🇮🇷#پژوهش_ادملاوند edmolavand
✳️ مَرِشکی‌ماز، مَرِشک مَقِز (میازیس، میاز یا زخم‌مگس)
▫️میازیس (myiasis) هجوم انگلی به بدن یک جانور زنده توسط لارو مگس است که در بدن میزبان رشد کرده و از بافت آن تغذیه می‌کند و بر اساس محل آلودگی در بدن حیوانات یا انسان، استقرار پیدا می‌کند و بر چند گونه: میاز پوستی (جلدی)، زیر پوستی، دماغی، حلقی، گوارشی، داخلی تقسیم می‌شوند. مگس‌ها اغلب زخم‌های باز را ترجیح می‌دهند اما در برخی موارد به پوست سالم نیز حمله می‌کنند.
◻️ مگس‌های مولد میاز:
۱. لوسیلیا سریکاتا: این مگس اغلب به رنگ سبز متالیک و یا سبزمسی بوده و پراکندگی جهانی دارد.
۲. سارکوفاگا هموروئیدالیس: بدنش به رنگ خاکستری روشن تا تیره است و در پشت شکم شطرنجی شکل دارد به همین دلیل به آنها مگس‌های شطرنجی نیز می‌گویند.
۳. ولفار سیامگنیفیکا: مگس‌های خاکستری رنگ و بزرگتر از مگس خانگی بوده که طرح شطرنجی در پشت این مگس ها واضح و مشخص نیست.
۴. کرایزومیا بزیانا: بدن این مگس ۸ تا ۱۲ میلیمتر بوده و به رنگ سبز و سبزِ مایل به آبی و آبی مایل به بنفش هستند.
۵. استرو اویس: این مگس در بسیاری از حیوانات اهلی و گاهی انسان ایجاد میاز می‌کند. در مناطق مختلف ایران پراکندگی دارد و باعث خسارات اقتصادی فراوانی در دامپروری می‌شود و همچنین یک بیماری و معضل برای انسان در مناطق روستایی گرمسیری می‌باشد. به این مگس، مگس سینوس بینی گوسفند یا مگس سسپو نیز گفته می‌گویند.
در مناطق کوهستانی و دشت مازندران به مگس‌هایی که ایجاد لارو می‌کنند مَرِشک مَقِز و مرشکی‌ماز می‌گویند و اغلب در فصول گرم سال به دام و دامدار حمله می‌کنند. حمله توسط جنس ماده و برای تخم‌گذاری انجام می‌گیرد. مگس‌های ماده در زمان مناسب، تعداد زیادی لارو (مجموعا تا ۵٠٠ لارو) را درون بینی گوسفند رها می‌کنند.
موارد میاز انسانی بیشتر در چشم و گلو ایجاد می‌شود که در چشم ایجاد التهاب و آماس ملتحمه می‌کند و کوری بر اثر میاز ناشی از این گونه نیز گزارش شده است. موارد میاز گلو باعث التهاب حلق و آسیب به تارهای صوتی و اشکال در تنفس و تکلم می‌گردد.
چوپانان مازندرانی برای جلوگیری از حمله مگس به بینی‌شان، تکه چوبی نازک یا ساقه خشک علف را در دهان گذاشته و پنج سانتیمتر از آن را بیرون دهان و جلوی بینی نگه می‌دارند تا مگس نتواند به سوراخ بینی آنها حمله کند و تخم بگذارد.
در گذشته برای درمان فردی که مورد حمله لارو مگس قرار می‌گرفت از داروهای گیاهی و سنتی استفاده می‌کردند و معتقد بودند بلع پیاپی دود سیگار و تریاک این انگل را در بدن میزبان از بین خواهد برد.
باوری قدیمی در مورد مرشک ماز در بیشتر نقاط مازندران وجود دارد و آن این است که وقتی مرشکی‌ماز در بینی یا گلو انسان تخم‌ریزی می‌کند، خود به قبرستان رفته و تا هـفت روز منتـظر می‌ماند تا جنازه آن شخص را برای دفن بیاورند. این باور، میزان کشنده بودن هجوم این انگل به بدن انسان را بیان می‌کند.
✍ نجما نجار
@rostagard_vakili
#روستا
#پژوهش
#ابوالفضل_وکیلی
─═༅𖣔❅ ⃟ ⃟ ﷽ ⃟ ⃟ ❅𖣔༅═─
📑#پژوهش_ادملاوند
@edmolavand
📚#آوات_قلمܐܡܝܕ
📡✦࿐჻ᭂ🇮🇷࿐჻𖣔༅═─
📚پژوهشگر اسناد خطی، تبارشناسی و فرهنگ عامه، شاعر و سخنران، مدیر پژوهش ادملاوند و آوات قلم