پژوهشگر محسن داداش پور باکر

🇮🇷#پژوهش_ادملاوند edmolavand@

꧁꧂🌼꧁꧂🌼꧁꧂
#مازندران
#کیاکلا
🌍کیاکلا

🔳نشانه‌های بر جای مانده از صفویه مانند امامزاده عبدالله قریه [فری کلامن(مری فعلی) بذوک کیاکلا] که از دربار صفویه در سده یازدهم مستمری نقدی و جنسی برای آن گرفته می‌شد و حتی پیشتر از آن تپه‌های بجامانده از هزاره اول قبل از میلاد همچون تپه اکوک و آغوزدین و همچنین وجود قلعه‌ای قدیمی در یکی از دهکده‌های کیاکلا نشان می‌دهد که مردمی در این دیار سکونت داشتند و این‌جا مرکز حکومتی بود و تدابیر سخت نظامی همانند دژی استوار برای آن وضع شده؛ و تپه‌های باستانی که به نام «دین» در جای جای این منطقه می‌باشد گواه این مطلب است.

📌نشان‌های فرهنگی دیگر همانند مقابر و مشاهد افرادی همچون ابویعقوب بن یوسف بن الحکم بن یعقوب تنبلایی و آیت الله سید ابراهیم ثاقبی نجارکلایی و آیت الله سید حسن بهشتی سمناکلایی و از دیگر افراد سرشناس کیاکلا می‌توان به شیرزاد گرجی نژاد که مدیر مدرسه قدیمی کیاکلا در محله سرپل بوده اشاره کرد؛ منابع تاریخی موجود در بعد از ظهور اسلام تا حکومت قاجاریه، مطلب روشن و خاصی را دربارهٔ کیاکلا بیان نمی‌کنند.

📌تپه‌های باستانی که به نام «دین» در جای جای این منطقه است نشان میدهد که کیاکلا از سال ۲۵۰ هجری قمری و شاید هم زودتر از آن به صورت دهستان و بلوک بوده است.

📌منابع تاریخی موجود در بعد از ظهور اسلام تا حکومت قاجاریه، مطلب روشن و خاصی را درباره کیاکلا بیان نمیکنند. زیرا درقرون گذشته، شهرهای مازندران یا طبرستان به تعداد شهرهای فعلی نبوده است. اما آنچه به اختصار نقل میشود حاکی از آن است که کیاکلا از سال ۱۱۲هجری قمری و شاید پیش از آن به صورت دهستان و بلوک بوده است.

📌در دوران قاجار شخصی به نام عباس اسکندری یا شازده اسکندری که نماینده روسیه در ایران بود که قسمت شمالی ایران را در اختیار داشت. او در نقطه مرکزی شهر کیاکلا زمینی به مساحت نزدیک به ۸ هزار هکتار داشت که در آن یک کاخ دو طبقه ۴۴ اتاقه احداث کرد که در دوران ارباب رعیتی اکثر روستاها تحت نظارت او بودند.

📌اما در دوران پهلوی اول کیاکلا مرکز حکمرانی "افشار طوس" و همچنین مرکز املاک مازندران بوده است.

📌از قدمت تاریخی این شهر میتوان به یکشنبه بازار اشاره کرد که هنوز هم پابرجا مانده است و هر هفته برگزار می شود.

🖊اردشیر برزگر در کتاب "تاریخ طبرستان" آنجا که در مورد شهرها و آبادی‌های بعد از اسلام توضیح داده‌است یکی از بخش‌های آباد را "رزمیخواست" می‌داند.👈 رزمیخواست بخشی بوده از شهرستان بابل کنونی که تا سده سوم اسلامی در دست اسپهبدان مزمغانی بوده‌است،

🖊چنانکه ابن اسفندیار گوید:"... و مزمغان بن ونداد امید پیش از این محمد بن اوس (نایب خلیفه عباسی) به خشم… بود… چون کار حسن زید (داعی الکبیر ۲۵۰–۲۷۰ ق) قوت گرفت از بیشه بیرون آمد و به مامطیر (بارفروشده– بابل) رسید، روز پنجشنبه بیست و ششم شوال (۲۵۰ق) و مردم را با بیعت حسن زید دعوت کرد… حسن زید… پادشاهی رزمیخواست… به او سپرد و مثال داد که با ساری رود… (مصمغان) با حدود ساری رفت و به نوروز آباد (پوتم) لشگرگاه ساخت…" و پوتم را امروز فوتم خوانند؛ و دهکده‌ای است میان دو ده جدید الاسلام و اسماعیل کلای بلوک کیاکلای میان دو شهر شاهی و بابل. دوری پوتم از کیاکلا ۱۲ و ساری ۳۳ و جاده شوسه ۵ کیلومتر و دارای ۲۵ خانوار و ۱۵۰ تن مردم.

📜در سفرنامه شخصی که اهل روسیه بود آمده‌است که در سیدمحله مردمانی قوی هیکل و تنومند زندگی می‌کردند که به آبادکردن جنگلها و دامداری امرار معاش می‌کردند.

از جاذبه‌ های گردشگری کیاکلانشان‌ مقبره ابویعقوب بن یوسف بن الحکم بن یعقوب و تپه‌های باستانی “دین” می باشند.

اماکن مذهبی در شهرستان سیمرغ عبارتند از: آستانه سیده آبجی عمه در سیدمحله، آستانه سیده خدیجه درملاکلا، سیدعابد درشیرخوارکلا، امامزاده موسی کاظم در مری، پیرتکیه برج خیل، پیرتکیه موسی کلا، امامزاده سیدعباس در صلحدارکلا
📚منابع:

📗یوسفیان، علی‌اصغر (۱۳۹۱). آن سوی نامواژگان: واژه‌شناسی تاریخی اماکن دو سوی البرز در حوزه‌های زبان تبری مازندران، گلستان، گیلان شرقی، البرز (تالقان)، تهران (قصران داخل)، …. انتشارات پارپیرار. ص. ۳۳۳.
📘اطلس گیتاشناسی استان‌های ایران، تهران: ۱۳۹۱خ.
🖊گردآورنده #محسن_داداش_پور_باکر ۱۴۰۳/۰۲/۲۰
#منشور_پژوهش_ادملاوند
💌چاپ و نشر مطالب #بدون_نام بردن از منبع#پژوهش_ادملاوند مجاز نبوده و درج منبع الزامی و حتمی است.
🟠با توجه به نسبی بودن علم تاریخ، این مطالب تا زمانی اعتبار دارد که سند اصیل و متقنی آن را نفی نکند.
در صورتی که اسناد جدید و دارای اصالتی به دست آید که با مطالب موجود در این پژوهش تعارض داشته باشد، نگارنده بدون هیچ گونه تعصبی ، آن را خواهد پذیرفت.
─═༅𖣔❅ ⃟ ⃟ ﷽ ⃟ ❅𖣔༅═─
💥#پژوهش_اِدمُلّاوَند
@edmolavand
📚#آوات_قلمܐܡܝܕ
📡✦‎‌‌‌࿐჻ᭂ🇮🇷࿐჻𖣔༅═─