پژوهشگر محسن داداش پور باکر

🇮🇷#پژوهش_ادملاوند edmolavand@

🌍آبادی تجنک دهستان جلال ازرک بابل | سادات | بیجن | کیا

🔲#بیجن #بیژنی #تجنک #سادات #امامزاده
◻️صفحه ۱

🌍آبادی تجنک دهستان جلال ازرک بابل

[شهرستان #بابل بين ۳۶ درجه و ۵ دقيقه و ۳۶ درجه و ۳۵ دقيقه عرض شمالي از خط استوا (مدار مبدأ) و ۵۲ درجه و ۳۰ دقيقه و ۵۲ درجه و ۴۵ دقيقه طول شرقي از نصف النهار گرينويچ واقع شده است.]

📌رابینو در سفرنامه ی خود از سه آبادی #تجنک در مازندران در شهر های آمل، بابل و ساری نام برده است:

۱/تجنک. [ ت َ ج ِ ن َ ] ( اِخ ) دهی از دهستان اهلمرستاق در بخش مرکزی شهرستان #آمل است که در پنج هزار و پانصدگزی باختر آمل و سه هزار و پانصدگزی باختر شوسه آمل به محمودآباد قرار دارد.
دشتی است معتدل و مرطوب و ۱۳۰ تن سکنه دارد.
آب آن از چشمه آغوزکتی و نهر لکونی و محصول آنجا برنج و کنف و مختصری غلات است.
شغل اهالی زراعت است و راه مالرو دارد.
( از فرهنگ جغرافیایی ایران ج ۳ ).
📘سفرنامه مازندران رابینو ترجمه وحید ص ۱۵۱

۲/تجنک. [ ت َ ج ِ ن َ ] ( اِخ ) دهی از دهستان شهرخواست در بخش مرکزی شهرستان #ساری است که در هفت هزار و پانصدگزی شمال ساری و چهارهزارگزی باختر شوسه قرار دارد. دشتی است معتدل و مرطوب و ۷۰ تن سکنه دارد.
آب آن از چشمه و محصول آن برنج و غلات و شغل اهالی زراعت است و راه مالرو دارد.
( از فرهنگ جغرافیایی ایران ج ۳ ). 📘سفرنامه مازندران رابینو ترجمه وحید ص ۱۶۱

۳/تجنک. [ ت َ ج ِ ن َ ] ( اِخ ) دهی از دهستان جلال ازرک در بخش نور شهرستان #بابل است که در سیزده هزار و پانصد گزی باختر بابل قرار دارد. دشتی معتدل و مرطوب است و ۴۹۵ تن سکنه دارد.
آب آن از رودخانه کاری و محصول آنجا برنج و صیفی کاری و کنف و مختصری غلات و نیشکر و شغل اهالی زراعت است و راه مالرو دارد.
( از فرهنگ جغرافیایی ایران ج ۳ ).
📘سفرنامه مازندران رابینو ترجمه وحید ص ۱۶۰

✍اکثر مردم روستای خوش نام تجنک سادات علوی بوده و دارای اسم فامیلی (کیانژاد) می‌باشند که کلمه (کیا) از نام امامزاده محله (سیدعلی کیا) گرفته شده [و به نظر می رسد] تمام سادات روستا از نسل ایشان می‌باشند.

📌این روستا به سه قسمت بالا محله - میان محله - پایین محله تقسیم شده‌ است که هر کدام دارای مسجد مستقل زمین‌های جدا و تشکیلات عزاداری مخصوص به خود در ماه محرم می‌باشند.اما با این وجود دارای ارتباط تنگاتنگ و مثال زدنی می‌باشند.

📌محله ی تجنک در سال ۱۳۹۰ به شهر جدید زرگرشهر پیوست و اکنون دارای خدمات شهرداری می‌باشد.

📌این روستا به علت دارا بودن مدارس دخترانه تا مقطع متوسطه از مراکز آموزشی بخش محسوب می‌شود.

📜تاریخچه روستا به گفته ی بزرگان و ریش سفیدان این است:
《روستای تجنک در گذشته دور شامل سه روستا به نام‌های #زوماکلا، #کیامحله و #خلیل‌کلا می‌شد که این سه روستا گردآوری شده بود و به یک نام #تجنک_بزرگ (به محلی گت تیجنک) مشهور گردید. چون در آن زمان بزرگراه جدید بابل _ آمل وجود نداشته روستاها به هم متصل بوده‌اند اما پس از احداث بزرگراه جدید بابل _ آمل که از وسط این آبادی عبور کرده بنابراین موجب گردید که دو روستای مستقل از هم بوجود آیند.

📌برخی اما علت نامگذاری این روستا را وجود #گیاهی به نام تجن می‌دانند که شبیه سرخس می‌باشد.

📌عده ای اما نیز معتقدند که عبور #رود کوچکی به نام تجن در گذشته دور علت نام گذاری این محله بوده‌است.

🕌#امامزاده سیدعلی کیا از نوادگان امام موسی ابن جعفر علیه السلام یا به روایتی از نوادگان امام حسن مجتبی علیه السلام است. آرامگاه این امام زاده ی محلی آرام وبا معماری سنتی است. درختی در حیاط بارگاه این امامزاده وجود دارد که نزدیک به صد سال عمر دارد.

بازنگری:
🖊#محسن_داداش_پور_باکر
۱۴۰۳/۱۰/۱۰
─═༅𖣔❅ ⃟ ⃟ ﷽ ⃟ ⃟ ❅𖣔༅═─
📑#پژوهش_ادملاوند
@edmolavand
📚#آوات_قلمܐܡܝܕ
📡✦‎‌‌‌࿐჻ᭂ🇮🇷࿐჻𖣔༅═─

🔲#بیجن #بیژنی #تجنک #سادات #امامزاده
◻️صفحه ۲

✍پژوهشگر #سیدمهدی_بیژنی پویاحاجی:
محدوده ای از موقوفات وسیع مسجد و تکیه بیجن حاجی بابل بنا به نقل متولی.

📌نام بیجی کلا و شنیدن نقل ارتباط آن با بیجن در آبادی حاجیکلا بابل قابل تامل است.

📌نقل شفاهی ارتباط بیجی کلا با امامزاده بیجن در #رستمدار قابل تامل است.

📌برخی به اشتباه به بیجی کلا، پیچی کلا یا پیچاکلا میگویند، ایندو دو آبادی سوا از هم هستند، که میانشان در تجنک مزار امامزاده ای بنام #سیدعلی_کیا_سلطان وجود دارد که از نسلش در همان منطقه زندگی می کنند و میگویند از نسل سید علی کیا سلطان #لفور هستیم،
اینان نام کیا را در فامیلشان داشته و نیمی از آنها ثبت سیادت شناسنامه ای داشته و فاقد نسب نامه بی اشکال هستند،

📌این منطقه از املاک ۳ برادر بخصوص مرادبیک و ۴ فرزندش بوده که اسنادش هم موجود است،

📌#علی_ایمانی از پژوهشگران منطقه به من گفتند به دلایل متعدده بعید نیست این سید علی همان #میرشیخ_علی_خان بن کمال الدین باشد که ما او را جد #کاظم_بیک میدانیم،
👈این فرمایش درست است، در آنجا ملک اجدادی کیا بیجن که دلیل فامیلی ما هم هست وجود دارد.

🟢کشف مزار شهید سیّدعلی کیا در تجنک لاله‌آباد در نواحی که ملک اجدادی کاظم بیک، مرادبیک، فرزندانشان و سید بیجن وجود دارد.

🔎تجنک یکی از محلّه های زرگرشهر است که تا چند سال پیش یکی از روستاهای دهستان جلال ازرک از بخش لاله آباد بابل بود.
این محلّه در فاصلة یک کیلومتری غرب #زرگرشهر واقع شده است.

📌طول این روستا حدود ۳ کیلومتر است و امام‌زاده سیّد علی‌کیا (ع) تقریباً در انتهای روستا واقع شده است.

💠روایت‌های مختلفی از سیّدعلی‌کیا (ع) وجود دارد که ایشان را از نسل امام موسی کاظم (ع) و گاهی از نسل امام حسن (ع) دانسته اند؛ امّا زیارت‌نامة حرم امام‌زاده، نشانه‌ای از زیارت امام سجّاد (ع) دارد.

✍دکتر #منوچهر_ستوده درباره ی این بقعه چنین مینویسد:
«از این بقعه در #طومار متولّیان دوران صفوی یاد شده است. در این طومار این بقعه به نام امام‌زاده سیّدعلی‌کیا در جلال‌ازرک آمده است. ظاهراً در این زمان این بقعه اهمّیتی داشته است. نام متولّی آن درست خوانده نمی‌شود. این بقعه امروز بنایی است ساده، چهار گوشه با بامی سفال[به]سر و در و صندوقی ساده که هیچ گونه آثار تاریخی و هنری ندارد».

✍دکتر #محمدتقی_دانش‌پژوه طومار مورد اشاره را این گونه خوانده است:
«مزار کثیرالانوار امام‌زاده واجب التّعظیم و التّکریم امام‌زاده سیّد علی‌کیا واقع در جلال‌ازرک به تولیّت درویش [ناخوانا] مقرّر است به موجب خطاب: شلتوک‌زار اربابی ۶ جریب و ۵ قفیز، ۷۱۵۰ دینار.»

📌هم‌چنین در اسناد نیاک به امام‌زاده کارکیا واقع در جلال‌ازرک اشاره شده که گمان می‌رود منظور سیّدعلی کیا باشد.

💚#سادات تجنک خود را از نسل این امام‌زاده می‌دانند و به همین دلیل نام خانوادگی آن‌ها «#کیانژاد» است و غیر سادات اغلب نام خانوادگیِ «زاهدیان» دارند.
بازنگری:
🖊#محسن_داداش_پور_باکر
۱۴۰۳/۱۰/۱۰
─═༅𖣔❅ ⃟ ⃟ ﷽ ⃟ ⃟ ❅𖣔༅═─
📑#پژوهش_ادملاوند
@edmolavand
📚#آوات_قلمܐܡܝܕ
📡✦‎‌‌‌࿐჻ᭂ🇮🇷࿐჻𖣔༅═─

🔲#بیجن #بیژنی #تجنک #سادات #امامزاده
◻️صفحه ۳

📌نقل است که سال‌ها پیش شخصی از سادات #امیرکلا با در دست داشتن #شجره‌نامة امام‌زاده سیّدعلی‌کیا خود را از نوادگان این امام‌زاده و متولّی این بقعه معرّفی کرده و مورد اعتماد مردم تجنک بوده است.

📌از طرفی در زمان‌های گذشته اهالی جلال‌ازرک برای رفتن به بابل و بابلسر از رودخانه ی بابل در امیرکلای پازوار عبور کرده و همین مسأله موجب ارتباط نزدیک میان اهالی جلال‌ازرک و پازوار بوده است.

👈بنابراین، به احتمال زیاد این امامزاده #سیّدعلی_حسینی_پازواری است که در تاریخ مازندران از وی چنین یاد شده است:
«در قریه #پازوار در زمان حکّام، سیّدی بود که وی را میرعلی‌خان حسینی میگفتند. برای او صبح و شام کَرنای می‌کشیدند چنان که در گیلان کسی را سپه‌سالاری چند دیه می‌دادند نقاره می‌زدند و در مازندران نقاره برای حاکم می‌نواختند و به هرکه چند دیه می‌دادند کَرنای رخصت بود که صبح و شام بنوازند.»

✍#میرتیمور_مرعشی نیز درباره وی مینویسد: «امّا میرعلی پازواری بعد از وفات میر عبدالکریم [مرعشی در سال ۹۳۲ ق]، میر سلطان‌محمود را به تخت نشانیده، سکّه و خطبه به نام او جاری ساخت ... . آقامحمد [روزافزون]، اشرف کری‌کلا را بفریفت تا میرعلی حسینی پازواری را در حمّام به قتل آورد.»

📌بنا به ادّعای یکی از اعضای هیئت امنای امام‌زاده، شجره‌نامه امام‌زاده در اختیار یکی از خانواده‌های امیرکلایی است که خود را از نوادگان سیّد علی‌کیا می‌دانند.

📌احتمال دیگری از نسب این امام‌زاده، نسبت وی با سادات آل‌کیای گیلان است. آن چه این گمان را تقویت می‌کند، مشابهت اسمی امام‌زاده با سیّدعلی‌کیای گیلانی است که در قرن ۸ به کمک میر قوام‌الدّین مرعشی رهبری قیام گیلان را بر عهده گرفت و به همین دلیل سادات آل‌کیا رفت و آمدهایی به آمل داشته اند. بنابراین، ممکن است این امام‌زاده یکی از بازماندگان آل‌کیا باشد.

📚منبع:
#علی_ایمانی_ایمنی،
کتاب آماده‌ی انتشار #آثار_و_بناهای_تاریخی_لاله_آباد

✍آقای #سیدمهدی_بیژنی پویاحاجی در ادامه مینویسد:
《ایشان همانی است که به نقل مکتوب تاریخ به دره بلده پناهنده شد و باعث حضور نسل های بعدش در آنجا شد، او در سال ۱۰۰۷ قمری با حمایت شاه عباس صفوی از ارتفاعات نور پایین آمد، ایشان جد اعلای تمام طوایف مازندرانی منسوب به ماست.》

بازنگری:
🖊#محسن_داداش_پور_باکر
۱۴۰۳/۱۰/۱۰

✍️نیاز به بررسی و تحقیق بیشتر
─═༅𖣔❅ ⃟ ⃟ ﷽ ⃟ ⃟ ❅𖣔༅═─
📑#پژوهش_ادملاوند
@edmolavand
📚#آوات_قلمܐܡܝܕ
📡✦‎‌‌‌࿐჻ᭂ🇮🇷࿐჻𖣔༅═─