطالعۀ دقیق کریمی‌نیا بی‌تردید نشان می‌دهد که در مقطعی پس از نگارش اولیۀ مصحف، ترتیب سوره‌ها به شکل اساسی و با بریدن و چسباندن تغییر یافته است.

💥در اصل سوره‌ها ترتیب کاملاً متفاوتی داشته‌اند، و این همان ترتیبی بوده است که بر اساس منابع، می‌دانیم نسخه‌ای از متن قرآن ــ که دیگر در اختیار نداریم ــ پیش از یکنواخت‌سازی چنین ترتیبی داشته است.

📌این نکته به معمای دیگری می‌انجامد: این نسخۀ مفقود با شهر کوفه در عراق (و عبدالله بن مسعود) مرتبط است، حال آنکه متنی که معیار نگارش مصحف مشهد رضوی بوده است منتسب به مدینه است.

📌اینکه چه شرایطی دست به دست هم داده تا این متن چندسرشت عجیب و تاحدی منحصربه‌فرد پدید آمده، پرسشی سخت جذاب است. پاسخ هر چه باشد، این مصحف مدرکی مهم است درباب تاریخ مکتوم ارتباط متن معیار قرآن با نسخه‌هایی که پیش از آن رواج داشت.
─═༅𖣔❅ ⃟ ⃟ 📚 ⃟ ⃟ ❅𖣔༅═─
#پژوهش_اِدمُلّاوَند
@edmolavand ﷽
#آوات_قلم
http://mohsendadashpour2021.blogfa.com
📡✦‎‌‌‌࿐჻ᭂ🇮🇷࿐჻𖣔༅═─

🇮🇷#پژوهش_ادملاوند edmolavand@

📷 نمایه | 📜سندی قدیمی درباره پاره کردن قباله فدک توسط عمر بن خطاب

🟢حضرت فاطمه سلام الله علیها دختر رسول خدا صلی الله علیه و آله نزد ابوبکر آمد در حالی که او بر منبر بود. سپس فرمود: ای ابوبکر آیا در کتاب خداست که دخترت از تو ارث ببرد و من از پدرم ارث نبرم؟

📌پس از آنکه ابوبکر به شدت گریه کرد سپس گفت: پدر من با پدر تو و دختر من با تو قابل مقایسه نیستند. سپس از منبر پایین آمده و نوشته ای مبنی بر این که فدک از آن اوست برای او نوشت.

🔴در این هنگام عمر وارد شد و گفت: این چیست؟ ابوبکر گفت: نوشته ای که مالکیت فاطمه را تایید می کند برای او نوشتم به جهت میراثی که از پدرش دارد.

📌عمر گفت: پس هزینه و مخارج مسلمانان را از کجا می پردازی در حالی که همه عرب با تو در جنگند چنان که خودت می بینی؟

🟨بعد از آن،عمر نوشته را گرفت و پاره کرد.

📙منبع:
نسخه خطی مرآة الزمان اثر سبط بن جوزی عالم بزرگ حنفی در قرن هفتم، حوادث سال یازدهم هجری
─═༅𖣔❅ ⃟ ⃟ 📚 ⃟ ⃟ ❅𖣔༅═─
#پژوهش_اِدمُلّاوَند
@edmolavand ﷽
#آوات_قلم
http://mohsendadashpour2021.blogfa.com
📡✦‎‌‌‌࿐჻ᭂ🇮🇷࿐჻𖣔༅═─

📹قدیمی ترین نسخه خطبه فدکیه !!

⏳از کوچه‌پس‌کوچه‌های قاهره تا دانشگاه کمبریج؛

🔎کشف گنجینه‌ای نفیس در کنیسه یهودیان، اسراری از اولین دهه اسلام را فاش می‌سازد.

📑صفحاتی که قرن‌ها در سکوت خویش خفته بودند، حالا حکایت مظلومیت حضرت فاطمه زهرا سلام‌الله‌علیها و امیر مؤمنان علیه‌السلام را به گوش جهانیان می‌رسانند ...
─═༅𖣔❅ ⃟ ⃟ 📚 ⃟ ⃟ ❅𖣔༅═─
#پژوهش_اِدمُلّاوَند
@edmolavand ﷽
#آوات_قلم
http://mohsendadashpour2021.blogfa.com
📡✦‎‌‌‌࿐჻ᭂ🇮🇷࿐჻𖣔༅═─

پژوهش اِدمُلّاوَند:
#نسخه_قدیمی

📜قدیمی ترین نسخه حرز امام جواد علیه السلام که در کتابخانه حرم امام رضا علیه السلام نگهداری می شود.

🔶 این نسخه بر روی پوست دل آهو به شیوه ظریف و هنرمندانه‌ای کتابت شده و قدمت آن به قرن دوازدهم قمری بر می‌گردد.
─═༅𖣔❅ ⃟ ⃟ 📚 ⃟ ⃟ ❅𖣔༅═─
#پژوهش_اِدمُلّاوَند
@edmolavand ﷽
#آوات_قلم
http://mohsendadashpour2021.blogfa.com
📡✦‎‌‌‌࿐჻ᭂ🇮🇷࿐჻𖣔༅═─

#رونمایی_از_نسخه_قدیمی

📜برگى از قديمى ترين نسخه خطی كتاب قانون مرحوم ابن سينا

─═༅𖣔❅ ⃟ ⃟ 📚 ⃟ ⃟ ❅𖣔༅═─
#پژوهش_اِدمُلّاوَند
@edmolavand ﷽
#آوات_قلم
http://mohsendadashpour2021.blogfa.com
📡✦‎‌‌‌࿐჻ᭂ🇮🇷࿐჻𖣔༅═─

📜نسخه قدیمی دارالشفائ امام رضا(علیه السلام)

🗓۱۱۶ سال پیش
─═༅𖣔❅ ⃟ ⃟ 📚 ⃟ ⃟ ❅𖣔༅═─
#پژوهش_اِدمُلّاوَند
@edmolavand ﷽
#آوات_قلم
http://mohsendadashpour2021.blogfa.com
📡✦‎‌‌‌࿐჻ᭂ🇮🇷࿐჻𖣔༅═─

#قدیمی_ترین_کتاب

🔺ادعا شده که قدیمی‌ترین کتاب جهان نسخه ای از جنس طلا است که هنوز رمز گشایی نشده است.

📌 این کتابِ ۲۵۰۰ ساله درکنار رود استروما در جنوب غرب بلغارستان در یک معبد قدیمی کشف شده است.
‌‌‎‌‎‌‌‌‌‌‌‌‎‌‎‌─═༅𖣔❅ ⃟ ⃟ 📚 ⃟ ⃟ ❅𖣔༅═─
#پژوهش_اِدمُلّاوَند
@edmolavand ﷽
#آوات_قلم
http://mohsendadashpour2021.blogfa.com
📡✦‎‌‌‌࿐჻ᭂ🇮🇷࿐჻𖣔༅═─

🇮🇷#پژوهش_ادملاوند edmolavand@

#تبار_باکر

#شهیدمهدی_باکر

📚خداحافظ سردار
زندگی و حماسه سرلشکر #باکری

خداحافظ سردار:

روایت حماسه عاشقانه فاتح میدان‌های ستیز و پایداری سردار سرلشکر پاسدار شهید مهندس مهدی باکری، فرمانده لشکر ۳۱ عاشورا

مؤلف:

سیدقاسم ناظمی

ناشر: ۳۱ عاشورا وابسته به مرکز حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدس سپاه عاشورای آذربایجان شرقی

زبان: فارسی

رده‌بندی دیویی: 955.0843

سال چاپ: ۱۳۸۴

نوبت چاپ: سوم

تیراژ: ۳۰۰۰ نسخه

تعداد صفحات: ۲۷۲

قطع و نوع جلد: رقعی (شومیز)

شابک: 9789640663035

ناشر :موسسه حفظ آثارونشرارزشهای دفاع مقدس لشکر 31 عاشورا

بازنویسی :قاسم ناظمی

شابک : 9786005902938

آخرین چاپ : ششم

سال چاپ : ۱۴۰۱

صفحات : ۲۴۰

کتاب خداحافظ سردار: روایت حماسه عاشقانه فاتح میدان های ستیز و پایداری سردار سرلشکر پاسدار شهید مهندس مهدی باکری، فرمانده لشکر 31 عاشورا

سیدقاسم ناظمی (بازنویسی)

ناشر: ستاد کنگره شهدا و سرداران شهید آذربایجان شرقی
تاریخ نشر: اردیبهشت 1384
تعداد صفحه: 272
شابک: 964-06-6303-4
قطع کتاب: رقعی
نوع جلد: شومیز
وزن: 307 گرم

کتاب «خداحافظ سردار» به چاپ ششم رسید

کتاب «خداحافظ سردار» نوشته «سید قاسم ناظمی» که حماسه آفرینی‌های سردار شهید مهندس «مهدی باکری» فرمانده دلاور لشکر 31 عاشورا را روایت می‌کند به چاپ ششم رسید.

کد خبر: ۴۳۸۰۸۰

تاریخ انتشار: ۳۰ دی ۱۳۹۹ - ۲۳:۳۶ - 19January 2021

به گزارش خبرنگار دفاع‌پرس از آذربایجان‌شرقی، کتاب «خداحافظ سردار» نوشته «سید قاسم ناظمی» که حماسه آفرینی‌های سردار شهید مهندس «مهدی باکری» فرمانده دلاور لشکر 31 عاشورا را روایت می‌کند به چاپ ششم رسید.

این کتاب در 231 صفحه به حضور و حماسه آفرینی‌های سردار شهید «مهدی باکری» در جبهه‌های حق علیه باطل پرداخته و در بخشی از کتاب نیز عکس‌های فرمانده دلاور لشکر 31 عاشورا نیز به چاپ رسیده است.

اثر «خداحافظ سردار» به نویسندگی و بازنویسی «سید قاسم ناظمی» که پیش از این در پنج جلد به چاپ رسیده بود، در پائیز 1399 نیز با حمایت اداره کل حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس آذربایجان‌شرقی و توسط انتشارات 31 عاشورا به شمارگان 1000 جلد به چاپ ششم رسیده و در اختیار علاقه‌مندان به سردار شهید «مهدی باکری» قرار گرفت.

گفتنی است؛ کتاب فوق به ارواح بلند و مطهر سردار شهید «مهدی باکری» و سردار دل‌ها سپهبد شهید «حاج قاسم سلیمانی» تقدیم شده است.

يکشنبه, ۱۴ دی ۱۳۹۹ ساعت ۰۸:۳۳

فرهنگی و تبلیغات

نوید شاهد _ کتاب «خداحافظ سردار» روایت عاشقانه میدان های ستیز و پایداری شهید مهندس مهدی باکری به قلم آقای سید قاسم ناظمی از نویسندگان حوزه ایثار شهادت، به چاپ ششم رسیده است.

به گزارش نوید شاهد آذربایجان شرقی؛ به مناسبت اولین سالرد شهید «قاسم سلیمانی» کتاب خداحافظ سردار روایت عاشقانه میدان های ستیز و پایداری سردار سرلشکر پاسدار شهید مهندس مهدی باکری فرمانده لشکر 31 عاشورا است. این کتاب به قلم آقای سید قاسم ناظمی از نویسندگان حوزه ایثار شهادت، به رشته تحریر درآمده است. این کتاب در 1000 نسخه و 240 صفحه بوده و در سال 1399 از سوی انتشارات 31 عاشورا منتشر شده است.

كتاب “‌خداحافظ سردار” به‌ياد شهيد مهدي باكري منتشر شد

كتاب ” خداحافظ سردار” عنوان كتابي است از مجموعه هشت‌جلدي ”‌از دريا به دريا” كه توسط ستاد برگزاري كنگره سرداران شهيد آذربايجان چاپ شده است. به گزارش خبرگزاري دانشجويان ايران، اين كتاب گوشه‌هايي از زندگي سردار دلاور لشكر 31 عاشورا مهندس مهدي باكري را در 13 بخش جداگانه در خود جاي داده است. حفظ توالي و مستند بودن خاطرات از رزمندگان و همسنگران سرلشكر باكري، ازجمله ويژگي‌هاي اين كتاب است. كتاب ”‌خداحافظ سردار در 253 صفحه منتشر شده است. سردار شهيد مهدي باكري فرمانده لشكر 31 عاشورا در 25 اسفند ماه 63 در هورالعظيم به درجه رفيع شهادت رسيد.

انتهاي پيام

• دوشنبه/ ۱۸ اسفند ۱۳۸۲ / ۱۳:۵۰
• دسته‌بندی: ادبیات و کتاب
• کد خبر: 8212-06911

• 🌸#اخبار_باکر🌸

─═༅𖣔❅ ⃟ ⃟ 📚 ⃟ ⃟ ❅𖣔༅═─
#قرارگاه_فرهنگی_باکر_در_ایران
@bakershenasi ﷽
📡𖣔❅ ⃟ ⃟ 🇮🇷 ⃟ ⃟ ❅𖣔༅═─

🇮🇷#پژوهش_ادملاوند edmolavand@

🔰سید بن طاووس (۵۸۶ ه.ق).

👈#نسب سید بن طاووس از جانب پدر به حسن بن علی علیه السلام امام دوم شیعه و از جانب مادر به حسین بن علی علیه السلام امام سوم شیعیان می‌رسد.

📌گفته می‌شود که سید بن طاووس دو مرتبه موفق به دیدار حجت بن الحسن العسکری عجل الله تعالی فرجه الشریف شده‌است.

❇️سید بن طاووس به خاطر قیام خود و همچنین آثار فراوانش که به عقیدهٔ تمام مذاهب شیعه دست نخورده و دور از بدعت باقی‌مانده‌است معروف است.

📜شجره نامه؛

ابوالقاسم علی بن موسی بن جعفر بن محمد بن طاووس ملقب به رضی‌الدین، از خاندان طاووس بود؛ از این رو به‌سید ابن طاووس مشهور است.ابن طاووس پنج شنبه ۱۵ محرم سال ۵۸۹ق در شهر حلّه، سرزمین عراق متولد شد.

📌او را ذوالحسبین (کسی که دو نسب شریف دارد) نیز خوانده‌اند؛ زیرا جد اعلای او داود بن حسن مثنی، نوه پسری امام حسن (ع) و نوه دختری امام سجاد (ع) است و از سادات حسنی ـ حسینی به حساب می‌آید.

📌پدرش، موسی بن جعفر، از راویان حدیث است که روایات خود را در ورقه‌هایی نوشته بود و بعد از او، فرزندش آنها را جمع‌آوری نمود و با نام فرقة الناظر و بهجة الخاطر مما رواه والدی موسی بن جعفر منتشر نمود.

📌مادر او دختر ورام بن ابی فراس، از علمای امامیه بود.همچنین مادر پدرش از نسل شیخ طوسی بود، سید بن طاووس، هنگام اشاره به ابن ابی‌فراس و شیخ طوسی، آنان را پدربزرگ خود می‌نامید. برادرش احمد بن طاووس نیز از علمای دوران بود و پس از وفات سید بن طاووس،نقابت شیعیان را بر عهده گرفت.
─═༅𖣔❅ ⃟ ⃟ 📚 ⃟ ⃟ ❅𖣔༅═─
#پژوهش_اِدمُلّاوَند
@edmolavand ﷽
#آوات_قلم
http://mohsendadashpour2021.blogfa.com
📡✦‎‌‌‌࿐჻ᭂ🇮🇷࿐჻𖣔༅═─

🇮🇷#پژوهش_ادملاوند edmolavand@

#شاعر_پژوهشگر
#مهدی_ابراهیم_پور_عزیزی

💥خدایا
از خواب غفلت
رهایی ام ده
تا در یابم
که دادرسم تویی !!
آنجا که خسته ام
آنجا که دل شکسته ام
آنجا که از عالم وآدم گسسته ام
شانه ی بی پناهم را
پناهی نیست
جز دستان نوازشگر تو

✍مهدی ابراهیم پور عزیزی

─═༅𖣔❅ ⃟ ⃟ 📚 ⃟ ⃟ ❅𖣔༅═─
#پژوهش_اِدمُلّاوَند
@edmolavand ﷽
#آوات_قلم
http://mohsendadashpour2021.blogfa.com
📡✦‎‌‌‌࿐჻ᭂ🇮🇷࿐჻𖣔༅═─

🇮🇷#پژوهش_ادملاوند edmolavand@

#بزرگان_طبرستان

🇮🇷آیت‌ الله کوهستانی مازندرانی:

🕌به زیارت هیچ امامی مُشرّف نشدم ، مگر آن که اولین سؤال و حاجت من از آن امام این بود که در حال احتضار و مرگ مرا یاری نماید و دستم را بگیرد.

─═༅𖣔❅ ⃟ ⃟ 📚 ⃟ ⃟ ❅𖣔༅═─
#پژوهش_اِدمُلّاوَند
@edmolavand ﷽

شیخ محمد کوهستانی

✍️آیت الله محمد کوهستانی (۱۳۹۲-۱۳۰۸ ق) عالم ربانی و مجاهد شیعه معاصر بود. او با امکانات شخصی خود حوزه علمیه‌ای در زادگاه خویش برای طلاب علوم دینی احداث نمود و به تعلیم و تربیت شاگردان پرداخت که یکی از آنان شهید هاشمی نژاد است. از ویژگی های برجسته مرحوم آیت اللّه کوهستانی، کمالات معنوی و کرامات عرفانی ایشان بر اثر عمل به دستورات الهی و زهد و تقوا بود.

نام کامل آیت الله شیخ محمد کوهستانی

زاد روز ۱۳۰۸ قمری

زادگاه مازندران

وفات۱۳۹۲ قمری

مدفن مشهد

اساتید

سید ابوالحسن اصفهانی، میرزای نائینی، آقا ضیاءالدین عراقی،...

شاگردان

شهید هاشمی نژاد، شیخ علی کاشانی، آیت الله سید تقی حسینی نصیری،...

📚محتویات

• ۱تحصیلات و اساتید
• ۲تدریس و شاگردان
• ۳فعالیت‌های اجتماعی
• ۴ویژگی‌های اخلاقی
• ۵وفات
• ۶پانویس
• ۷منابع
• ۸آرشیو عکس و تصویر

📍تحصیلات و اساتید

محمد کوهستانی فرزند آیت الله محمدمهدی کوهستانی -از عالمان برجسته و با فضل- در سال ۱۳۰۸ هـ.ق در بهشهر مازندران به دنیا آمد. گرچه محمد از فیض حضور پدر در کودکی بی‌بهره گشت، ولی مادرش در جهت تربیت و رشد وی دریغ نکرد و او را به مکتب‌خانه‌ای در کوهستان فرستاد تا قرائت قرآن و خواندن و نوشتن بیاموزد. پس از آن به دلیل وجود استعداد کافی، تصمیم گرفت او را به حوزه علمیه بهشهر بفرستد.[۱]

محمد نوجوان در حوزه علمیه بهشهر، کتاب شمسیه را نزد شیخ احمد رحمانی و کتاب مطول را از محضر شیخ محمدصادق شریعتی نوه شیخ محمدصالح اشرفی ـ و کتاب معالم را نزد حاج آقا بزرگ کردکویی و تنی چند از مدرسان حوزه علمیه بهشهر آموخت. وی در درس آیت الله حاج سید محسن نبوی اشرفی که در شمار علمای بزرگ مازندران و جامع معقول و منقول بود، شرکت کرد. حاج آقا خضر اشرفی، معروف به شریعتمدار استاد دیگر آیت الله کوهستانی در حوزه علمیه بهشهر بوده است.

آیت الله کوهستانی پس از استفاده از دانشوران حوزه علمیه بهشهر، عازم شهرستان بابل (بارفروش) گردید و به مدت ۱۴ ماه در مدرسه کاظم بیک[۲] نزد شیخ احمد گرجی به تحصیل پرداخت.

استاد دیگر وی در حوزه علمیه بابل، آیت الله العظمی ملا محمد اشرفی (۱۲۱۹ـ۱۳۱۵ هـ.ق) می‌باشد. آیت الله کوهستانی این توفیق را بدست آورد تا از خورشید وجود این عالم فرزانه روح و روان خویش را به انوار ملکوتی و انفاس قدوسی منور سازد.[۳]

ستاره درخشان دیگری که آیت الله کوهستانی از حوزه درسی او استفاده کرد، آیت الله شیخ محمدحسین مازندرانی (۱۲۴۰ـ۱۳۴۵ هـ.ق) معروف به «شیخ کبیر» صاحب آثاری چون نتیجه المقال فی علم الدرایه و الرجال و حدیقه العارفین می‌باشد.[۴]

آیت الله شیخ نجفعلی، فرزند حسن نوکندی، معروف به فاضل استرآبادی (۱۳۰۵ـ۱۳۹۱ هـ.ق) از دیگر استادان آیت الله کوهستانی در حوزه علمیه بابل می‌باشد. بنابر نظر برخی، آیت الله کوهستانی معالم الاصول را در حوزه علمیه مشهد، نزد وی فراگرفت. آیت الله استرآبادی به میزان استعداد و نبوغ فکری آیت الله کوهستانی پی برد و بدین سبب، در تربیت و پرورش وی سعی ویژه‌ای از خود بروز داد و با نهایت فروتنی، در کوهستان به دیدار شاگرد خود رفت و مقام علمی و فکری او را ستود.

🕌سفر به عتبات:

آیت الله کوهستانی در جوار بارگاه امام رضا علیه السلام همراه با توسل به پیشگاه آن حضرت، نزد استادان خود به تکمیل دانسته‌های خود در فقه و اصول و تهذیب نفس پرداخت. با مجاهدات مستمر و تلاش بی‌وقفه، در ردیف علمای بزرگ و چهره‌های تابناک حوزه‌های علوم دینی تشیع قرار گرفت. وی به منظور تقویت مبانی اجتهادی خود، به عراق رفت و هم مباحثه‌اش، آیت الله محمدتقی آملی نیز در سال ۱۳۴۰ هـ.ق وارد نجف شد.[۵]

آیت الله سید ابوالحسن اصفهانی از جمله مراجع طراز اول حدود ۵۵ سال در عراق اقامت داشت و آیت الله کوهستانی جزو شاگردان او بود.[۶]

درس آیت الله میرزای نائینی نیز برای شیخ محمد کوهستانی مشخصات ارزشمندی داشت، زیرا وی با شیوه‌ای جالب تدریس می‌کرد و افکار تازه‌ای عرضه می‌داشت و شاگردان خود را به اندیشیدن وادار می‌کرد.[۷] آیت الله نایینی هنگام اعطای گواهی اجتهاد به آیت الله کوهستانی، از علمای حاضر در جلسه استفتاء خویش، از اجتهاد وی سؤال کرد که همه آنان به اجتهاد و عدالت او شهادت دادند. آیت الله نایینی در اعطای گواهی اجتهاد، بسیار دقیق بود. اجازات صادر شده از ناحیه ایشان، مؤید این است که وی در این خصوص نهایت احتیاط را مبذول می‌داشت.[۸]

آیت الله آقا ضیاءالدین عراقی (اراکی) استاد دیگر آیت الله کوهستانی می‌باشد. آیت الله کوهستانی به دریافت اجازه اجتهاد از آقا ضیاءالدین عراقی نایل آمد. در این اجازه، استادش از وی به عنوان عالم، فاضل کامل، علم الهدی، فخر محققان، افتخار اهل تدقیق و غواص بحار علوم و مفتاح رموز تحقیق برای عموم مردم نام می‌برد.[۹]

آیت الله کوهستانی پس از ده سال تحصیل در نجف اشرف و اخذ گواهی اجتهاد، به ایران بازگشت تا اندوخته‌های علمی و میوه ده‌ها سال گشت و گذار در بوستان معرفت و حکمت و فضیلت را در اختیار مشتاقان معارف ناب قرآن و عترت قرار دهد.

📻تدریس و شاگردان

آیت الله کوهستانی پس از بازگشت به ایران، در سال ۱۳۱۶ هـ.ق، تصمیم به احداث حوزه علمیه در «کوهستان» گرفت و برای تحقق این هدف پاک، بخشی از املاک شخصی خود را که در جنب منزل مسکونی‌اش قرار داشت، به این امر اختصاص داد و با تلاشی مستمر و توأم با تدبیر و مشی حکیمانه، ۵ دستگاه ساختمان گلی بسیار ساده که هر یک شامل چند حجره بود، برای اسکان طلاب احداث کرد.

در اندک زمانی،‌ دانش پژوهان علم و فضیلت از هر سو برای تحصیل علوم دینی در این مکان گردآمدند و بدین ترتیب دوران حیات علمی دینی در مازندران، از روستای کوهستان آغاز گردید. آیت الله کوهستانی دریافت که به دلیل اختناق‌های حاکم وقت، بهتر است خدمات خویش را از همان دهکده کوچک آغاز کند و سختی‌های ناشی از جاری کردن این جویبار فضیلت را به تنهایی بر دوش کشد و به پرورش طلاب بپردازد؛ تا آنان با توشه‌ای توأم با تزکیه و به دور از هوای نفس، در مسیر گسترش معارف و علوم اسلامی گام بردارند. بدین گونه حدود ۲۰۰ نفر طلبه در آن جا مشغول تحصیل و پیمودن قله‌های رفیع علم و معنویت شدند و روح تشنه خویش را از زمزم کمال آیت الله کوهستانی سیراب کردند.[۱۰]

پیر پارسای کوهستان با دقت کامل، بر تحصیل و تهذیب طلاب نظارت و مدیریت می‌نمود. وی هر گونه امکاناتی را که در رشد علمی و تزکیه طلاب مؤثر بود، در اختیارشان قرار داد و آنان را به زندگی ساده و حفظ زیّ طلبگی سفارش می کرد. گسترش این حوزه به لحاظ علمی و تدارکاتی و نیز شهرتی که به دست آورد، مرهون حسن مدیریت، صفای باطن و اخلاص آیت الله کوهستانی بود که همچون حکیمی حاذق و درد آشنا، امور طلاب را با فروتنی سامان می‌داد و همچون پدری مهربان با آنان رفتار می‌کرد و با نشاط روحی خویش همگان را در جهت ادامه تحصیل و پیمودن مسیر تزکیه مصمم می‌ساخت. آیت الله کوهستانی در مدرسه تدریس می‌نمود و شاگردان را به مباحثه علمی، کنجکاوی، پرسش و موشکافی وادار می‌کرد.

در اندک مدتی، روستای گمنام کوهستان مرکز توجه دانش پژوهان و محل رفت و آمد مشاهیر علمی حوزه، خطیبان خردمند، نویسندگان و محققان عرصه‌های دینی و اعتقادی قرار گرفت. بسیاری از علمای بهشهر، هزار جریب، ‌نکا، رستم کلا و دیگر مناطق مازندران از جمله افرادی هستند که در این حوزه به مقامات علمی دست یافته‌اند.[۱۱]

📍برخی از شاگردان شیخ محمد کوهستانی عبارتند از:

1. شیخ علی کاشانی (۱۳۴۹ـ۱۳۷۴ هـ.ق).
2. شهید سید عبدالکریم هاشمی نژاد (۱۳۱۱ـ۱۳۶۰ هـ.ش).
3. آیت الله حاج سید تقی حسینی نصیری (۱۲۸۹ـ۱۳۷۳ هـ.ق).
4. آیت الله حاج شیخ ابوالقاسم رحمانی خلیلی مازندرانی (۱۳۰۲ـ۱۳۷۵).
5. آیت الله حاج شیخ حسین محمدی لائینی هزارجریبی الاصل (۱۳۰۳ـ۱۳۷۲ ش).
6. حاج اسحاق درزیان.
7. حاج شیخ محمدعلی صادقی.
8. شیخ محمدعلی ابراهیم نژادی آکردی.
9. سید حسن ابطحی.
10. حجت الاسلام سید محمود حسینی.

⚙️فعالیت‌های اجتماعی

هنگام بازگشت آیت الله کوهستانی به وطن خویش، ‌ایران به سبب تعدی اجانب و ستم رضاخان، در وضع آشفته و نگران کننده‌ای بسر می‌برد. علما با مشاهده این اوضاع نابسامان به شدت در هاله‌ای از تأثر و رنج روزگار می‌گذرانیدند. تمامی حوزه‌های علمیه، مساجد و حسینیه‌ها بسته بود و از اقامه مجالس مذهبی و مراسم دینی به طور جدی جلوگیری می‌شد، آیت الله کوهستانی برای جلوگیری از اجرای نقشه‌های ضد دینی رضاخان، به آبادی‌های گوناگون مسافرت نمود و به ارشاد مردم پرداخت و آنان را از این توطئه‌های خطرناک، آگاه ساخت.

وی از مفاسد روزافزون اجتماعی و حرکت‌هایی که سقوط اخلاقی اجتماع را به دنبال داشت، سخت آزرده خاطر می‌شد. در زمان طاغوت، در شهر نکا، شخصی در پی احداث ساختمان برای سینما برآمد. از آن جا که در آن زمان، سینما لانه فساد بود، آیت الله کوهستانی بانی ساختمان را فراخواند، و با شیوه شایسته اسلامی او را منصرف ساخت و در نتیجه، ساختمانی که به منظور ترویج منکرات آماده می‌شد، به مسجد تبدیل گردید و آیت الله کوهستانی نخستین نماز جماعت را در آن اقامه فرمود. بانی ساختمان به مناسبت این که چنین توفیقی را بدست آورده بود، نام مسجد را «توفیق» نهاد.

محاکم قضایی رژیم پهلوی با مردم بدرفتاری می‌کردند. رشوه خواری در بین آنان رواج داشت. به شکایات مردم رسیدگی نمی‌کردند. از این جهت، مردم برای حل اختلافات خود به آیت الله کوهستانی مراجعه می‌کردند. گاهی منازعات عمیق و پیچیده را که طرفین دعوا از اصلاح آن ناامید می‌شدند، به آسانی حل و فصل می‌کرد و بین افراد آشتی برقرار می‌نمود.[۱۲]

💥ویژگی‌های اخلاقی

آقای ابطحی می‌نویسد: «آیت الله کوهستانی در پرتو ایمان و تقوا، توانست به ملکه زهد و قناعت دست یابد. وی خود را با محرومان شریک دانست و راه غلبه بر فقر را عملاً نشان داد. او با این که می‌توانست وسایل زندگی بهتری برای خود فراهم نماید، در کمال سادگی و بدون آلایش بسر برد. در و دیوار منزل قدیمی، لباس های کرباس، ظروف گلین و فرش حصیری منزل او بیانگر زهد و تقوای او بود. اگر فردی با آیت الله کوهستانی برخورد می‌کرد، ابتدا تصور می‌کرد از اوضاع سیاسی و اجتماعی اطلاعی ندارد و همچون یک روستایی روزگار می‌گذراند، ولی او با هوش فوق العاده و تیزبینی شگفتی که از صفای نفس وی نشأت می‌گرفت، از آینده کشور و حوادث سیاسی آن مطلع می‌ساخت. در نخستین روزی که همراه شهید هاشمی نژاد به منزلش رفتم، ساده زیستی او خیلی مرا جلب نمود. اتاقی که برای پذیرایی میهمانان در نظر گرفته بود، با حصیر مفروش نموده بود و در گوشه آن منبری کوتاه، یک جلد قرآن بزرگ، یک جلد رساله و چند عدد مهر وجود داشت و دیگر چیزی دیده نمی‌شد، ولی معنویتی شگفت بر آن جا حاکم بود؛ انسان را از توجه به دنیا بازمی‌داشت و متوجه به خدا می‌کرد. میهمانان هم اغلب از بستگان طلاب مدرسه کوهستان و مراجعین (از قبیل شخصیت های روحانی و کسانی که برای رفع اختلافات و گرفتاری‌ها به ایشان مراجعه می‌کردند) بودند. به عادت همیشگی، نماز در مسجد به جماعت خوانده می‌شد. آن گاه همه به محل اقامت ایشان برمی‌گشتند و در آن جا منتظر غذا بودند. نوع غذا و پذیرایی به قدری ساده و همراه با صفا و گشاده‌رویی بود که لذت و گوارایی آن را نمی‌توان وصف کرد. برای هر مهمانی یک کاسه آش، آن هم در ظروف سفالین و مقداری نان در سفره قرار می‌داد که اکثر مهمانان نان را برای تبرک به همراه می‌بردند».[۱۳]

بارها افراد خیر به او پیشنهاد کردند که فرشی برای اتاق پذیرایی منزل او بیاورند؛ ولی ایشان زیر بار نرفت. روزی چند تخته قالی گرانبها به منزلش فرستادند، ولی ایشان آن ها را به حسینیه کوهستان انتقال داد و به همان حصیر خشن مازندران اکتفا کرد. آیت الله کوهستانی زهد و ساده زیستی را با محبت به مردم عجین ساخت. قلب او کانون مهر و عاطفه نسبت به اقشار مختلف جامعه، به ویژه محرومان بود.[۱۴] ایشان هم چنین به نماز اول وقت بسیار اهمیت می داد و اهل تهجد و سحرخیزی بود.

⚫وفات

آیت الله شیخ محمد کوهستانی سرانجام در بامداد جمعه ۱۳ ربیع الاول سال ۱۳۹۲ هـ.ق (مطابق با ۱۳۵۱ شمسی) ندای حق را لبیک گفت و به لقای محبوب شتافت. پس از تشییع جنازه باشکوه در شهرستان بهشهر، پیکر پاک او بنابر وصیتش در جوار مرقد مطهر امام رضا علیه السلام در رواق دارالسیاده، به خاک سپرده شد.[۱۵]

📝پانویس

1. پرش به بالا↑ ماهنامه زائر، خرداد و تیر ۱۳۸۰، شماره ۷۹، ص ۴۳.
2. پرش به بالا↑ اکنون آثاری از این مدرسه برجای نمانده و تنها مسجد بزرگ کاظم بیک در مجاورت این مرکز، ‌شکوه معنوی خود را حفظ کرده است. درباره حوزه علمیه بابل، ر.ک: حوزه‌‌های علمیه شیعه در گستره جهان، ص ۵۵۵ـ۵۵۷.
3. پرش به بالا↑ فرزانگان بابل، عبدالرحمن باقرزاده، ص ۷۸ و ۷۹.
4. پرش به بالا↑ ر.ک: مستدرکات اعیان الشیعه، ج ۴، ص ۱۶۱؛ الذریعه، آقا بزرگ تهرانی، ج ۲۴، ص ۵۰؛ ریحانه الادب، ج ۲، ص ۴۰۳ و تاریخ مازندران، اسماعیل مهجوری، ج ۲، ص ۱۹۳.
5. پرش به بالا↑ فیض عرشی، ص ۲۳۱.
6. پرش به بالا↑ گنجینه دانشمندان، ج ۱، ص ۲۱۴ ـ ۲۱۸ و سید ابوالحسن اصفهانی (دیدار با ابرار، ش ۵۶، ص ۳۴)، محمد اصغری نژاد.
7. پرش به بالا↑ میرزای نائینی (ندای بیداری)، نورالدین علی لو، ص ۶۷.
8. پرش به بالا↑ فیض عرشی، ص ۲۳۰ و ۳۰۲.
9. پرش به بالا↑ تصویری از متن اصلی اجازه نامه مزبور به خط و مهر و امضای آیت الله آقا ضیاءالدین عراقی در صفحه ۳۰۹ کتاب فیض عرشی درج گردیده است.
10. پرش به بالا↑ شهید هاشمی نژاد (فریاد فضیلت)، مرتضی بذرافشان، ص ۲۷.
11. پرش به بالا↑ فیض عرشی، ص ۲۵۷ و ۲۵۸.
12. پرش به بالا↑ فیض عرشی، ص ۲۵۷ و ۲۵۸.
13. پرش به بالا↑ پرواز روح، سید حسن ابطحی، ص ۱۷۲ـ۱۷۳.
14. پرش به بالا↑ فیض عرشی، ص ۲۵۰.
15. پرش به بالا↑ فیض عرشی، ص ۲۹۰ـ۲۹۲ و نیز مجله زائر، شماره ۷۹، ص ۴۳.

📚منابع

• تلخیص از کتاب گلشن ابرار، جلد ۳، صفحه ۳۸۸، نویسنده: غلامرضا گلی‌زواره.

📸آرشیو عکس و تصویر

• 

  هاشم اردشیر لاریجانی (میرزا هاشم آملی) و محمد کوهستانی

#آوات_قلم
http://mohsendadashpour2021.blogfa.com
📡✦‎‌‌‌࿐჻ᭂ🇮🇷࿐჻𖣔༅═─

🇮🇷#پژوهش_ادملاوند edmolavand@

#قدیما

📜قدیما
مردم صاف و ساده بودند
حرف های راست و درست رو می گفتند
📌اگر هم ناراحت می شدند
با هم در موردش صحبت می کردند
از دل هم در می آوردند
فراموش می کردند و
می خندیدند

🔴ولی الان راست نمیگن
که دلخوری پیش نیاد
خنده ها مصنوعی شده و
دروغ که در بین باشه ... محبوبترن ؟؟

✍معصومه طهمورثی

─═༅𖣔❅ ⃟ ⃟ 📚 ⃟ ⃟ ❅𖣔༅═─
#پژوهش_اِدمُلّاوَند
@edmolavand ﷽
📎#کانال_تخصصی_در_ایتا
📡✦‎‌‌‌࿐჻ᭂ🇮🇷࿐჻𖣔༅═─

🇮🇷#پژوهش_ادملاوند edmolavand@

پژوهش اِدمُلّاوَند:

#روجین

روجینِ وا هَکِن، دِنیا ره هارِش
مازرونِ خارِ هِوا ره هارِش

✍روجین به معنای روزن، روزنه، پنجره، پنجره ی کوچک، دریچه، هر شکاف و سوراخی که در دیوار وجود داشته باشد. منفذ را نیز روجین میگویند.
دشمن دَر جِه بورده روجین جا بمو
پالوننه دِمبِدا و زین جا بمو

📌در گذشته غالب معماران شمالی ایران در احداث خانه (خِنه/سِره) یا طویله به #روجین و محل دقیق جای گیری آن توجه و اهتمام داشتند. آنان با ایجاد سوراخ کوچکی در دیوار بنا؛ #روجین را در مسیر طلوع خورشید قرار میدادند تا به روشنایی اتاق افزوده شود.

📌وقتی دریچه یا روزنه باز بشه ((روجین بَئیتِن)) می گویند.

📌راهی در دیوار که به اندازه ی یک پنجره ی کوچک باشه به آن ((روجین را )) میگویند.

📌وقتی از راه پنجره ی کوچک بیرون بروند می گویند: #روجین را جا در بورده

📌به پنجره کوچک در اتاق خانه های قدیمی که نورگیر آن بود روجین گفته می شود.

💞روجین یکی از نام های #دخترانه ی اصیل مازندرانی است که به معنای “پنجره” می باشد.

📎 در خوشه سوم واژه‌ی «روجگار» در زمان نیما بکار می‌‌رفت و از #روج + گار درست شده است که #روج همان روژ کردی یا روز پارسی و مازنی است و کلمه #روجین و روجا از این واژه گرفته شده‌اند که اولی به معنای دریچه و روزنه است و دومی به معنای ستاره‌ی پیش از طلوع یا همان روشنک که نام دیوان محلی نیما هم هست به هر روی ممکن است کلمه #روج هنوز در کوهستان بکار رود اما در جلگه این کلمه «روز» استعمال می‌‌شود.

✍محسن داداش پور باکر

─═༅𖣔❅ ⃟ ⃟ 📚 ⃟ ⃟ ❅𖣔༅═─
#پژوهش_اِدمُلّاوَند
@edmolavand ﷽
#تاریخ_پژوهی
📡✦‎‌‌‌࿐჻ᭂ🇮🇷࿐჻𖣔༅═─

🗂کاربرد مفهوم #روجین در واگویه ی مازنی

📎واگویه های یک کتابدار

📒خاطرات و تجربیات یک کتابدار روستایی و کارشناس کتابداری و اطلاع رسانی

📨یادداشتی به زبون مازندرونی؛ به بهونه چاپ و نشر #روجین - پیک نوروزی مازرونی وَچون-

📑مازندنومه؛ سرویس فرهنگی و هنری، سردبیر:
مازندرونی/تبری جزو زبونای هند و اروپایی خنواده و هند و ایرانی زبون شاخله هسه که ونه ریشه و بِن دیار و پیدا نیه.

📜پیشینه این زبون پرباره و قرن چهارم تا نهم هجری، به تبری کتاب (شعر و نثر) نوشتنه. اَمِه زبون اَنده قِد و قوت داشته که حتی قرآن و مقامات حریری و چند کتاب مهم دیگه ره به تبری برگردون هاکردنه. یا مرزبان نومه که اصلش مازرونی بنوشت بیه. تومبی ادعا هاکنیم میون زبونای ایران زمین، فقط مازندرونیه که اثرهای مکتوب هزارساله دارنه.

📩زبون شناس ها گِنّه که زبون، هر موجود زنده دیگه ی دسّوری، اتا گدر دنیا انه و بعد گت بونه و آخرسر هم میرنه. زبونای قدیمی میرنه و ونه جا ره جدید زبونا گیرنه. البته این سال ها اما ویشترک شاهد بمردن زبونای محلی هسمی، تا دنیا بموئن اونا.

🟡تا ۱۰۰ سال دیگه فقط ۳۰۰ زبون دنیا دله موندنه و بقیه بین جه شونه. بعضی محققان گنه که امه زبون در حال بمردنه و انده دِر نیه که مازندرونی جزء زبونای بمرد محسوب بوه؛ یعنی این زبون، اتا زبون در معرض خطر جه، به اتا بمردِ زبون تغییر وضعیت دنه.

🔴دوست داریم یا نداریم مازندرونیِ زبون دَره میرنه؛ ونه نشونه ها هم اینائه: 《آموزش ندائن خنواده وَر جه و دنی بین نگرش مثبت نسبت به این زبون، جامعه محلی مازرون دله؛ محدود بیّن حوزه کاربرد این زبون جاهای مختلف سون مدرسه، دانشگاه، محل کار و کوچه و بازار دله و نفوذ زبونای معتبری سون فارسی و انگلیسی امه زبون دله.》

🟢کارشناس ها حفظ امه زبون وسه چند راه کار پیشنهاد هدانه تا اتی دِرتر مازندرونی زبون بمیره؛ از جمله:

۱- اراده عمومی استان دِلِه شکل بیره
۲- زبون مازندرونی بنوشت بَوه و از حالت شفاهی دَر بیه
۳- اسم افراد و مکان ها محلی انتخاب بَوه
۴- رسانه های ارتباطی دِله این زبون به کار بوره (سون پیامک محلی، وبلاگ نویسی مازندرونی، راه دم دائن سایت های اینترنتی به زبون محلی و بساتن برنامه های محلی رادیو و تلویزیون دله)
۵- مستندسازی و ثبت و ضبط همه رفتارهای امه زبون
۶- شعر باتن به زبون مازندرونی و حتی استفاده این زبون جه، زمینه های مذهبی سون مداحی های دله.

📌اصل ۱۵ قانون اساسی امه کشور دله بموئه که: « زبان و خطِ رسمی و مشترک مردم ایران فارسی است. اسناد و مکاتبات و متون رسمی و کتب درسی باید با این زبان و خط باشد ولی استفاده از زبان‌های محلی و قومی در مطبوعات و رسانه‌های گروهی و تدریس ادبیات آن‌ها در مدارس، در کنار زبان فارسی آزاد است.» »

🔷بر اساس این اصل زبون محلی تونده مدرسه ها دله تدریس بوه که البته اصل ۱۵ اَمه قانون اساسی موافق و مخالف هایی هم دارنه. مخالفا گنه آموزش زبون محلی وحدت کشور و زبون فارسی ره صدمه رسندنه، اما موافقا گنه با ترویج و تدریس زبونای بومی، همدلی و اتحاد اقوام ویشتر و زبون فارسی تقویت بونه.

🔶سال ها هسه که طبق اصل ۱۶ قانون اساسی، زبون عربی و انگلیسی دره مدرسه ها دله تدریس بونه، ولی ضربه ای به زبون فارسی نزو؛ همین وسه نتومبی باریم ترویج و تدریس زبون محلی، به زبون رسمی کشور صدمه رسندنه.

http://mohsendadashpour2021.blogfa.com

🔷پییز سال ۱۳۹۰ بیِه که طبق بخشنامه ی استاندار اون گدر مازندرون -سیدعلی اکبر طاهایی- قرار بَیّه مدیران جلسات اداری دله محلی گپ بزنن.

📌مدیرکل آموزش و پرورش مازندران اون گدر اتا جلسه دله به زبون فارسی باته که: «تجربه مره ثابت هاکرده آذری ها هر جای دنیا هئی جا رسنه، به شه زبون صحبت کنه، اما مازندرونی ها امبا شه شهر و دیار دله هم خامبی حرف بزنیم مشکل دارمبی و فارسی گپ زمبی. زمینه ای ایجاد نکردمی که امه وچون شه بوورها ره عملی هاکنن و حجابی این زبون سر دکته. »

📌همین جلسه دله که آخرای آبان سال 90 برگزار بیه، استاندار وقت مازندرون هم به گويش غرب استاني صحبت و تاکید هاکرده که فرماندارای تنکابن و رامسر هم با گویش گیل- ماز حرف بزنن.

📌طاهایی اون روز یادآوری هاکرده که تا جایی که مقدوره جلسه ها دله مازندرونی صحبت بوه و آموزش زبون مازرونی مدرسه ها دله و محلی گپ بزوئن جلسه ها دله ره بخشنامه هاکرده.

📍اون بخشنامه سون خله از تدبیرها و بخشنامه های ادرای دولت قبلی اجرا نیه و اگر هم بیه کج دار و مریز و وله ول اجرا بیه. امسال اما معاونت آوزش ابتدایی اداره کل آموزش وپرورش مازندرون اتا کار و حرکت جالب هاکرده تا زبون و فرهنگ مازرونی ره بین خنواده ها بوره. اون هم چاپ و نشر پیک نوروزی به نوم «روجین» بیه، ابتدایی وچونای وسه، ۶ صفحه ی دله و کامل به زبون مازرونی.
روجین عید امسال اتا دریچه بیه که هم خنواده ها و هم وچونا ره گت دشت فرهنگ و زبون مازندرونی ره نشون هادا. محصلای ابتدایی روجین جا نوروزخونی، شعر محلی، تقویم تبری، نوم قدم و جدید شهرهای استان، مفاخر استان سون امیر پازواری و امیرمازندرانی، بازی ها و سرگرمی های بومی، موسیقی و چیستان های مازندرونی، واژه ها و...جه آشنا بهینه.

#روجین هرچند بی ایراد و اشکال نیه، انده محتوا و درون مایه غنی و خجیر و خارک دارنه و انده فکر و ذهن خنواده ها ره درگیر بوم گرایی کنده که ونه رِز اشکال ها بدی نوونه.

این حرکت ره قدر دومبی و ارمون دارمبی مدرسه ها دله زبون و فرهنگ امه سامون ویشتر از این بدی بوه تا بمردن زبون مازندرونی اتی دمبال تر دکفه و اما بتونیم ویشتر این زبون قدیمی و گنج ارزشمند جه نگهبانی هاکنیم.

📝نوشته شده در سیزدهم فروردین ۱۳۹۴ ساعت 22:14 توسط عباس میرزاآقازاده خراسانی
─═༅𖣔❅ ⃟ ⃟ 📚 ⃟ ⃟ ❅𖣔༅═─
#پژوهش_اِدمُلّاوَند
@edmolavand ﷽
#آوات_قلم
http://mohsendadashpour2021.blogfa.com
📡✦‎‌‌‌࿐჻ᭂ🇮🇷࿐჻𖣔༅═─

#روجین

✍کاش اتاقم #روجینی* داشت که به بیرون باز می شد،
و هوای تازه را از اعماق تاریخ به دور سرم هدایت می کرد،
اینجا هوا کپک زده است...

👇
#روجین در زبان مازندرانی به پنجره های بلند قدیمی گفته می شود که به بیرون باز می شدند.
👇👇
روجینِ وا هاکِن مِه یار در اِنه

سَبزِ جِمه غَزِل سِوار در اِنه

دار و خال ره تِتی بِشته نِشونه

ناسورِه دِلِسِّه قِرار در اِنه

─═༅𖣔❅ ⃟ ⃟ 📚 ⃟ ⃟ ❅𖣔༅═─
#پژوهش_اِدمُلّاوَند
@edmolavand ﷽
#آوات_قلم
http://mohsendadashpour2021.blogfa.com
📡✦‎‌‌‌࿐჻ᭂ🇮🇷࿐჻𖣔༅═─

🇮🇷#پژوهش_ادملاوند edmolavand@

📝زبان تبـری و بن‌مایه‌‌های زیبا شناختی شعر روجا و نقش آن‌ها در شعر پارسی نیما

۲۲ آبان ۱۳۹۵ جلیل قیصری

✍زبان تبری نگر قاطع در اینکه زبان مازندرانی، زبان است یا گویش به دلیل پیشینه‌‌های مفقود شده‌ی آن، کار آسانی نیست اما اگر برای بررسی، زبان‌‌های ایرانی فلات ایران را درنظر بگیریم می‌‌بینیم که زبان مازندرانی گویش نیست بلکه زبان است. گاهی اینگونه تصور می‌‌شود که زبان مازندرانی برگرفته از زبان پهلوی است اما اگر زبان پارسی را به سه دوره پارسی باستانی و میانه و دری تقسیم کنیم و زبان مازندرانی را هم به سه دوره، این‌گونه به نظر می‌‌رسد که زبان مازندرانی میانه با زبان پهلوی میانه بده بستان‌‌ها و اشتراکات بیشتری داشته‌اند به همین روی دارای واژه‌‌های نزدیک به هم‌اند (اسماعیل پور،1391: 11-10). به گفته‌ی دکتر اسماعیل‌پور قوم تبری پیش آریایی بوده‌اند و این قوم چهار هزار سال قدمت داردو تبری باستان، زبان این قوم بوده که مفقود شده است وآیین آن‌‌ها در حد استوره بوده و دئیوه یا دیوان مازندرانی بر گرفته از همین آیین است. اما در این مورد به پژوهش بیشتری نیازمندیم. چراکه منابع خطی و الواح و نشانه‌‌های چندانی در دست نیست و بیشتر این نشانه‌‌ها به دلایل تاریخی و تهاجمات بیگانه و خودی از میان رفته‌اند. اما در دوران متأخرتر ما مرزبان‌نامه، نیکی نومه، ترجمه‌ی مقامات حریری به زبان تبری، باوند‌نامه (هر دو در قرن شیشم هجری‌)، تحفه المومنین از حکیم مومن تنکابنی (قرن یازدهم هجری‌)، نصاب تبری سروده یامیر تیمور قاجار ساروی و اشعار پراکند‌های در کتاب‌‌های تاریخی و ادبی و دیوان امیر پازواری داریم که از زبان مازندرانی مانده است (علی اصغری،1394: 12ـ11)، به دلیل فرهنگ شفاهی، زبان مازندرانی مکتوب نشده است حتی دیوان امیر پازواری به وسیله برنهارد دارن، یک مستشار روسی تدوین شده است. پیش از نیما یوشیج و دیوان روجایش، کتاب شعر مازندرانی به صورت مکتوب کنزالاسرار امیر پازواری است که خود ناخالصی‌‌هایی دارد چراکه اشعار سرایندگان گمنام را در آن گنجانده‌اند. اشعاری که به وسیله چوپان‌‌ها و چارودار‌ها و برزگران و دیگر گویندگان دلسوخته سروده شده است و در سبک‌شناسی کار امیر پازواری و بررسی زبانی آن می‌‌توان این را دریافت. نخستین شاعری که پس از امیر پازواری کارش را به صورت مکتوب و مدون برجای نهاده نیما یوشیج پدر شعر نو پارسی است او به زبان مادری و طبیعت شمال عشق می‌‌ورزیده و این در نحو، ساختار زبانی و عناصر محتوایی شعرش در شعر پارسی مشهود است (در این مورد می‌‌توانم به‌عنوان پیشینه به چربش زبان مادری در شعر نیما اشاره کنم که اولین بار به‌وسیله‌ی این قلم در کنگره‌ی یونسکو ارائه و سخنرانی (قیصری،1375) شده است و در کتاب فرهیختگان مازندران نیز به چاپ رسید‌) و این قلم به بررسی زیبایی‌شناسانه‌ی شعر روجا و تأثیرآن در آفرینه‌‌های پارسی نیما و بعد به تأثیر ساختاری زبان تبری بر شعر پارسی نیما می‌‌پردازد.

بررسی زیبایی‌شناسانه‌ی شعر روجا

1ـ حوزه‌ی زبان
زبان شعر نیما با توجه به زمان سرایش روجا که از سال 1300 هجری همراه باو سرایش شعر پارسی و نو نیما آغاز شد، زبانی است به گویش و لهجه‌ی کوهستانی نور و کجور و با این که از واژه‌‌های اصیل زبان مازندرانی در آن استفاده شده است. پس از نود و اندی سال این زبان برای ما ملموس است و قابل دریافت. حتی امروزه بسیاری از واژگان اصیل فراموش شده در زبان مازنی را می‌‌توان در شعر روجا دید و فرهنگ ‌نامه‌ای از آن استخراج کرد، اما گاه به ضرورت وزن و قافیه با بسامد کم، کلمات پارسی هم در آن بکار رفته است. می‌‌دانیم که زبان، وقتی به فراموشی و اختگی نمی‌رود که متکلم داشته باشد. در دهه‌‌های اخیر بسیاری از کلمات اصیل محلی فراموش شده‌اند و جایشان را کلمات پارسی گرفته است. ضمن اینکه زبانی که در کوران تکلم نباشد زایش خود را از دست می‌‌دهد و کلمات گذشته جایشان را به واژه‌‌های نوپدید زاییده از خود، نمی‌دهند. این است که زبان مازنی در حال حاضر نوع مهادینش در آن‌سوی گردنه‌ی فئودالیته و مناسبات آن مانده است و شاعر مازنی تا زبان می‌‌گشاید به نوستالژی می‌‌رود و عناصر و پدیده‌‌ها و دست‌آورد‌های نوین جهانی را نمی‌توانیم دراین زبان جای دهیم چرا‌که به دلایل گونه‌گون، زبان مادری زایش طبیعی نداشته است وواژه‌‌های آن زنده به گور شده‌اند و نیز برای آن واژه نساخته‌ایم و واژگان ـ بیشتر ـ گذشته را می‌‌توانند در خود جای دهند در حالی‌که کشور ما به سوی صنعتی شدن می‌‌رود و لازم است برای اشیاء و عناصر و پدیده‌‌های نو‌، واژگان تازه‌ی مازنی داشته باشیم و نداریم.

پس برای واگویه‌ی مناسبات اکنونی ناگزیریم زبان و کلمات پارسی ویا انگلیسی و عربی را به زبان وارد کنیم و یا در شعر مازنی برای مد نظر داشتن اصالت زبانی به گذشته و نوستالژی برویم و مناسبات کشاورزی و چوپانی و مشاغل بومی؛ این است که گمان می‌‌کنم برای ماندگاری، این زبان باید در مدارس و دانشگاه‌‌ها تدریس شود و فرهنگستانی در مرکز استان برای حراست از زبان شکل گیرد و رسانه‌‌های جمعی، فرهنگ استفاده از زبان مادری را در خانواده‌‌ها گسترش دهند و حتی گذشته از شعر و هنر در مکاتبات هنری و غیر هنری از نثر تبری استفاده کنیم. حال برای نشان دادن زبان شعری نیما در روجا مصداق هاو نشانه‌‌هایی می‌‌آوریم:

مَش مَل کیجا ته گز لیم طلارنگ
. تِ دیم، تِ ناک، تِ دسّ پی گلی رنگِ
پرده نکن مِ روجگارِ نار تنگ
. پرکو‌ها ایتِ میچِکا نی اینِ چنگِ
ای دختر طناز با موی طلایی مجعد
روی تو، زنخدان تو، دست و پایت گٌلی رنگ است
رویت را مپوشان و روزگار مرا تنگ نکن
گنجشک که پرید دیگر به چنگ نمی‌آید (دیوان روجا، ص 716)
واژه «مَش مَل» به معنای طنازی، واژه‌ی زیبایی ست که هنوز در کوهستان بکار می‌‌رود اما در جلگه کمتر استعمال می‌‌شود و در حال فراموشی است اما واژه‌ی «گزلیم» هنوز مورد استعمال است. در خوشه‌ی دوم واژه‌ی «ناک» به معنای زنخدان بسیار موجز و زیباست و اکنون «چونه یا کتار» به جای آن بکار می‌‌رود که اگرچه هردو واژه محلی هستند اما ناگ به معنای چانه یا زیر چانه را تداعی نمی‌کنند. در خوشه سوم واژه‌ی «روجگار» در زمان نیما بکار می‌‌رفت و از روج + گار درست شده است که روج همان روژ کردی یا روز پارسی و مازنی است و کلمه روجین و روجا از این واژه گرفته شده‌اند که اولی به معنای دریچه و روزنه است و دومی به معنای ستاره‌ی پیش از طلوع یا همان روشنک که نام دیوان محلی نیما هم هست به هرروی ممکن است کلمه روج هنوز در کوهستان بکار رود اما در جلگه این کلمه «روز» استعمال می‌‌شود، در خوشه‌ی چهارم همه‌ی واژگان کاربرد امروزی دارند و حرف «که» به صورت «کو» آمده است که مربوط به گویش کوهستانی نور است و در شعر نیما بسامد بالایی دارد. در کل این چهارگانه‌ی نیما به زبان امروز ما بسیار نزدیک است و با واژگان مهادین و زیبا و محتوای خوب عاشقانه.
اما چهارگانه‌ی دیگری را از نظر می‌‌گذرانیم:

بوتُ بَپّر بوتُم کو نارمُ بال
. بوتُ بِرو بوتُم کرنارمُ حال
وتُ بِدو بوتُم کِه نارمُ پا
. بوتُ بسوج بوتُم‌‌ها این مِ فال
گفت پرواز کن گفتم که بال ندارم
گفت بیا گفتم که حال ندارم
گفت بدو گفتم که پا در اختیارم نیست
گفت بسوز و بساز، گفتم این فال و سرنوشت من (دیوان روجا، ص 717)
لازم است بگوییم که گاه ممکن است اِعراب و ترجمه‌ی برخی از این شعر‌‌ها موردنظر این قلم نباشد و به دلایلی با آن مخالف باشم اما جهت امانت داری و بنا به اخلاقِ تحقیقی، لازم می‌‌دانم آنچه راکه در دفتر روجا، موخره‌ی دیوان شعر نیما آمده است به همان شکل بیاورم.
در این چهارگانه بیشتر واژه‌‌ها به زبان امروز مازندرانی نزدیکند اما در اعراب گذاری برخی از کلمات گمان‌‌هایی را برمی‌انگیزند به عنوان مثال در واژه‌ی «بوتُ » حرف «ت» با ضمه آمده است در حالی‌که هم اکنون در کوهستان و جلگه به صورت «بوتِ » و با کسره می‌‌اید چه در نور و چه کجور و از آنجایی که تلفظ (با ضمه) در روجا بسامد دارد گمان می‌‌رود که در زمان نیما تلفظ این واژه و واژه‌‌های مشابه با ضمه بوده باشد و تدوین‌کنندگان شعر نیما حرف «ت» را گاه به درستی با ضمه اورده‌اند و گاه به کسره. در این چهارگانه نیما «بال و حال و فال» را قافیه کرده است که برخی عربی‌اند و در این مورد به دلیل بده بستان‌‌های زبانی در تمام زمان‌‌ها ایرادی نیست اما کلمه «پا» فارسی است و در ییلاق و قشلاق نور و کجور «لینگ » می‌‌گفتند و گوییم ضمن این که حرف «که » در دو مورد به صورت «کو» آمده است و در خوشه‌ی سوم به شکل «که» و این ممکن است از اشتباهات گردآورندگان این مجموعه باشد.

نادون نیما! تُنِ شو منزل مرگُ
. شوی اَبر وارشِ هسُّ و تگرگُ
دار حاصل پئیز زردُ ورگُ

. خالی وِ ووُن لوِی هرچه بزرگُ
نیمای نادان! شب منزل تو مرگ است
شب ابری نتیجه‌اش باران و تگرگ است
حاصل درخت در پاییز برگ زرد است
دیگ پُر هرچه بزرگ باشد سرانجام، خالی می‌‌شود. (ص 715)
این چهارگانه به زبان امروز ما نزدیک است، فقط در مورد گویش قدری فرق دارد و اعراب، اما در خوشه‌ی سوم به جای «ولگ» کلمه‌ی «وَرَگ» آمده است، صاحب این قلم تاکنون چه در کوهستان و چه در جلگه نشنیده که به جای «ولگ» «ورگ» بیاید مگر این که در زمان نیما چنین بوده باشد (و یا اکنون در جایی بکار رود و من ندانم) چرا که «واو» و «ب» در زبان محلی هم گاهی جانشین هم می‌‌شوند مثلن به «بره» «وره» می‌‌گوییم هنوز ضمن این‌که به ابدال «ل و ر» (ابراهیمی، 1392) اشاره شده است. اما کلمه «بزرگ» که به صورت قافیه آمده است هم در گذشته و هم‌اکنون به صورت «گت» می‌‌آید شاید نیما به ضرورت قافیه آورده باشد یا شاید در زمان نیما چنین تکلم می‌‌شد، اما اگر بخواهیم این کلمه را در مورد کودکی که بزرگ شده است به کار بریم، نمی‌گوییم «بزرگ بُوِه» می‌‌گوییم «گَت بُوِه» به هر رو، زبان در این چهارگانه زبان کهنه‌ای نیست و با پدیده‌‌های طبیعت معنای هستی‌شناسانۀ خوبی آفریده شده است، با جوهر شاعرانگی.

بار شاعرانگی واژه‌ها
در بسیاری از شعر‌های خوب مجموعه‌ی روجا شاعرانگی موج می‌‌زند این، البته به خاطر کاربرد صنایع ادبی و به‌خصوص از نوع مکانی و نخ نمای آن نیست، بلکه به جهت «آنِ» شاعرانه‌ای است که شعر دارد و احساس و عاطفه در آن موج می‌‌زند واین اشعار بنا به نظر خود نیما، زلال و عمیق‌اند:

آفتاب هاکردُ دُریوی دیمُ ایشُم
. ویشُه بَسوتُه مُن وُن هیمِ ایشممُ
یار کُو شُون و گزلیمُ ایشُم
. دُل کُو نارمُ نمِّ کُدیمِ ایشُم
روز آفتابی صورت دریا را نگاه می‌‌کنم
در بیشۀ سوخته، من هیزم‌هارا تماشا می‌‌کنم
یار که می‌‌رود من موی مجعد اورا نگاه می‌کنم
دل که ندارم نمی‌دانم به چه کسی نگاه می‌‌کنم. (ص 733)
در این شعر، شاعر از آفتابی می‌‌گوید که بر دریا تابیده است و بیشه‌ی سوخته‌ای که در جانب دیگر فقط هیمه‌‌های سوخته از آن باقی مانده است و یاری که با موی مجعد می‌‌رود و راوی به او هم می‌‌نگرد (این دلبر با موی مجعد در بیشتر چهارگانه‌‌های نیما آمده است و انگار دلبر خاص و مورد نظری است) و دریا و جنگل و یار دروجه عینی یا استعاری خود هرکدام نگاه راوی را به خود می‌‌کشند و راوی دلش راگویا به هرسه مورد سپرده است و سرگردان مانده است و دل بُرده و نمی‌داند به کدام‌شان نگاه می‌‌کند. و شعر در عین انسجام و زیبایی بار عاشقانه و اجتماعی و هستی‌شناسانه دارد.

شورم گِنه مُن شِنِ نَمِ روشُم
. لَش بار گنِه شِنِ پِلِم روشُم
ملا گِنِه باغ اِرَمِ روشُم
. ای مَردمون مُن شِ غَمِ روشُم
مِه صبح بهاری می‌‌گوید من رطوبت [نم] خود را می‌‌فروشم
باتلاق می‌‌گوید من علف بدبوی خود را می‌‌فروشم
ملا می‌‌گوید من باغ بهشت را می‌‌فروشم
ای مردمان، من غم خود را می‌‌فروشم (ص 734)
در این چهارگانه فاعل هرخوشه بی‌دلیل به کار بسته نشد، چراکه نَم مِه صبحگاهی همان غم شاعر است و باغ اِرَمی که فروخته می‌‌شود کاذب است و خود شبیه باغ پلیم (که علف بدبویی است) اصالت ندارد و بهشت خدایی، آنی است که فروخته نمی‌شود.

مُن کاجُ وُرِ قرمز جُمِه تلیمُ
. مُن گدایونِ خُرشِه چاشینمُ
فصل وَهارون بُلبُلونِ کِلیمُ
فصل زِمستون تَشِ سَرِ تلیمُ
من تیغی هستم که با پیراهن سرخ کنار درختان کاج می‌‌رویم
من چاشنی خورش فقرا هستم
در فصل بهار آشیانه‌ی بلبلان هستم
در فصل زمستان تیغ سر آتشم (ص 745)
در این نمونه‌‌ها و بسیاری از اشعار روجا، شاعرانگی موج می‌‌زند و اما این چهارپاره چون یکی از کار‌های درخشان نیماست؛ لازم است بیشتر به آن بپردازم و آن این‌که در این شعر خوشه‌ی دوم نامأنوس به نظر می‌‌رسد و پرسش‌برانگیز است که چگونه تیغ می‌‌تواند چاشنی خورش فقرا باشد اما نیما ممکن است به کارایی تیغ اشاره کند که باعث پختن خورش فقرا می‌‌شود و هم این‌که این تیغ خود راوی و نیماست و تیغی است بر چشم کسانی که فقیر شدن فقرا، به خاطر مال‌اندوزی آنان است و خود نیما در

جایی درکتاب «حرف‌‌های همسایه» می‌‌گوید که من خاری هستم بر چشم‌‌های علیل؛ و این در صورتی درست است که شعررا از مجاز کل به جز تاویل کنیم ولی از آن‌جایی که در خوشه‌ی اول و پایانی کلمه‌ی «تلی» دو بار قافیه شده است گمان‌های هم این قلم را به خود مشغول می‌‌دارد و آن این‌که ممکن است خوشه اول «من کاجُ وَرِقرمزجُمِه هَلی مِه باشد» چراکه چنین آلوچه‌ای در کوهستان وجود دارد با برگ‌‌های سرخ و خورشتِ هَلی هم داشتند که به زبان محلی «هَلی خِرِش می‌‌گفتند» و غذای فقیرانه‌ای هم بود. و در این صورت خوشه سوم باید «فصل بِهارون بلبلونِ گَلی مِه» باشد یعنی در فصل بهاران، مثل بلبلان (گلوی بلبلان) شعرم را آواز می‌‌دهم چرا‌که «هلی» خوشه‌ی اول نمی‌تواند لانه‌ی بلبلان در بهار شود، مگر این‌که درخت «هلی» را به‌عنوان مجاز کل به جزء بیاورد و در این صورت قافیه (کِلی) در مصرع سوم درست است. باز قافیه در مصرع اول وآخر تکرار می‌‌شود (تکرار قافیه در روجا داریم مثل چهارپاره‌های666 صفحه‌ی 683، 690، 700،794 و ...)، و البته در نگرش به این دوبیتی‌‌ها بویژه دوبیتی فوق به تفحص بیشتری نیاز داریم.

تور قاطر سود دارنُ سود نار نُه
. بَخوشته هیمه داددارنُ دود نارنُه
گَوک وونِ چوخا تار دارنُ پود نارنُ
بیُدل جوون بود دارن بود نارنُ
قاطر چموش منفعت دارد منفعت ندارد
هیزم خشک وقت سوختن صدا دارد و صدا ندارد
گوساله بان بیچاره لباسش تار و پود ندارد
جوان عاشق، عشق دارد و مال ندارد (ص 767)
در این شعر با انواع کلمات متجانس مثل: «سود و سود»، «داد و دود»، «بود و بود» شعر در نهایت ایجاز شکل بسته است و کلمه‌ای اضافه ندارد و حرف ربط و اضافه در آن نمی‌بینیم.

بوتُ هارِش هارشیمُ شِ دُمالُ اَتّا کوتر بدیُم نارنُ بالُ
کتی سر غرا بکوشت شالُ
دَرِسِمُّ دَرِسِّمُ ندومُ چنّی سالُ
گفت نگاه کن پشت سرم را نگاه کردم
دیدم یک کبوتر بال ندارد
شغال سر تپه بدست عزرائیل کشته شد
برگشتم نمی‌دانم چند سال است (ص 719)
در این چهارپاره گذشته از این که کلمه یا حرفی اضافه نمی‌بینیم، سپیدخوانی بسیاری دارد راوی برمی‌گردد و به پشت سر خود نگاه می‌‌کند و کبوتری بی‌بال می‌‌بیند و از جانبی می‌‌گوید که بر روی تپه عزرائیل شغال را کشته است. گذشته از این‌که کبوتر و عزرائیل و شغال می‌‌توانند در وجه نمادین خود معنا شوند. شعر قدری از نظر معنایی و ساختار ذهنی در نگاه نخست، گسسته به نظر می‌‌رسد اما راوی که به گفت کسی سر بر‌می‌گرداند متوجه نمی‌شود که از این تحول، چند سال گذشته است از جانبی کبوتر بی‌بال می‌‌بیند و از سوی دیگر شغال مرده بر روی تپه. آیا کبوتر به‌وسیله شغال بی بال شده است و هر دو در وجه نمادین مثبت و منفی هستند و پس از آن شغال در وجه نمادین و منفی، کشته شده است؟ اما چرا عزرائیل؟ آیا این نشأت گرفته از یک فرهنگ بومی است؛ مثل ترسیدن جن از گرگ، که به تمثیل می‌‌گوییم «ته جِنِ وِرگ بَخارده» یعنی جن تورا گرگ خورد و آیا عزرائیل معنای هستی‌شناسانه‌ای به شعر می‌‌دهد؟ که مثلاً آدم‌‌های شغال یا روباه صفت هم روزی می‌‌میرند و یا کشته می‌‌شوند و یا اینکه کسی کبوتر یا نماد آزادی را بی‌بال و پر کرده است اما خود به محکوم شده است به هر روی این شعر گذشته از وجه هستی‌شناسانه‌اش نگاه اجتماعی را هم به خود می‌‌خواند در نهایت ایجاز.

تصویر
بیشتر تصویر‌‌های نیما تصویر‌های بومی هستند و این طبیعی است چراکه هر زبانی جهان‌بینی خود را دارد و با اسطوره‌‌ها و فرهنگ و تاریخ و جغرافیای خود مرتبط است به قول هایدگر: «زبان خانه‌ی هستی است» و به گفته نیچه: «زبان خود هستی» و زندگی اولیه‌ی نیما هم در طبیعت و روستا شکل گرفت. چند مثال و مصداق:

مِ مار دریو مُن آهنگ‌‌ها دا اُ
. مِ پر آفتابُ مُن مِ رنگ‌‌ها دا اُ
دُنی! مِ یاردُل سنگ‌‌ها دا اُ
. مُنِ بروا! مُنِ ونگ هادا اُ
مادر من چون دریاست، سروصدا به من آموخته است

پدرم آفتاب است به من رنگ و حیات داده است
می دانی که یار من دلش سنگ است
به من گفت بیا و مرا صدا زد (ص 615)
برخی از این شعر‌‌ها هم در کلیت شعری دارای حرف یا کلمه‌ی مفقود هستند و هم در برگردان مشکل دارند. نگارنده چون بر اساس دیوان نیما به بررسی روجا پرداخت، اصلِ شعر آورده شده در دیوان را با همان معنی نوشت (وگاه کروشه و نگرخود و یا علامت تعجبی بر آن گذارد) و تصحیح شعر روجا جهان دیگری می‌‌طلبد.
در این چهارگانه استعاره و تشبیه و نماد وجود دارد.

ناشوم سَر کافتابُ رنگ دا اُ . بایتِ دیم سُرخاب کردُ رنگ دا اُ
ویشه اتّا کَس وَنگ دا اُ
مِ نازنین گِل دیم مُنُ چنگ دا اُ
عصر که آفتاب رنگین بود
و صورت خود را سرخابی رنگ کرده بود
در بیشه کسی صدا می‌‌کرد
زیباروی من دل مرا به دست آورد (ص616)
که در مصرع دوم تصویر با استعاره مکنیه از نوع تشخیص آمده است.

سیو مِه بیمو مِ بومُ درَ بایتُ
. دُریوی ‌او راهِ گذرِ بایتُ
مِی دل مُن بِشتُ شِ پَر بایتُ
. شِه دردِ داستونُ سَر بایتُ
ابرو مه سیاه آمد تمام محوطه و خانه‌ی مرا پوشانده است
آب دریا توفانی شد و راه مرا گرفت
دِل، من را گذاشت و پرواز کرد
داستان درد‌های خود را آغاز کرد (ص 640)
در این چهارگانه استعاره‌ی مکنیه از نوع تشخیص وجود دارد بسامد تشخیص در دیوان روجا بسیار است و این به گمان ما دلیلش همزیستی نیما با طبیعت است و در لحظه‌ی سرایش شعر، به کودکی و انسان اسطور‌های خود نزدیک یا یکی می‌‌شود و به اشیاء و پدیده‌‌ها جان می‌‌دهد چون ساخت و زبان اسطوره و شعر نزدیک به هم است و زبان هردو نمادین و استعاری است.

مش مل کیجا تِ گز لیم طلارنگ .
تِ دیم، تِ ناک، تِ دسّ پـی گـلی رنگِ
پرده نکن مِ روجگارِ نار تنگ
پرکو‌ها ایتِ میچِکا نی اینِ چنگِ

ای دختر طناز با موی طلایی مجعد
روی تو، زنخدان تو، دست و پایت گٌلی رنگ است
رویت را مپوشان و روزگار مرا تنگ نکن
گنجشک که پرید دیگر به چنگ نمی‌آید (ص716)
در این چهار پاره تشبیه و استعاره وجود دارد در خوشه‌ی اول و دوم تشبیه و در خوشه‌ی آخر «گنجشک» استعاره ازخود راوی است. راوی از موی مجعد طلایی می‌‌گوید و بَرو روی و دست و پای گلی رنگ و چهره و قامت بسیار زیبایی را در ذهن مخاطب نقش می‌‌زند و می‌‌گوید از من خود را مپوشان و نگریز و روزگار را بر من تنگ نکن که گنجشک پرکشیده دیگر به چنگ نمی‌آید و چه زیباست که راوی از معشوق می‌‌خواهد که روزگار را بر او تنگ نکند و این تنگی روزگار به قفسی مانند شده است که معشوق برای او ساخته است و تأکید می‌‌کند که اگر پر کشیدم و یا دل از تو دل بریدم، دیگر مثل گنجشکِ پریده می‌‌مانم که هرگز به چنگ نمی‌آید. ضمن این‌که واژه‌ی «پرده» کردن واگویه یک رسم دیرنه‌ی محلی است که نامزد یا معشوق از عاشق و اطرافیانش خود را پنهان می‌‌کرد و گاهی اگر از چشمه یا مزرعه به خانه می‌‌آمد افراد نزدیک خانواده‌ی پسر را می‌‌دید به گوشه‌ای می‌‌گریخت و خود را پنهان می‌‌کرد و این خود نیاز به بررسی روانشناختی و جامعه‌شناسانه دارد که طرح و گفتش خود مقاله‌ی جداگانه‌ای می‌‌طلبد.

ایجاز برای حصول شی کلمه
در بسیاری از چهارگانه‌‌های روجا، دانش، کتابی نیست، بلکه دانشِ زندگی است و نیما با اصل پدیده‌‌ها سر و کار دارد، چراکه اولین چیزی که نیما را در شعر پارسی و بخصوص محلی از گذشتگان و حتی معاصران جدا می‌‌کند نوع نگاه نیما است و در دانش زندگی و ممارست با اشیاء و پدیده‌‌های بومی، انگار کلمات دهان می‌‌گشایند و اشیاء را در بر می‌‌گیرند و این، بنا به همزیستی پیش دبستانی نیما ـ بخصوص ـ با طبیعت و تداوم این همزیستی در مراحل زندگی‌اش حاصل می‌‌شود و بعد‌ها در شعرهایش متجلی.

مَن کاجُ وَرِ قَرمز جُمِه تلیمُ
. مُن گدایونِ خُرشِه چاشینمُ

فصل وَهارون بُلبُلونِ کِلیمُ
. فصلِ زِمستون تشِ سَرِ تلیمُ
من تیغی هستم که با پیراهن سرخ کنار درختان کاج می‌‌رویم
من چاشنی خورش فقرا هستم
در فصل بهار آشیانه‌ی بلبلان هستم
در فصل زمستان تیغ سر آتش هستم (ص 745)
در این چهارگانه هیچ‌گونه حرف اضافه یا ربط نمی‌بینیم و اشیاء، بی‌کم و کاست و بدون اضافه گویی در کلمات جاگرفته‌اند و شعر به شی کلمه مبدل شده است.

دیم بنّمو‌ها کُرد روجِ تاراج
. مِی رِدشبوسِ سُورِها [شورِ] ایت باج
خنه بزو دَرِ سَر بوشُ عاج
. کمُون بایتُ مِ دُل بَو وِ اَماج
صورت خود را نشان داد روز به تاراج رفت
موی خود را پریشان کرد از شب، باج گرفت
خندید و دندان‌‌های چون عاجش را نمایاند
کمان گرفت و دل مرا به تاراج! برد (ص 644)
در این شعر به دلیل اشتباه فاحش در خوشۀ دوم مجبور شدیم کار را تصحیح کنیم چراکه در خوشۀ دوم بر اساس ساختار شعر «می‌رِ دَشبوس» به معنای پریشان کردن مو است نه پریشان کردن راوی.وسو یا شو به معنای شب است. از این نوع اشتباهات در دیوان روجا بسیار می‌‌بینیم که در تصحیح روجا ـ اگر دست داد ـ بنا دارم این اشتباهات را رفع کنم. اما این چهارگانه هم بسیار موجز است و بدون کلمه یا حرف اضافی کلمات، عین اشیاء را منتقل می‌‌کنند و شعر به شی ـ کلمه مبدل می‌‌شود و مثلاً کلمه «کمون» یا کمان که استعاره از ابرو است انگار در خوشۀ چهارم خود کمان‌اندازی معشوق را با اخم و ابرو تصویر می‌‌کند.

بافت ویُم بَدیُم شانِه دَشتُ . کوه و دَمَن بهشتُ سرگذشتُ
وِ چِش چش مِ دُمّال دوگیتُ
. مِ یار کیمه ور شُماله وشتُ
در خواب شاه نایه (محلی در قشلاق نزدیک چمستان نور) را دیدم
کوه و دشت در زیبایی از بهشت برتر بود
چشمان او به دنبال من بود
در کنار کلبه‌ی یار دیدم که مشعل روشن بود. (ص633)
در این شعر در خوشه‌ی سوم با شی ـ کلمه روبروییم چراکه وقتی می‌‌گوید چشمانش به دنبالم می‌‌دوید مخاطب عین چشم او را تصور می‌‌کند که به دنبال راوی می‌‌دود و چشم‌‌ها بخوبی تشخص یافته‌اند.

خو بَدیمُ شِ کال ماز رارُ
. وُن دِلَه اَتّا اسپی تَلارُ
اَتّا بَا اوِی زَرد هسّکارُ
. کُلین بُنَه، کُلین خِنَه هوارُ
خواب دیدیم محصول نارسم را که در محل خشک و آفتاب‌گیر است
توی آن یک خروس سفید را دیدم
یک جانور استخوان زرد را دیدم
زمین خاکستری، خانه خاکستری، هوای خاکستری را (ص671)
در این شعر که کاملاً معنا و مایه‌‌ها و تصاویر بومی دارد در خوشۀ پایانی بخصوص با شی ـ کلمه روبرو هستیم چراکه کلمات همان اشیاء هستند و اسامی با کلمه یکی شده‌اند و نمونه‌‌هایی از این دست شعر در دیوان روجا موج می‌‌زند.

ویشه وَر اَشُن تاریک بَویُ
. اسب خنی راه باریک بَویُ
وی سنگ سنگِ اتی تریک بَویُ
. مِی یار خینی بَویُ زیک بَویُ
کنار بیشه دیشب تاریک شد
راه اسب خُنی (مرتعی بین نور و کجور) باریک شد
سنگ زیر پایش به گونه‌ی تگرگ و قلوه سنگ شد.
یار من به رنگ قهو‌های چون زیک (نام گنجشکی به این رنگ) شد (ص 838)
در خوشۀ سوم کلمۀ سنگ شی ـ کلمه شده است، یعنی این که انگار خود سنگ جای کلمه‌ی سنگ نشسته است. فروغ فرخزاد از این نوع شعر دارد او در شعری می‌‌گوید:
«از وقتی که
کلمه‌ی سنگ را بر تخته سیاه نوشتیم
سار‌های سراسیمه
از کاج‌‌های کهن پریدند»
کلمۀ سنگ در این شعر فروغ خود سنگ را تداعی می‌‌کند انگار خود سنگ بر تخته سیاه قرار داده شده است.

نماد
نماد، از شاخصه‌‌های سبکی و شعری نیماست، نیما خود می‌‌گوید: «من نماد را فقط به‌خاطر اختناقِ فضای اجتماعی برنگزیده‌ام بلکه نماد شعر را وسعت می‌‌دهد و باعث گسترش مفهومی و معنایی شعر می‌‌شود.» (طاهباز، 1375: 170). به همین دلیل بیشتر شعر‌های پارسی و محلی نیما نمادینه هستند ضمن این که نماد‌های نیما بسیار اصیل‌اند چراکه ـ بیشتر ـ از نوع مکانکی و قراردادی نیستند (مانند تابلو‌های راهنمایی و رانندگی) بلکه هم خود را می‌‌گویند و هم چیز دیگر را، عکسِ استعاره که چیز دیگر را می‌‌گوید. و این‌گونه نماد، در شعر پارسی نیما نمود بسیار دارد:
من دلم سخت گرفته است از این
میهمانخانه‌ی مهمان کش روزش تاریک
که به جان هم نشناخته انداخته است:
چند تن خواب‌آلود
چند تن ناهموار
چند تن ناهشیار. (دیوان نیما ـ شعر برف ـ ص 513)
این مهمان‌خانه هم می‌‌تواند مهمان خانه‌ای باشد در کنار جاده‌ی یوش و اگر دایره نماد را وسیع‌تر بگیریم می‌‌شود مازندران و اگر توسع‌اش دهیم می‌‌شود ایران و جهان و مگر غیر از این است که دنیا مهمانخانه‌ی مهمان کش است و همه‌ی ما مسافریم؟ می‌‌بینیم که نماد‌های نیما اصیل‌اند نه قرار دادی و در عینیت محض، هم خود را می‌‌گویند و هم چیز‌‌های دیگر را.
خشک آمد کشتگاه من
در جوار کشت همسایه (همان، ص 504 ـ شعر داروگ)
کشتگاهی که هم می‌‌تواند در یوش باشد و در کنار کشتگاه همسایه و هم مازندران باشد و ایران.
خانه‌ام ابری‌ست
یکسره روی زمین ابری‌ست با آن. (همان، ص504 ـ شعر خانه‌ام ابری‌ست)
باز، خانه‌ای که هم خانه‌ی نیما در یوش است (در کوهستان به دلیل مرتفع بودن، در روز‌های ابری، ابر از در و پنجره به درون خانه می‌‌آید و این را منِ کوهستانی حس و لمس کردم) و هم این خانه می‌‌تواند وطن باشد و اگر دایره تداعی را بگسترانیم کنیم، جهان.

سیل دُلِه فریادُ سر هادامُ
. وَنی مردمُ خَبَر هادامُ
نشنـوسنِ شِ وَنگ مِـن هَدَر هادامُ
. شِ خُود اتّا جِنگا پرهادامُ
توی سیل فریاد را بلند کردم
لازم بود که مردم را خبر می‌‌کردم
نشنیدند، من فریاد را هدر می‌‌دادم
پیش خود، خرمن را باد دادم (ص 722)
سیل در اینجا معنای نابه‌سامانی دارد و نماد است و خرمن معنای نمادین حاصل نیماست و اشاره دارد به مکتوب و نوشته‌‌های خود و یا آرزو‌ها و آمال‌اش.

نیما پی رُس کو کاروون دَرشونُ
. «نازر» کوه سَر قُرمز دَر وونُ
افتو چُهِرکُّن تلا دَرخونُ
. شو کو بوردُ شِ نیکُ و بد کی دونُ
نیما برخیز که کاروان دارد می‌‌رود
کوه «نازر» در اثر تابش آفتاب قرمز شد
مشربه صدا می‌‌کند خروس می‌‌خواند
شب که گذشت، نیک و بد را کی می‌‌داند. (ص 790)
در اینجا کاروان نمادی از عمر می‌‌تواند باشد و خروس نمادی از صبح و بیداری.

تلاخونُ! کی بوردُ کی بیمو اُ
. چِمِر کُنِ دُهِشتُ او افتو اُ
‌ها این کو خونُ کیله بُن او
. مُنِ بوئین چی شو اُ چَنّی سو اُ [شواُ]
خروس می‌‌خواند! کی رفت و کی آمد؟
صدای پارچ آبِ از آب پرشده کیست؟ [صدا می‌‌کند آب پرشده‌ی افتو]
این کس که می‌‌خواند آب زیر نهر است
به من بگویید چه شبی است و چقدر از شب رفته است. (ص 618)
در این چهارگانه خروس نماد بیداری و آب، نمادی از جوشش و حرکت است و شب هم نماد تاریکی است.
از نظر محتوا و تفکر شعری، با آنکه زبان و تصویر‌هایش شعری‌اش بومی است. اما به تمام زوایای زندگی و هستی بشر پرداخته است و شاید مصداق این جمله‌ی معروف را در دیوان روجا می‌‌بینیم که: جهانی‌ترین اثر هنری بومی‌ترین آن است. در چهارگانه‌‌های روجا اگرچه عاشقانه‌‌ها بسامد بیشتری دارند اما نیما حتی با عاشقانه‌هایش به زبان نمادین به زندگی و اجتماعیات پرداخته است و خلاصه اینکه در دیوان روجا اشعار عاشقانه، سیاسی، اجتماعی، فلسفی و هستی‌شناسانه می‌‌بینیم که بیشتر این شعر‌‌ها که به صورت کلی‌تر در روجا آمده‌اند؛ آبشخوری شدند برای اشعار نو نیما که در ادامه به طور اجمالی به آن می‌‌پردازیم.

عـاشقـانـه‌هـا

مِ مار در یو! مُن آهنگ‌‌ها دا اُ
. مِ پر آفتابُ مُن مِ رنگ‌‌ها دا اُ
دُنی مِ یاردُل سنگ‌‌ها دا اُ
. مُن [بوته] بروا، مُنِ ونـگ هادا اُ
مادر من چون دریاست، سروصدا به من آموخته است
پدرم آفتاب است به من رنگ و حیات داده است
می دانی که یار من دلش سنگ است
به من گفت بیاد مرا صدا زد (ص 165)

دیم بنّمو‌‌ها کُرد روج تاراج
. مِی رِد شبوسِ شورِ‌ها ایت باج
خنه بزو دَرِ سَر بوشَ عاج
. کمون بایتُ مِ دُل بو وِ اَماج
چون صورت خودرا نشان داد روز به تاراج رفت
چون مویش را پریشان کرد از شب باج گرفت
وقتی خندید مروارید دندان‌هایش چون عاج سفید ببود
کمان گرفت و دل من آماج تیر او شد. (ص 644)

زیک زا بیمو کوچَکُ هَدِ تَلی رِ
. سبورا بیمو کودوش نارُ ولی رِ
هَلی دار بیمو سیف هاکُنُ هَلی رِ
. میچکا بیمو کو دپسو اِ کِلی رِ
گنجشک آمد که به خار بچسبد
سبورا «صفورا» آمد دوست ندارد «ولی» را
درخت گوجه آمد تا سیب بیاورد
گنجشک آمد تا لانه را پریشان کند. (ص 692)

تِ جومِ دارمُ اشکنی دارمِ دَسُّ
. بری نده مِ لینگ تِ لینگ دَوَسُّ
نشکِن مِ دُل ت داتِ چش مسُّ
. وُنِ میون تِ نوم و تِ دیم هسُّ
جام تورا دارم، می‌‌شکند، دست مرا نگاه دار
مرا از این سو آن سو مبر، پای من به پای تو بسته است
دل مرا نشکن‌ای به فدای تو و چشم مست تو
که در آن نام تو و روی تو جای دارد. (ص 702)

مَش مَل کیجا تِ گز لیم طلارنگ
. تِ دیم، تِ نـاک، تِ دسّ پــی گـلی رنـگِ
پرده نکن مِ روجگارِ نار تنگ
. پرکو‌ها ایتِ میچِکا نی اینِ چنگِ
ای دختر طناز با موی طلایی مجعد
روی تو خندان، زنخدان تو و دست و پایت گٌلی رنگ است
رویت را مپوشان و روزگار مرا تنگ نکن
گنجشک که پرید دیگر به چنگ نمی‌آید (ص 716)

آفتاب هاکرده دُریوی دیمُ اِشمُ
. ویـشه بَسُوتُ مُن وُنِ هیمِ ایشمُ
یار کُوشونِ وِ گِزلیم ایشمُ
. دُل کو نارم نّمِ کُدیمِ ایشمُ
روز آفتابی صورت دریا را نگاه میکنم
در بیشه‌ی سوخته، من هیزم‌‌ها را تماشا می‌‌کنم
یار که می‌‌رود، من موی مجعد آن را نگاه می‌‌کنم
دل که ندارم نمی‌دانم به چه کسی نگاه کنم. (ص733)
**
کیجا دیم هاکردُ شرمِ دامُن .
. مِی دست نخورده دستِ گرمِ دامُن
وِی پا وزارنازکِ چرم دامُن
. وِی ساق ساق بلور نرم دامُن
به قربان صورت سرخ از شرم دختر بروم
به قربان دستِ گرمش که دستم به آن نخورد
به قربان پا افزار از چرم نازکش بروم
به قربان ساقه‌ای پای نرم و بلورینش بروم. (ص 760)
هرکدام از چهارگانه‌‌های فوق در عین ایجاز و عینیت و زنده بودن تصاویر با تجربه‌‌ها و آیین و فرهنگ بومی گره گرده‌اند ضمن این‌که سرشار از بار شاعرانگی و تصاویر عاشقانه و ملموسند.
اشـعـار اجتمـاعـی

تلاخونُ! کی بوردُ کی بیمو اُ

. چِمِر کُنِ دُهِشتُ او افتواُ
‌ها این کو خونُ کیله بُن او اُ
. مُنِ بوئین چی شو اُ چَنّی سو اُ
خروس می‌‌خواند! کی رفت و کی آمد؟
صدای پارچ آب از آب پرشده است
این که که می‌‌خواند آب زیر نهر است
به من بگویید چه شبی است و چقدر از شب رفته است. (ص 618)
ـ در این چهارگانه خروس نمادی از صبح و بیداری و چاوش‌گری است و شب نمادی از سیاهی و تاریکی اجتماع است.
شیطون نی کادَمُ وَشنا نُشتُ
. نوئی وِنِر آدم دورُ از بهشتُ
گَنِم بخوردَن شِ وُنِ سِرشتُ
. شیطون اونِ کو مردمِ وَشنا بِشتُ
شیطان نیست که آدم را گرسنه گذاشته است
مگر برای او آدم دور از بهشت است
خوردن گندم جزء سرشت اوست
شیطان کسی است که مردم را گرسنه گذاشته است. (ص 637)
در این چهارگانه با اشاره به «شیطان» که «آدم» را فریب داد، می‌‌گوید که برای شیطان، آدم دور از بهشت نیست و به بهشت می‌‌رود. پس فریبکار اصلی شیطانی است که مردم را گرسنه نگاه می‌‌دارد.
تَلی بیمو تی بُوم و دَرِ بایتُ
. تی گُرگ ]گوگ[ و گورِ جانِوَر بایتُ!!
کلاج شِنِ کلی رِ سَر بایتُ
. جُهون تَش خِشکُ و‌تر بایتُ
تیغ آمد و سراسر خانه‌ی مرا پوشانید
گرگ آمد گوساله و گاوت را بُرد
کلاغ بنای لانه‌اش را گذارد
جهان آتش گرفت و خشک و‌تر را بسوزانید (ص 640)
ـ در این دو بیتی اشاره به تیغی می‌‌کند که سراسر خانه را پوشانده است و گرگی که گوساله را برده است و کلاغی که بنای لانه‌اش را گذارد و جهانی که آتش گرفت خشک و ‌تر را سوزانید و عناصر کلیدی شعر نمادین هستند و پیام اجتماعی دارند.

مَن کاجُ وَرِ قرمز جُمِه تلیمُ
. مُن گدایونِ خُرشِه چاشینمُ
فصل وَهارون بُلبُلونِ کِلیمُ
. فصل زِمستون تشِ سَرِ تلیمُ
من تیغی هستم که با پیراهن سرخ کنار درختان کاج می‌‌رویم
من چاشنی خورش فقرا هستم
در فصل بهار آشیانه‌ی بلبلان هستم
در فصل زمستان تیغ سرِ آتش هستم. (ص 645)
ـ چهارگانه‌ی بسیار زیبایی است با پیام اجتماعی در این که راوی خود را از مردم می‌‌داند و چاشنی خورش فقرا ست و تابستان آن‌ها را شاد و زمستان را گرم نگاه می‌‌دارد.

ناسازگاری و ناپایداری دنیا

دُنی کار دُ دار بخوا نخوا اُ
. هیچکس تو نوئی کو بی ریا اُ
پَرده کُنُ کواِیِنُ من حیا اُ
. پَرده‌ی پُشت وَرِ هزار اَدا اُ
کاردنیا دائم خواسته و ناخواسته است
هیچکس را در این دنیا نمی‌توانی بی ریا ببینی
آنکه رو می‌‌گیرد و می‌‌خواهد بگوید با شرم است
در حالی که پشت پرده هزار اَدا دارد. (ص 616)

نامرد نَدی‌ای بَوین گِنکارُ
. گلیک بایتُ چالُ وی جارُ
نوشنُ انّی کوهُ دار دارُ
. ش خود گُنِ بَدیمُ مِن دنیا رُ
آدم نامرد را ندیدی ببین گلولۀ نخ را
قل می‌‌خورد جای او داخل چاه است
نمی بیند این قدر کوه و درختان را
پیش خود می‌‌گوید من دیدم دنیا را. (ص 669)

دُنی گُنی چی اَتّا دُم وِیُ
. فَریب هرچه هسُّ آدم ویُ
چَرگنی خاکِ سَرجَم ویُ

. خاک یکسره خاکِ عالم ویُ
دنیا می‌‌گویی چه؟ یک دم است
هرچه فریب است، مال آدم است
چرا می‌‌گویی خاک کلّۀ جم است
خاک سراسر از خلق عالم است. (ص 837)

نیما گُنُ عُمر ندامُ رایگونی
. دونایی بهاوُنی دامُ دور جَوونی
اِسا کو وِینُ دونُم آشکارُ و دَر وُنی
. خنِّه گیرنُ همساده رِ نهونی
نیما می‌‌گوید عمر خود را به رایگان ندادم
برای بدست آوردن دانایی دوران جوانی را بها دادم
اکنون باید به آشکار و پنهانی مطلع شوم
همسایه پنهانی از این کار می‌‌خندد. (ص 840)
هر یک از دوبیتی‌‌های بالا ناسازگاری دنیا را به ذهن و چشم می‌‌کشند و این گذشته از اینکه در یک نگاه کلان ناسازگاری و ناپایداری دنیا را می‌‌گوید برخاسته از رنج ناملایماتی است که نیما در زمان خود از خاص و عام دیده است.

تصویر‌‌های زیبای بومی با مضامین گونه‌گون
آدَم درِ سَحَر میچکاءُ
. صبحِ سفید تَرزی قُلیکاءُ
اِتی اَلِفِ کور ]کوه[ دِلَه اِسّا وَُ
. دُنی رِ تیز بینُ چش بوشاءُ
آدم است که چون گنجشک سحری است
در سفیدی صبح چون بنات النعش است
همچون «الف» در کمر و کوه ایستاده است
دنیا را با چشمانِ گشاده و تیز می‌‌بیند. (ص 620)

گُلبُن چُشمِه او یارن چی خوارُ . .
. گُل چُشمه شونی وینّی گُلزارُ . .
گُل او گیرنُ اوشَنُّ شِ کلارُ . .
. مُن او خورمُ چِش بُن ایشمُ گلنارُ .
ای یارون آب چشمه‌ی «گلبن» چه خوب است
چون به چشمه‌ی «گلبن» می‌‌روی گلزار می‌‌بینی (دختران زیباروی که از چشمه آب می‌‌گیرند)
گل (گلنار) آب پر می‌‌کند کوزه‌اش را و آب کوزه‌اش را می‌‌ریزد
من آب می‌‌خورم و زیر چشم گلنار را نگاه می‌‌کنم. (ص 669)

نیما گُنُ نالش او خُجیرُ
. کُر چَکاد سُرخُ و کَئو خجیرُ
سُوی دِلَه خوشُواشِ سو خجیرُ
. یارکو دارُم مانگ شو خُجیر

نیما می‌‌گوید ناله‌ی آب خوب است
سنگ قرمز و کبود کوهستان خوب است
در شب چراغ آبادی مرتفع «خوش واش» خوب است
یار که دارم شب مهتاب خوب است. (ص 682)

بُلبل گُن مُن وَهار کوویُ
. دارواش کو نکِلِسُ دار کوویُ
نیما گُن کاروون بیمو بار کوویُ
. سرخون قاطِر سُوارمِ یار کوویُ
بلبل می‌‌گوید بهار من کجاست
علف روی درخت و درختان پر برگ کجا رفتند
نیما می‌‌گوید کاروان آمد بارش کجا است
سوار قاطر سرخون «سفیدی» یار من کجاست؟ (ص 836)
تصاویر زیبای بومی و طبیعی در دوبیتی‌‌های فوق که اززبان راوی و اشیا زنده و عینی بومی برخاسته‌اند و بسیار زیبا به بار نشسته‌اند.

اشعار نوین پارسی نیما که از ذهن و زبان و مضمون روجا برخاستـه‌اند
گفتند و شنیده‌ایم هر شاعر بزرگی یک تفکر مرکزی و غالب دارد که مانند تنۀ درختی است و بعد همه شاخه‌‌ها و مضامین شعری‌اش از این تنه می‌‌رویند. بنده گمان می‌‌کنم که اگر زبان به قول هایدگر: «خانۀ هستی است»، پس اولین خانۀ هستی نیما زبان مازندرانی و بومی است و از آن‌جایی‌که زبان جهان‌بینی انسان را شکل می‌‌دهد و به قول چامسکی: «ساز و کار‌های زبانی برای انسان، سرشتی است و با او به دنیا می‌‌آید» و به نگر یونگ و لکان: «انسان مانند لوح سپیدی زاده نمی‌شود بلکه ناخوداگاه موروثی را با خود به دنیا می‌‌آورد» و اگر چنین است ناخودآگاه انسانی بدون زبان و رمزو راز‌های آن و نوع زندگی پیشینیانش نیست و چگونگی مؤانست آنان با طبیعت و در این صورت ناخواگاه پیش از تولد نیما هم نقش بسته از طبیعت است چراکه زبان عین زندگی است و همچنین نوعی «منقوش‌سازی فرهنگی یافت می‌‌شود که خود، مانند مُهر، همنوایی‌گری را در اعماق‌شناختی انسان نقش می‌‌زند و نیز نوعی صوری‌سازی وجود

دارد و منقوش‌سازی واژ‌های است که کونراد لورانز برای توجه دادن به نقش محو نشدنی نخستین تجارب بچه‌ی حیوان پیشنهاد کرده است (مانند جوجه که هنگام خارج شدن از تخم، نخستین موجود زنده را که از کنارش می‌‌گذرد، مادر خود می‌‌انگارد و در پی او روان می‌‌شود) منقوش‌سازی فرهنگی از آغاز تولد انسان، مهر فرهنگ خانوادگی را نقش می‌‌زند» (مورن، 1383: 15). پس اولین زبان نیما، زبان مازندرانی است که به صورت و محتوای پیش از تولد و پیش دبستانی، تفکر نیما را از کودکی شکل داده است. پس آن تنۀ قطور، زبان مادری است و تختۀ پرش نیما در شعر پارسی، افسانه است که همه تصویر‌‌ها و محتوایش، بومی است. این را گفتم تا بگویم بسیاری از شعر‌‌های پارسی نیما ابتدا در دیوان روجا به صورت چهارگانه و کلی‌تر آمده‌اند و بعد در شعر پارسی به صورت شاخه‌‌هایی از این تنه نیرومند و قطور بومی روییده‌اند که در اینجابه نمونه‌‌هایی از آن می‌‌پردازیم و بعد به تأثر نحوی و نحوی و ساختاری زبان تبری بر شعر پاسی نیما:
سِیو مه بیمو می‌‌بوم و در بایتُ
. دُریوی او می‌‌راه گذر بایتُ
می دل مُن بِشتُ شِ پَر بایتُ
. شِ دردِ دانستونُ سَر بایتَ

ابرو مه سیاه آمد تمام محوطه و خانه‌ی مرا پوشانید
آب دریا توفانی شد و راه مرا گرفت
دل من را گذاشت و پرواز کرد
داستان درد‌های خود را آغاز کرد (ص 640)
ـ و این شعر چهارگانه‌ای است که بعد‌ها نیما شعر «خانه‌ام ابری است» را با آبشخور گرفتن از این شعر به زبان پارسی سرود.
تلاخون! تلاخونُ شو بوردُ
. ویشار واشِین ویشار وُنُ خو بوردُ
کلا بشکسُّ وُنِ تیلِ اُو بوردُ
. تلاخون! گُنِ پی رَسین شو بوردُ
خروس می‌‌خواند شب گذشته است
بیدار شوید خواب بیداران پرید و رفت
کوزه بزرگ شکست آب گل آلود او رفت
خروس می‌‌خواند و می‌‌گوید بلند شوید شب گذشت (ص 652)
ـ این شعر آبشخور شعر «خروس می‌‌خواند» صفحه 420 دیوان پارسی نیما می‌‌تواند باشد.

سیل دُلِه فریادُ سرهادامُ
. وَنی مردمُ خبَر هادامُ
نشنوسن شِ وَنگ هَدَر هادامُ
. شِ خُود اتّا جنگا پر هادامُ
توی سیل فریادم را بلند کردم
لازم بود که مردم را خبر می‌‌کردم
نشنیدند من فریادم را هدر می‌‌دادم
پیش خود خرمن را باد دادم. (ص 722)
ـ این شعر بعد‌ها باعث زایش شعر «آی آدم‌های» نیما شد که به صورت پارسی سروده شد (آی آدم‌‌ها، ص 301، شعر پارسی نیما)
سِریک پِریک تُش وَش هیمه سوجنِ
. مِ یارگِل دیم دیمَه سوجنِ
اِتی تش سوجنِ بیمه سوجنِ!!
. سِریک پِریک مِ کوم مِ کیمه سوجن
با سرروصدای آتش هیزم می‌‌سوزد
سیمای سرخ فام یادم را نیز می‌‌سوزاند
این گونه که آتش می‌‌سوزد جای مرطوب را هم قرمز می‌‌کند و می‌‌سوزاند
شراره‌ی آتش فرش زیر پا و کلبه‌ی مرا سرخ می‌‌کند و می‌‌سوزاند (ص 762)
ـ گمان می‌‌رود این شعر، آبشخور شعر «پاس‌‌ها از شب گذاشته است ـ ص 516» می‌‌باشد.

ناقوس خونُ دَنگ دَنگ ویشار بواشین
. دینگ دینگ شِ اسب سُوار بواشین
فِکر پنهون کارو بار بواشین
. دینگ دینگ چَر زبونُ خوار بواشین
ناقوس می‌‌خواند و ضربه می‌‌زند: دنگ دنگ بیدار شوید
دینگ دینگ ضربه می‌‌زند و می‌‌گوید سوار بر اسب شوید
به اندیشه‌ی کار پنهانی شوید
دینگ دینگ چرا زبون و خوار شوید. (ص 782)
ـ این شعر سرچشمه و آبشخور شعر «ناقوس صفحه 338 » دیوان نیما می‌‌تواند باشد.