🇮🇷#پژوهش_ادملاوند edmolavand
#فرهنگ_عامه
#سنتها #رسوم #آداب
#شاخ_گوزن 🦌🦌🦌🦌
شاخ گوزن و بز در معماری ایران 🦌🦌🦌🦌
سلام
شاید خیلی از افراد برروی ساختمانهای قدیمی و سقاخانه ها نمادی از شاخ بز یا گوزن را دیده باشند اما دلیل آن را نمیدانند دراین مقوله به بخشی از باورهای گذشتگان اشاره میکنیم.
🦌نماد شاخ گوزن یا بز در معماری سنتی ایران، بهویژه روی ساختمانهای قدیمی، مساجد، تکایا و سقاخانهها، ریشه در باورهای اساطیری، آیینی و نمادین دارد. این نماد در مناطق مختلف ایران با مفاهیم گوناگونی پیوند خورده است.
🟢باورهای مرتبط با نماد شاخ گوزن یا بز
۱. نماد باروری و زایندگی:
- در فرهنگهای باستانی، شاخ گوزن و بز نماد باروری، قدرت حیات و برکت بوده است.
- در اساطیر ایران، بز (مانند بز کوهی یا پاژن۱) حیوانی مقدس و مرتبط با الهه آناهیتا (ایزدبانوی آب و باروری) دانسته میشد.
۲. حفاظت در برابر چشم زخم و نیروهای اهریمنی:
- برخی معتقد بودند که شاخ گوزن یا بز خاصیت دفع شر دارد و از ساختمان در برابر بلایا محافظت میکند.
- این باور در معماری مردمی ایران (بهویژه در سقاخانهها) دیده میشود، جایی که شاخ به عنوان تمیمن (طلسم) نصب میشد.
۳. ارتباط با آیینهای سوگواری و تعزیه:
- در برخی تکایا و حسینیههای قدیمی، نماد شاخ گوزن ممکن است به شهادت و قربانی اشاره داشته باشد، زیرا گوزن در ادبیات عرفانی گاه نماد سالک و شهید است.
- همچنین در تعزیهخوانی، برخی حیوانات (مانند بز یا گوزن) نماد شخصیتهای خاص بودند.
۴. باقیمانده از آیینهای پیش از اسلام:
- برخی پژوهشگران معتقدند این نمادها ممکن است بازماندهای از آیینهای مهرپرستی یا آناهیتا باشند که بعدها با مفاهیم اسلامی تلفیق شدهاند.
🌍 مناطق رواج این نماد در ایران
- مناطق کوهستانی و شمالی:
در مناطق گیلان، مازندران و کردستان، شاخ گوزن و بز کوهی در معماری محلی بیشتر دیده میشود.
- مرکز و غرب ایران: در همدان، کرمانشاه، لرستان و فارس، این نمادها در سقاخانهها و بناهای قدیمی حضور پررنگتری دارند.
- مناطق کویری و مرکزی: در یزد و کاشان نیز نمونههایی از تزئینات با طرح شاخ در معماری سنتی یافت میشود.
📝جمعبندی
نماد شاخ گوزن یا بز در معماری ایران ترکیبی از باورهای اساطیری، حفاظتی و آیینی است. این نماد هم به عنوان نشانه برکت و هم به عنوان طلسم محافظ کاربرد داشته و بیشتر در مناطق کوهستانی و غرب ایران رواج داشته است.
پاژن به بزکوهی اطلاق میشود ، خودرو لندروور را براساس قدرتش در عبور از راههای سخت پاژن نامیدند.
جمعه ۲۶ اردیبهشت ۱۴۰۴
🖊#سیدقاسم_صیادمنش (سیدمازنی)
─═༅𖣔❅ ⃟ ⃟ ﷽ ⃟ ⃟ ❅𖣔༅═─
📑#پژوهش_ادملاوند
@edmolavand
📚#آوات_قلمܐܡܝܕ
📡✦࿐჻ᭂ🇮🇷࿐჻𖣔༅═─
#فرهنگ_عامه
#سنتها #رسوم #آداب
#شاخ_گوزن 🦌🦌🦌🦌
نماد گوزن در تاریخ
Posted on تیر 4, 1399 by F Firouzbakht
نماد گوزن و شاخ های آن در طول تاریخ زندگی بشر همواره مورد توجه و علاقه انسان ها بوده است.
از این نماد زیبا برای تزیین خانه ها و کاخ ها ، نشان بزرگی پادشاهان و رهبران ، و همچنین برای
جادو و خرافات استفاده های زیادی می شده است.
گوزن و شاخ هایش در بین مردم دنیا بسیار محبوب است و در اکثر کشور ها برای زیبایی
محل کار و زندگی خود از نماد گوزن در طراحی دکوراسیون داخلی استفاده می شود
از این حیوان زیبا در طول تاریخ همیشه به عنوان نماد قدرت ، شکوه ، جلال و بزرگی ، عشق، زیبایی ،
سرعت ، تواضع ، معنویت ، خلاقیت و نگهبانی استفاده شده است و مجسمه های سر این حیوان و
شاخ هایش به دلیل نماد های گفته شده همیشه محبوبیت زیادی در بین انسان ها داشته است .
شکار و انقراض
به دلیل علاقه زیاد انسان ها به این حیوان ، گونه های بسیاری از گوزن به دست انسان در اثر شکار
بی رویه منقرض شدند و بسیاری از گونه های آن نیز در معرض خطر انقراض قرار دارند.
از این حیوان و مخصوصا شاخ های آن به عنوان نماد و پرچم خیلی از حکومت ها استفاده شده است.
اگر در طبیعت با گوزن روبهرو شویم ، برای لحظهای با دیدن شکوه و ظرافت حرکاتش میخکوب میشویم.
گذشتگان ما به گوزن نظری خاص داشتند و آن را وارد عالم هنر ، شعر و موسیقی کردند . میگویند اگر
میخواهی به گوهر وجودت دستیابی، از گوزن درونت سوال کن تا تو را به آن برساند.
گوزن در دوران باستان
در ایران باستان نقش گوزن و قوچ به تعداد کمتری روی مهرها نقش شده است و بیشتر در دوره اشکانی
و ساسانی بصورت مهر و یا اشکال ساغرهای طلایی است و بر پارچه های دوره ساسانی بکار میرفت .
این نقش تجسم صحنه های دلاوری و نشان (فر ) شاهی است که بر ساغرهای نقره ایی در دوره اشکانی
به شکل گوزن ظاهر میشد .
در ایران باستان برای نشان دادن شکوه و عظمت حکومت خود بر بالای تخت پادشاهی و نشیمنگاه پادشاه
ازشاخ گوزن استفاده می کردند.
در کشور های شرقی آسیا گوزن مظهر تیز پایی و طول عمر با ووقار است و در باورهای اساطیری گوزن
نماد نیروی بدنی و قدرت در دویدن است شاخ های آن نماد خورشید بوده و اغراق و بزرگنمایی در نمایش
شاخ ها بیانگر گله داری و کشاورزی است
شاخ های گوزن با هلال ماه در ارتباط بوده و هرجا که گوزن هست آب هم هست . برای اقوام هندو و
اروپایی و آسیا ی مرکزی گوزن حیوان مقدسی بوده و در بیشتر آثار هنری از نماد گوزن و شاخ هایش
الهام گرفته شده است.
در تفکر بین النهرین گوزن صورتی ( آنو ) خدای آسمان ها و ( سرونوس ) خدای حامی شکارچیان اقوام
سلتی بوده که در توصیف آن گفته اند که صورتش آدم و دارای شاخ گوزن بوده است.
برای خرید محصول بر روی تصویر کلیک کنید
برای خرید محصول بر روی تصویر کلیک کنید
گوزن های بابانوئل
در اروپا و هنگام کریسمس نماد گرایی گوزن بیشتر دیده می شود. بر طبق باور اساطیری اروپاییان بابانوئل
سوار بر کالاسکه ای که توسط گوزن هایی که پرواز می کنند حمل می شود و وقتی که زمان تغییر سال
می شود بابانوئل همراه با گوزهان پرنده خود نوید سال جدید را همراه با هدایای زیاد با خود می آورد .
در نقطه مقابل بابانوئل کرامپوس قرار دارد.
کرامپوس موجودی اساطیری و اهریمنی می باشد که دارای بدنی انسانی با پاها و شاخ های قوچ یا گوزن
می باشد. کرامپوس وقتی ظاهر می شود که انسانی در هنگام کریسمس از تازگی و آغاز سال جدید
خوشحال نشود و زندگی او همواره تکراری و پر از نا امیدی باشد.
گوزن در یونان
در اساطیر یونان – روم نیز گوزن نشان آرتمیس است که در نقش شکارچی ظاهر میشد در تمثیلات دوره
رنسانس نشانی از قوه شنوایی و یکی از 5 حس اصلی شمرده می شود.
این موجودات شاخدار مسحور کننده، برای خدای ماه آرتمیس ( لونا یا دایانا در زبان لاتین) مقدس بوده اند.
گفته شده که آرتمیس علاقه زاید الوصفی به گوزن ها داشته ، تا آنجا که یکی از آنها را بعنوان دوست نزدیک
خود میدانسته است . آرتمیس نماد یک الهه تنها بود که این تنها بودن در جنگل ها، با حیوانات و درختان عزیزش را
دوست میداشته .
دیدن گوزن، نماد آن است که در عوالم معنوی می دانند که چه به شما میگذرد و اینکه شما باید همچنان با
بخشش، خلوص، و بزرگی با این مشکلات روبرو شوید.
برای خرید محصول بر روی تصویر کلیک کنید
برای خرید محصول بر روی تصویر کلیک کنید
کشتن گوزن مقدس
در متون باستانی در نکوهش شکار و کشته شدن گوزن سخنان و داستان های زیادی روایت شده است .
به دلیل اهمیت این حیوان کشتن گوزن را باعث نحسی و شومی می دانستند و اگر کسی گوزنی را می کشت
حتما تاوان و عقوبت این کار او را در بر می گرفت .
تنها کسانی که می توانستند گوزن را شکار کنند پادشاهان بودند که بعد از رسیدن به تخت پادشاهی برای به
دست آوردن شاخ گوزن می توانستند یک بار این حیوان را شکار کنند.
در فیلم کشتن گوزن مقدس اثر یورگوس لانتیموس نیز به همین موضوع پرداخته است .
گوزن ها حتی موقعی که شکار می شوند هم، سرشان را بالا میگیرند. مثل گوزنها باشید .
دفینه یابی با نماد گوزن
از نماد گوزن در زمینه دفینه یابی و رمز نگاری محل گنج و در زمان باستانیان نیز بسیار استفاده می شده است.
اگر در مسیر محل دفینه با نماد شاخ گوزن برخورد کنید به تعداد شاخ های گوزن فاصله تقریبی تا محل دفینه فاصله
می باشد.
سر گوزن بدون شاخ یا همان سر آهو نشان از طلسم و خطر در اطراف محل دفینه و گنج می باشد.
نماد و تمثیل گوزن کامل نشانه نزدیکی به محل گنج می باشد و اگر نقاشی و یا نماد پای گوزن را مشاهده کنیم به
معنی وجود گنج در آن نقطه می باشد.
" گوزن در طول تاریخ | تفکرات و باورهای انسان درباره گوزن | وب سایت و فروشگاه لوتوس" https://lotusclock.com/%D9%86%D9%85%D8%A7%D8%AF-%DA%AF%D9%88%D8%B2%D9%86/
─═༅𖣔❅ ⃟ ⃟ ﷽ ⃟ ⃟ ❅𖣔༅═─
📑#پژوهش_ادملاوند
@edmolavand
📚#آوات_قلمܐܡܝܕ
📡✦࿐჻ᭂ🇮🇷࿐჻𖣔༅═─
#فرهنگ_عامه
#سنتها #رسوم #آداب
#شاخ_گوزن 🦌🦌🦌🦌
نویسنده: الناز صفاجوئی
گوزن نماد چیست؟
نماد گوزن در فرهنگ و هنر کشورهای مختلف
بروزرسانی: 21 شهریور 1401
| زمان مطالعه: 4 دقیقه
اگر برایتان نماد گوزن در فرهنگ و هنر کشورهای مختلف سوال است که گوزن نماد چیست و می خواهید بدانید در هنرها و فرهنگ های مختلف چه مفاهیمی داشته و دارد، حتما این مطلب را تا پایان بخوانید.
هر حیوانی در هر فرهنگی نماد یک چیز بخصوص است. گوزن این حیوان زیبا و اساطیری، یکی از حیواناتی است که دارای نماد خاص در فرهنگ های گوناگون است. گوزن به اعضای خانوادهٔ گوزنیان (Cervidae) در راستهٔ جفت سمان گفته میشود. آنها حدود ۲۷ تا ۲۸ میلیون سال پیش از گاو سانان جدا شدند و اکنون حداقل ۹۰ گونه زنده از آنها در نقاط مختلف دنیا زندگی میکنند.
گذشتگان ما به گوزن نظری خاص داشتند و آن را وارد عالم هنر، شعر و موسیقی کردند. اگر میخواهید بدانید گوزن نماد چیست؛ در هر فرهنگی چه مفاهیمی دارد و شاخش نماد چه چیزی است ، حتما در این بخش با ما همراه شده و این مقاله را تا پایان بخوانید.
گوزن نماد چیست؟
نظریههای مختلفی از گذشته تا امروز وجود دارد و گوزن نقشی مرکزی در هنرهای باستانی، فرهنگ و اسطورههای هیتیها، مصریان باستان، سلتها، یونانیان باستان و آسیاییها داشته است. در ادامه با هر کدام آشنا خواهید شد.
۱) نماد گوزن در فرهنگهای مختلف
گوزن مظهر تیز پایی و طول عمر و وقار است و در باورهای اساطیری نماد نیروی بدنی و قدرت در دویدن است. این حیوان برای اقوام هندو و اروپایی و آسیای مرکزی مقدس بوده، زیرا معتقد بودند هرجا که گوزن هست آب هم هست. همچنین در بیشتر آثار هنری گوزنها کاربردی داشته اند.
گوزن صورتی از “آنو” خدای آسمانها در تفکر بین النهرین و “سرونوس” خدای حامی شکارچیان اقوام سلتی بوده که صورت آدم و شاخ گوزن دارد.
در میان سرخپوستان هویچال مکزیک، گوزن حیوان اصلی مناسب برای قربانی به شمار میرفت.
در اساطیر یونان- روم گوزن نشان “آرتمیس” است که در نقش شکارچی ظاهر میشده و نماد یک مبارز بوده که به شرح زیر است:
این موجودات شاخدار مسحور کننده برای خدای ماه آرتمیس (لونا یا دایانا در زبان لاتین) مقدس بوده اند. گفته شده که آرتمیس بسیار آنها را دوست داشته تا آنجا که یکی از آنها را بعنوان دوست نزدیک خود نگه داشته است. آرتمیس یک الهه تنها بوده که تنها بودن در جنگل ها، با حیوانات و درختان عزیزش را انتخاب کرده است.
با این فرضیه دیدن گوزن به این معناست که در عوالم معنوی، شما جایگاه ویژهای دارید و اینکه باید همچنان با بخشش، خلوص و بزرگی با این مشکلات روبرو شوید زیرا گوزنها حتی موقعی که شکار میشوند نیز سرشان را بالا میگیرند و لبخند میزنند! در گذشته گفته میشد سعی کنید شبیه به گوزن باشید: بلند شوید و با مشکلات بدون از دست دادن زیبایی درونی تان، روبرو شوید و یک مبارز زیبای زندگی باشید!
در تمثیلات دوره رنسانس، گوزن نشانی از قوه شنوایی و یکی از ۵ حس شمرده میشود.
در چین باستان، گوزنها دارای ویژگیهای پزشکی شمرده شده و این باور وجود داشته که آلت تناسلی این حیوان دارای خواص ضد افسردگی است. همچنین در چین، عمر گوزنها را همپایه خدا میدانستند.
ادامه 👇👇
۲) نماد گوزن در تاریخ ایران
در ایران باستان نقش گوزن روی مهرها نقش شده است؛ که البته در دوران اشکانی و ساسانی این اشکال بسیار زیاد شده. در این دوران اشکال گوزن بر مهرها و پارچههای دوره ساسانی به کار میرفت. این نقش تجسم صحنههای دلاوری و نشان شاهی است که بر ساغرهای نقره ای در دوره اشکانی به شکل گوزن ظاهر میشد.
وقتی در تاریخ کمی جلوتر آمدیم همچنان گوزن جایگاه خاصی در میان آدمیان داشت. گذشتگان معتقد بودند که وقتی با گوزن روبرو میشوی، شیفته شکوه و ظرافت حرکاتش شده و این حیوان میتواند انسان را برای لحظه ای میخکوب کند. پس گوزن سمبل عشق، زیبایی، شکوه، سرعت، تواضع، معنویت، خلاقیت و نگهبانی بوده است. یک حرف قدیمی جالب نیز وجود دارد که میگویند: اگر میخواهی به گوهر وجود خود دستیابی، از گوزن درونت سوال کن تا تو را به آن برساند.
۳) مفهوم نماد گوزن در دفینه یابی
باستان شناسان و کارشناسان دفینه یابی، نظریههای متفاوتی را برای نماد گوزن بیان کرده اند که به برخی از مهمترین آنها اشاره خواهیم کرد:
گوزن نماد تقوا بوده و توصیف کننده رهبری، پیروزی، شادی و مردانگی است. علامت گوزن به وجود قبر یک زن هم اشاره دارد. اگر در معنای دفینه باشد به غار زیرزمینی یا دخمه پر پیچ و خم اشاره دارد یا امکان دارد مستقیما به پول و گنج اشاره کند. رد پای گوزن ماده، مسیر را نشان میدهد که معمولا این نوع علامات رو به روی نهرها و کنار رودخانهها دیده شده اند.
🦌شاخ گوزن نماد چیست؟
شاخ به تنهایی به صورت یک مفهوم مستقل است. پژوهشگران تاریخ و باستان شناس پیرامون شاخ پژوهشهایی داشته اند که نکات ارزشمندی راجع به این موضوع کشف کرده اند. جنس نر تمام گونههای گوزن به جز گوزن آبی شاخ دارد، اما در بیشتر گونهها جنس ماده شاخ ندارد. شاخ گوزنها تفاوت مهمی با سایر حیوانات شاخ دار مثل گاوسانان و کرگدنها دارد. شاخ آنها دائمی نیست و هر سال میافتد و به جایش شاخ جدیدی میروید.
شاخهای گوزن نماد خورشید بوده و اغراق در نمایش شاخها نشانه گله داری و کشاورزی است. شاخ گوزن با هلال ماه در ارتباط بوده و در بیشتر آثار هنری کاربرد داشت.
در دفینه یابی نشانگر وجود انبار زیرزمینی یا جان پناه است. گاهی هم نشان دهنده وجود دخمههای پر پیچ و خم است. شاخ گوزن گاها نیز نماد برکت بوده است. اگر نقش یا حکاکی یا تندیس آهو، شاخ داشته باشد؛ ممکن است نمایانگر دفینه یک راهزن باشد. جهت دیدش و شکل پاهایش خیلی مهم بوده و ممکن است به یک ابزار الکترونیکی نیاز باشد.
حرف آخر
در این بخش با خواندن مقاله گوزن نماد چیست با مفاهیم گوناگونی که این حیوان در فرهنگهای مختلف از گذشته تا امروز داشته آشنا شدید. همانطور که دیدید گوزن نقش مهمی در هنرهای باستانی و فرهنگ نمادشناسی داشته تا حدی که بعضی از باستان شناسان معتقدند دادن هدیهای مثل شاخ گوزن چیزی مهمتر از یک رابطهی تجاری یا اجتماعی ساده است.
در پایان باید بدانید که شما همچنین می توانید تعبیر و تفسیر گوزن در فال قهوه و حتی تعبیر خواب گوزن را در ستاره بخوانید و این نماد مثبت و مرموز را بیشتر بشناسید. لطفا نظرات و پرسشهای خود را درباره این مقاله با ما و دیگر مخاطبان ستاره به اشتراک بگذارید.
🖊#الناز_صفاجوئی
"گوزن نماد چیست؟ نماد گوزن در فرهنگ و هنر کشورهای مختلف - ستاره" https://setare.com/fa/news/39537/%DA%AF%D9%88%D8%B2%D9%86-%D9%86%D9%85%D8%A7%D8%AF-%DA%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%D9%86%D9%85%D8%A7%D8%AF-%DA%AF%D9%88%D8%B2%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%D9%88-%D9%87%D9%86%D8%B1-%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D8%AE%D8%AA%D9%84%D9%81/
─═༅𖣔❅ ⃟ ⃟ ﷽ ⃟ ⃟ ❅𖣔༅═─
📑#پژوهش_ادملاوند
@edmolavand
📚#آوات_قلمܐܡܝܕ
📡✦࿐჻ᭂ🇮🇷࿐჻𖣔༅═─
📚پژوهشگر اسناد خطی، تبارشناسی و فرهنگ عامه، شاعر و سخنران، مدیر پژوهش ادملاوند و آوات قلم