پژوهشگر محسن داداش پور باکر

📜 نامهای ( کاس کَچِه ) به زبان تبری ( مازندرانی ) در بخش بابلکنار، بندپی و سوادکوه و شاید دیگر مناطق مازندران ! :

🔺 قسمت نخست 🔺

👈 کاس کچه = انواع ظرفهایی که یکجا جمع شده باشد , مثلا چاشتِ کاس کچه یعنی ظروفی برای ناهار که شامل قاشق و بشقاب و پارچ آب و ووو باشد.
🔺خیلی از این ظرفها دیگر وجود ندارد و یا استفاده نمیشود ! این ظرفها از جنس چوب / برنز / مس / آهن / چدن و گِل بودند.
👇👇
🔺بعدها با پیدایش پلاستیک و استیل و روی و سرامیک , بعضی این ظرفها از این جنس هم ساخته شدند.

🔺به ظرفِ جنس برنز میگفتن برنجی و به ظرف جنس مس میگفتند مِرس و یا مرسِ پَر .
ظروف برنزی را برای براق و تمیز کردن , با کمی آب نارنج می شستن.

🔹 تَشتِک = tash tek / ظرفی از جنس برنز بود که همان قندان امروزی بود و گاها داخلش شکر سفت نیشکر ( لَلِه شکِر ) , بِشتِزیک, توت خشک, کشمش و این قبیل چیزها که با چای میخورن میریختن .
این ظرف در دو سایز بزرگ و کوچک بود. شکلش حالت گرد بود ولی مثل کاسه زیاد گود نبود. هم ساده و هم طرح دارش وجود داشت.

🔹 زیر دَسّی : از جنس بُرنز بود . از نعلبکی بزرگتر و در شکلهای مستطیل , مربع , بیضی بود . و استکان چای که گرم بود را توی زیردستی میذاشتن ( البته استکان با نعلبکی باهم )
زیردستی را بیشتر برای مهمون ها بعنوان احترام میذاشتن و روزمره در منزل زیاد استفاده نمیشد .

🔹 لَوِه = قابلمه کوچک که روزمره داخلش برنج یا خورشت درست میکنن.

🔹 دیگ = قابلمه بزرگ که اصولا در مراسم ها و جشنها مثل عروسی و عزایی استفاده میشد
این دیگ ها طبق وزن برنجی که داخلش پخت میشود نام دارد مثلا دیگِ پنج مِنِ پَج , یعنی دیگی که داخلش ۵ مَن برنج میشود پخت کرد .

🔹 لاقِلی = امروزه میگویند تابه
که سایزهای مختلفی داشت و دسته اش خیلی بلندتر از دسته تابه های امروزی بود چون قدیم روی آتش غذا میپختن دسته را بلند میساختن تا هور و شعله آتش قسمت انتهای دسته نرسد و آشپز بتواند راحتتر حمل و نقلش کند.

🔹مَجمِعه = در قدیم چون زیاد بشقاب نبود , برنج را یکسره داخل مجمعه میریختن و خورشت را روی برنج میریختن و پدر و مادر و بچه ها دور مجمعه می نشستن و هر کدام از گوشه سمت خود شروع به خوردن غذا میکردن.
مَجمِعه گرد بود و دورش عاج دار بود که برنج از داخلش نریزد
بعدها بشقاب مُد شد .

🔹 دوری = بشقاب
چون بشقاب های قدیم همه گرد بود آنرا دوری میگفتند , دوری یعنی دور تا دورِ یک شیِ گرد.

🔹 کَچِه = اغلب جنس چوب بود . و کار قاشق امروزی را انجام میداد.

🔹 کِترا = ket ra
اغلب جنس چوب بود و از کچه بزرگتر بود / هم به ملاقه و هم به کفگیر امروزی , یکسره کترا میگفتند .

🔹 پیعَلِه / جام = همان کاسه امروزی . تلفظش احتمال همان مخفف پیاله در زبان پارسی ست.

🔹 جامبِلیک = یعنی جام کوچک که نمونه امروزی آن همان کاسه ماست است که برای هر شخص داخلش ماست میریزن و روی سفره غذا میگذارند.

#پژوهش_اِدمُّلاوَند_مازندران

─═༅𖣔❅ ⃟ ⃟ 📚 ⃟ ⃟ ❅𖣔༅═─
#پژوهش_تبارشناسی_اِدمُلّاوَند
@edmolavand ﷽
#آوات_قلم
http://mohsendadashpour2021.blogfa.com
📡✦‎‌‌‌࿐჻ᭂ🇮🇷࿐჻𖣔༅═─