پژوهشگر محسن داداش پور باکر

پژوهش اِدمُلّاوَند:

کوک از ۱۹۵۹ میلادی تا ۱۹۶۳ در انگلستان، و در دانشگاه کمبریج درس خواند. سپس چند زبان از جمله فارسی را آموخت. دانشکده مطالعات شرقی و آفریقایی دانشگاه لندن مقصد بعدی وی بود که با رهنمایی پروفسور برنارد لوئیس تحقیقی دربارهٔ جوامع اسلامی انجام داد. وی در ۱۹۸۶ به آمریکا رفت و به خصوص به سبب حادثه‌ای که در مقابل وی روی داد به تحقیقات اسلامی بیشتری پرداخت.

🇮🇷#پژوهش_ادملاوند edmolavand@

مایکل کوک

Michael Cook

معرفی کامل

مایکل کوک[۱] به سال ۱۹۴۰ در انگلستان متولد شد. پس از گذراندن تحصیلات اولیه در ۱۹۵۹ وارد کالج کینگ[۲] دانشگاه کمبریج شد و تا ۱۹۶۳ در رشته تاریخ و مطالعات شرقی مشغول به تحصیل بود. کوک دو سال به فراگیری تاریخ انگلستان و اروپا پرداخت و دو سال هم زبان ترکی استانبولی و فارسی را آموخت و سپس به مرکز مطالعات شرقی و آفریقایی دانشگاه لندن رفت و زیرنظر برنارد لوئیس[۳] کارشناسی ارشدش را با پژوهش درباره تاریخ جمعیت عثمانی در سده های پانزدهم و شانزدهم میلادی به انجام رساند. به مدت دو سال در همان دانشگاه به تدریس تاریخ اقتصادی پرداخت و در همین زمان تحقیقات و پژوهش‌هایی درباره خاورمیانه و خاورنزدیک داشت. کوک در ۱۹۸۶ به ایالات متحده رفت و در آنجا به سمت استادی مطالعات خاورنزدیک دانشگاه پرینستون منصوب شد. رشته تحصیلی او تاریخ بود و به گفته خود وی در آن زمان مطالعات تاریخی بیشتر بر اساس تاریخ اقتصادی و بر پایه آمار و ارقام صورت می‌گرفت. کم‌ کم سمت و سوی این تحقیقات تغییر کرد و کوک علاقمندی‌های خود را یافت. موضوعات مورد نظر او بیشتر در زمینه تاریخ و اندیشه اسلامی و تاثیرات و نقش ارزش‌های اخلاقی دین و اسلام بر فرهنگ اجتماعی و روابط مردمی است. مهم‌ترین اثر او که به فارسی نیز برگردان شده، درباره فریضه امر به معروف است. کوک مقاله‌ای در روزنامه خواند که در آن به شرح اتفاق ناگواری که برای یک زن بی پناه در مقابل چشمان رهگذران بی توجه افتاده بود می‌پرداخت. این مقاله او را به فکر برد که چگونه نظام تربیتی غرب افراد را نسبت به سایر مردم جامعه بی مسئولیت و بی تفاوت بار می‌آورد و در مقابل در نظام اسلامی افراد به عنوان یک فریضه دینی و ارزش اخلاقی مسئولیت اصلاح رفتار ناپسند و نادرست دیگران را دارند. بدین ترتیب کار پژوهشی خود را آغاز کرد. او با ژرف نگری خاص و حدود ۱۵ سال تحقیق مداوم و بررسی و مطالعه ۱۷۰۰ کتاب و مقاله که بیش از سه چهارم آن کتاب‌های اسلامی بود موفق به نوشتن جامع ترین کتابی شد که تا کنون درباره امر به معروف و نهی از منکر نوشته شده است. این وظیفه الهی در تمام فرقه ها و مذهب های مطرح اسلامی، از قدیم ترین زمان تا به امروز در این کتاب مورد بحث و بررسی قرار گرفت و بخش نسبتا زیادی از کتاب به آرای فقیهان شیعه از کلینی تا عصر حاضر اختصاص یافته است. کوک با بررسی این آموزه در دیگر ادیان توحیدی، آیین های غیر توحیدی، سنت‌های جاهلی، اندیشه های اخلاقی، مکتب‌های فلسفی و نیز وظیفه امداد در غرب و مقایسه آنها با اسلام، هیچ مشابه و همتایی برای این تکلیف آنگونه که در اسلام آمده نیافت. این کتاب جایزه کتاب آّلبرت هورانی[۴] را برای او به ارمغان آورد و به نام “امر به معروف و نهی از منکر در اندیشه اسلامی” در ایران به چاپ رسیده است و در سال ۱۳۸۵، از سوی بیست و چهارمین دوره کتاب سال جمهوری اسلامی، شایسته تشویق شناخته شد. کوک تاکنون جوایز و اعتبارات بسیاری کسب کرده است از جمله کمک هزینه تحصیلی گوگنهایم[۵] در سال ۱۹۹۰، جایزه یک و نیم میلیون دلاری بنیاد ملون[۶] برای داشتن سهم قابل توجه در تحقیقات علوم انسانی در سال ۲۰۰۲، جایزه جشنواره بین المللی فارابی در سال ۲۰۰۸ و چندین جایزه و نشان دیگر. آخرین آن جایزه هولبرگ[۷] در سال ۲۰۱۴ بود. کوک هم اینک استاد مطالعات خاور نزدیک دانشگاه پرینستون است و تمایل شخصی وی تدریس دروس عربی محور است تا دانشجویان درپژوهش‌های خود از منابع اصلی استفاده کنند. آخرین کتاب او در سال ۲۰۱۴ به چاپ رسیده و در آن به مباحثی چون اسلام و سیاست، خشونت و اسلام و القاعده و داعش پرداخته شده است.

کتاب شناسی

• Hagarism: The Making of the Islamic World, 1977, with Patricia Crone.
• Muhammad (Past Masters), 1983.
• The Koran: A Very Short Introduction, 2000.
• Commanding Right and Forbidding Wrong in Islamic Thought, 2001 (Winner of the Albert Hourani Book Award).
• Forbidding Wrong in Islam: An Introduction (Themes in Islamic History), 2003.
• Early Muslim Dogma : A Source-Critical Study, 2003.
• Studies in the Origins of Early Islamic Culture and Tradition, 2004.
• A Brief History of the Human Race, 2005.

• [۱] –Michael Cook
• [۲] –King’s College
• [۳] – Bernard Lewis
• [۴] – Albert Hourani Book Award
• [۵] – Guggenheim Fellow
• [۶] –Mellon Foundation
• [۷] –Holberg Prize

🔴 مایکل کوک، استاد دانشگاه پرینستون: «مصحف مشهد رضوی»، مدرکی مهم، درباب تاریخ مکتوم ارتباط متن معیار قرآن با نسخه‌های پیش از آن است.

👇👇👇

🔴 مایکل کوک، استاد دانشگاه پرینستون: «مصحف مشهد رضوی»، مدرکی مهم، درباب تاریخ مکتوم ارتباط متن معیار قرآن با نسخه‌های پیش از آن است

⬅️ مایکل کوک، استاد دانشگاه پرینستون درباره «مصحف مشهد رضوی» نوشت: اینکه چه شرایطی دست به دست هم داده تا این متن چندسرشت عجیب و تاحدی منحصربه‌فرد پدید آمده، پرسشی سخت جذاب است. پاسخ هر چه باشد، این مصحف مدرکی مهم است درباب تاریخ مکتوم ارتباط متن معیار قرآن با نسخه‌هایی که پیش از آن رواج داشت.

📝به گزارش شفقنا، متن نوشته مایکل کوک که در وبگاه «مصحف مشهد رضوی» منتشر شده، به این شرح است:

📜تاریخ آغازین متن قرآن یکی از حوزه‌هایی است که در دهه‌های اخیر شاهد پیشرفت‌های چشمگیری بوده، هرچند تنها تعدادی محدود از نسخ بسیار قدیمی قرآن، یا اجزای قابل توجه آن تا به امروز بر جای مانده است.

📌یکی از این نمونه‌ها مصحفی است که بخش اعظم آن در دو نسخۀ محفوظ در کتابخانۀ حرم مقدس در مشهد باقی مانده است.

📌تاریخ‌گذاری کربنی نشان می‌دهد که احتمالاً این کتاب به نیمۀ دوم قرن اول هجری متعلق است و بررسی‌های کهن‌خط‌شناسانه نیز این تاریخ‌گذاری را تأیید می‌کند.

📌متن این مصحف عمدتاً با آن شکل متعارف از قرآن انطباق دارد که بر اساس منابع ما به مدینه منتسب است، اما گاه نیز با قرائت‌هایی که به مناطق دیگر مربوط است هم‌خوانی دارد. به عکس، تقسیم‌بندی متن در قالب آیات تفاوت چشمگیری با سنت‌های منطقه‌ای مختلف و مشهور دارد. و شگفت آنکه در سه نقطه، این مصحف ظاهراً قرائت‌هایی را حفظ کرده است که از قرائت مطابق با متن معیار که به قولی حجاج (متوفی ۹۵ هجری) فرماندار وقت عراق تثبیت کرده بود، قدیمی‌تر است.

📌به این دلایل و به دلایل دیگر، فراهم‌سازی دسترسی پژوهشگران به چنین مصحفی، خود خدمتی ارزشمند به مطالعۀ تاریخ قرآن است.

👈اما ویژگی این مصحف فقط قدمتش نیست، بلکه نکات فراوانی دارد که کنجکاوی ما را برمی‌انگیزد.

✍مصحف مشهد رضوی مثل تقریباً تمام نمونه‌هایی که از قرآن نخستین در اختیار داریم، متن را کمابیش به شکل رسمی و یکنواخت شده‌اش در نیمۀ دوم قرن اول هجری حفظ کرده است، و سوره‌ها نیز در آن به شکل متعارف ترتیب یافته‌اند.

📌با این حال، مطالعۀ دقیق کریمی‌نیا بی‌تردید نشان می‌دهد که در مقطعی پس از نگارش اولیۀ مصحف، ترتیب سوره‌ها به شکل اساسی و با بریدن و چسباندن تغییر یافته است.

💥در اصل سوره‌ها ترتیب کاملاً متفاوتی داشته‌اند، و این همان ترتیبی بوده است که بر اساس منابع، می‌دانیم نسخه‌ای از متن قرآن ــ که دیگر در اختیار نداریم ــ پیش از یکنواخت‌سازی چنین ترتیبی داشته است.

📌این نکته به معمای دیگری می‌انجامد: این نسخۀ مفقود با شهر کوفه در عراق (و عبدالله بن مسعود) مرتبط است، حال آنکه متنی که معیار نگارش مصحف مشهد رضوی بوده است منتسب به مدینه است.

📌اینکه چه شرایطی دست به دست هم داده تا این متن چندسرشت عجیب و تاحدی منحصربه‌فرد پدید آمده، پرسشی سخت جذاب است. پاسخ هر چه باشد، این مصحف مدرکی مهم است درباب تاریخ مکتوم ارتباط متن معیار قرآن با نسخه‌هایی که پیش از آن رواج داشت.
─═༅𖣔❅ ⃟ ⃟ 📚 ⃟ ⃟ ❅𖣔༅═─
#پژوهش_اِدمُلّاوَند
@edmolavand ﷽
#آوات_قلم
http://mohsendadashpour2021.blogfa.com
📡✦‎‌‌‌࿐჻ᭂ🇮🇷࿐჻𖣔༅═─