پژوهشگر محسن داداش پور باکر

پژوهش اِدمُلّاوَند:
📸استاد نصرالله هومند
به عنوان پدرِ گاهشمار تبری

─═༅𖣔❅ ⃟ ⃟ 📚 ⃟ ⃟ ❅𖣔༅═─
#پژوهش_تبارشناسی_اِدمُلّاوَند
@edmolavand ﷽
📎#کانال_تخصصی_در_ایتا
📡✦‎‌‌‌࿐჻ᭂ🇮🇷࿐჻𖣔༅═─

#سخنرانی #استاد_هومند🌹☘

💥تاریخ و #فرهنگ تبری

─═༅𖣔❅ ⃟ ⃟ 📚 ⃟ ⃟ ❅𖣔༅═─
#پژوهش_تبارشناسی_اِدمُلّاوَند
@edmolavand ﷽
📎#کانال_تخصصی_در_ایتا
📡✦‎‌‌‌࿐჻ᭂ🇮🇷࿐჻𖣔༅═─

⏳گاهشمار تبرستان

🗓در گاه شماری مازندرانی که به نام «فرس قدیم » شناخته می‌شود، هر سال ۳۶۵ روز دارد و آن، دوازده ماه ۳۰ روزه است و ۵ روز به نام «پیتک» یا «پتک» این سال، ۶ ساعت و کسری کمتر از یک سال خورشیدی دارد و از این رو ماه‌های آن گردان است و جای هر ماهش با گذشت ۱۲۸ سال یک ماه پیشتر می‌افتد.

💥مازندرانی ها سال این گاهشماری را از « اَرکه ما» (آذرماه) آغاز و به «اونما» (آبان ماه) ختم می‌کنند.

📌پنج روز «پیتک» را هم به پایان « اونما» می‌افزایند و هر یک از ماه‌ها را به ترتیب زیر چنین می‌خوانند:
👇
ارکما (آذرما) -
دما یا دیما (دی ماه) -
وَهمِن ما (بهمن ماه) -
دنوروز ما یا نُرزما یا عیدما (اسفندماه) - سیوما یا فَردین ما (فروردین ماه) - کِرچ ما یا کرچ ما (اردیبهشت ماه)
هَرِ ما (خرداد ماه) -
تیرما ( تیر ماه ) -
مِردال ما یا مِلارما (مرداد ماه) - شَرویرما یا شَروین ما (شهریور ماه)- میرما (مهرماه) -
اونما (آبانماه)

📌نظیر این گاه شماری را «امیر تیمور قاجار» در زمان محمدشاه قاجار، در کتاب «نصاب طبری» زیر عنوان «اسامی‌ ماه‌های فرس «چنین یاد کرده است:

سیوماه و کرچ و هره ماه تیر دگر هست مردال و شروین میر چه اونه ماهوارکه ماه است و دی ز پی و همن و هست نوروز اخیر پتک را بدان خسمه زائده به آئین هرگز صغیر و کبیر مازندرانی‌ها نخستین روز هر ماه را «مارماه» می‌نامند و در سپیده دم آن در هر خانه مرد یا زن یا کودکی خوش قد پا به آستانه خانه میگذارد تا به آن خانواده، آن ماه تا آخرین روز‌هایش خوش بگذرد. و نیز در روز «مارما» هر ماه داد و ستد نمی‌کنند و چیزی به کسی نمی‌دهند یا نمی‌بخشند و چنین کارهایی را بدشگون می‌پندارند.

📌چگونگی هوای هر روز از پنج روز پیتک را نشانه‌ای از هوای ماهی از پنج ماه پس از آن می‌دانند.

📌اگر هوای نخستین روز پیتک آفتابی باشد هوای روزهای« ارکما» را هم آفتابی می‌پندارند.

📌یا اگر هوای دومین روز آن بارانی باشد، هوای «دما» را بارانی می‌دانند، بهمین گونه چگونگی «‌وهمن ما» «فردین ما» و «نوروزما» می‌انگارند. همچنین هوای هریک از

📌روزهای طاق «‌کرچما» را تا چهاردهم، یعنی روزهای اول و سوم و پنجم. سیزدهم، که جمله هفت روز می‌شود، نشان‌های از هوای روزهای «کرچما» و شش ماه دیگر سال می‌دانند.

📌مثلا اگر آسمان روز اول «کرچما» گرفته و بارانی شود، هوای سراسر ماه «کرچما» را گرفته و بارانی می‌پندارند. یا اگر هوای روز سوم آن باز و آفتابی شود، هوای تمام روزهای ماه

📌«هر ما» را باز و آفتابی خواهند دانست. به‌همین طریق هوای روزهای پنجم و هفتم و سیزدهم را نشانه‌هایی از برای هوای ماه‌های «تیرما» «مردال ما» و ... «اونما» می‌انگارند.

📌این هفت روز از «کرچما» را «کرچ در» می‌نامند و در این روزها گل کاری نمی‌کنند، تن نمی‌شویند، موی سر و چهره نمی‌تراشند و پشم گوسفند و موی بز نمی‌چینند ؛

📌چون معتقدند که: اگر گل کاری بکنند مار در خانه‌شان آشکار خواهد شد و آشیانه و تخم‌گذاری خواهد کرد.

📌اگر موی سر بتراشند یا تن بشویند، موی سر و تن و چهره‌شان سفید می‌شود و می‌ریزد.

📌اگر پشم گوسفند یا موی بز را بچینند، بیماری و بلا در دام می‌افتد.

📌آغاز تاریخ تبری همزمان با سال ۳۱ هجری است. پس از در گذشت یزدگرد سوم، اسپهبد گیل ژاماسبی پادشاه تبرستان برای آیین نیاکان خود پرچم استقلال برافراشت.

📌از آن زمان تاریخ نوین مازندران پس از ظهور و گسترش اسلام در این سرزمین آغاز گشت.

📌هرسال تبری به چهاربخش، بهار، تابستان، پاییز، زمستان تقسیم می‌شود.

📌هرسال دارای دوازده ماه است و هر ماه سی روز می‌باشد که به اضافه پنج روز پتک می‌شود.

📌در سال چهارم یک روز به پتک افزوده می‌شود و نام آن شیشک است.

🗓آغاز هرسال تبری از نخستین روز از فردینه ماه یعنی برابر با ۳ مرداد ماه شمسی و ۲۵ جولای میلادی است.
─═༅𖣔❅ ⃟ ⃟ 📚 ⃟ ⃟ ❅𖣔༅═─
#پژوهش_تبارشناسی_اِدمُلّاوَند
@edmolavand ﷽
📡✦‎‌‌‌࿐჻ᭂ🇮🇷࿐჻𖣔༅═─
#آوات_قلم
http://mohsendadashpour2021.blogfa.com
#بازخوانی_خوانش_اَسناد
#قوم_شناسی_ایل_شناسی
#تبارشناسی_تیره_شناسی
#طایفه_شناسی_نسب_شناسی
#خاندان_شناسی
#قومنگاری_آنتروپولوژی_انسان_شناسی
📡✦‎‌‌‌࿐჻ᭂ🇮🇷࿐჻𖣔༅═─