📜بررسی راه های باستانی بندپی
ه.ل رابینو در شرح راه هایی که از مازندران به تهران می رسد از این مسیر یاد میکند:
((راه دیگر از #آمل به #گلیا ، #نِشل ، #ارجمند یا لزور ،#نوا ، آه و طهران است که جمع آن تقریبا ۱۴۴ میل و خیلی به نُدرت و شاید هیچ وقت محل رفت و آمد کاروان ها نبوده است))
📚منبع: ه.ل رابینو،مازندران و استرآباد، ترجمع غلامعلی وحید مازندرانی، تهران، بنگاه ترجمه و نشرکتاب، ۱۳۴۶، ص ۷۵
📝نقد: گمان و نظر ه.ل رابینو نادرست است چرا که تا پهلوی اول، این مسیر کاربرد داشت و پس از احداث جاده ی #هراز، راه آهن شمال و جاده ی #فیروزکوه خالی از تردد گردید. وجود سه رباط (کاروان سرا) در مسیر این راه (نشل تا#لزور) خود گواهی این مدّعا است.
📝منوچهر ستوده می نویسد:
((ظاهرا این راه قدیمی از #مشهدسر (بابلسر) به #بارفروش_ده (بابل امروز) و از آنجا به #بندپی و از آنجا به بندپی و از آنجا به #شیخ_موسی و از شیخ موسی به #بَرزِنِه و لزور و #ارجمند و فیروزکوه میرفته است....مسیر این جاده بیشتر در کنار آبی بوده که به بندپی می رود و به #سِرچه_رود (سجرو)....معروف است)).
📚منبع: منوچهر ستوده، از آستارا تا استارآباد، جلد ۴، ص ۲_۳۲۱
✍درباره ی سابقه ی تاریخی این راه در تاریخ طبرستان #ابن_اسفندیار به مسیری اشاره میشود که گویا مقصود همین راه است.
✍در جلد اول #تاریخ_ابن_اسفندیار ، در شرح دیدار نمایندگان خایفه ی وقت با #مازیار (در اوایل قرن سوم هجری) از گذر #کندی_آب در میان کوه های نزدیک به مقر او یاد میکند که راهی دشوار بود. چنانکه در آنجا بر اسب نتوان نشست.
📚منبع: ابن اسفندیار، تاریخ طبرستان، جلد یک، ص ۲۰۹
✍#کندی_آب؛ همان #گندی_آب [گنیو در مسیر رودخانه ی سِجرو] است که حرف ((گ)) آن در کتابت قدیم به صورت ((ک)) نگاشته شد.
#گَنیو موضعی ات در میانه ی سجرو که سرچشمه ی آن آبی معدنی دارد و بخاطر ترکیبات گوگردی، گازهای آزاردهنده و بدبو از آن متصاعد میشود. از این رو ، آن را به زبان محلی ((گَنیو)) میگویند.
📜مسیر قدیمی شرق به غرب #چارویداران_بندپی که به جاده ی قدیم#شاه_عباسی تهران می پیوست، بدین قرار است:
آنون تنگه_آنون_سوت روآر_اوا گردن_ تختگاه_چرات_سید شریف_#اَنَندباکر_ آنون_دِزدرّه_الاشت_کارمزد_لَلِه بن_ گزوی آقا_کرفا_بُرخانی_بولک_ نفتچال_ کلاگر_فِک_انجیل سی_لوکار_خرلم_ کهلوچال_کوپه سر_#گلیا _لپر_ #ادملاباکرمحله_#اَشدَکِت باکر _ مِن درّه_کمِل به سر_#دیوا _تنیرسرک_ نارنجلو_تیرنگ سی_#شیاده _تش ویشه_اسب چرا_لال کون_زَربُد_دِچِلّه اِزّار_لشااوش_مَمرزلاپی_انجیل بن_ درون گردن_تنگه روآر_خلارد_کرفا_ تم کورد_آساکتی_وله_جِن مار سر شورِن_ آوین بن_#هراز آمل_پوجردحِمن_ماهی خِنی_#منگل》》》به طرف تهران
✍همچنین #میرتیمورمرعشی در شرح فتح قلعه ی #پِریجا توسط سپاه #میرعلی خان مرعشی گنج افروزی به این مسیر اشاره دارد: ((مَمَر ایشان منحصر است به راه #سِرچِه_رودپی که راه تنگ و زبون است. دو طرف او کوه است و درخت و جنگل بسیار دارد و ساعت به ساعت از رودخانه باد گذشت. در هر فرسنگ قریب به ۵۰ جا معبر است و در آنجاها از کثرت آب و تنگی راه با قشون عبور معتذر است.))
📚منبع: میرتیمور مرعشی، تاریخ خاندان مرعشی، ص ۲۳۶
✍در اطراف سرجیکلا (روبروی لمسوکلا) هنوز بخشهایی از سنگ فرش این راه تاریخی باقیست.
✍بر دامنه ی #لنگِ_سنگ_بن (ضلع شرقی) روبروی #انیجدان و در مسیر آبندان، دو غار با کارکرد دیده بانی مشهود است که دقبقا بر شمال به جنوب لین گذرگاه اشراف دشته است.
📝منوچهرستوده مسیر نِشل به لزور را اینگونه بیان میکند: (( این راه از نشل به#گِروِه، وَرزِنه،اسکندربَن، رباط اول که در اراضی #کَتو وَزان که آبریز آن به طرف نشل است و جُز اراضی این دهکده بحساب میاید. #میهون رباط در اراضی و ردواو (کناردوآب) است و میان این دو گمبوج بیش از دو کیلومتر فاصله نیست. رباط سوم نیز در اراضی وردواو است. سپس زَرِسر، چَفت،دِلِه میون،پنیرون کاریز، لَزیر، اِهنِز، شادمِهِن، ارجمند و در نهایت به تهران میباشد.
📚منبع:منوچهرستوده، از آستارا تا استارآباد، ج۱، ص۳۲۱
✍محسن داداش پور باکر
─═༅𖣔❅ ⃟ ⃟ 📚 ⃟ ⃟ ❅𖣔༅═─
#پژوهش_تبارشناسی_اِدمُلّاوَند
@edmolavand ﷽
📎#کانال_تخصصی_در_ایتا
http://mohsendadashpour2021.blogfa.com
📡✦࿐჻ᭂ🇮🇷࿐჻𖣔༅═─
🟡تمامی حقوق برای محسن داداش پور باکر محفوظ است .
#هویت_بومی
#حفظ_اسامی_مازنی
📜اصالت نام محلی
عرض سلام و ادب
🔴تغییر اسامی محلات از لغت مازندرانی به فارسی وجهش چیست؟
✍متاسفانه در مازندران و منطقه شمال اینگونه هست که اسامی محل و منطقه که به تناسب آب و هوا و فرهنگ ساکنان، در گذشته دور نامگذاری شده و به همان نحو به دست ما رسیده است اما متاسفانه ما آن کلمات و لغات را به فارسی ترجمه کردیم که بعضاً چیز ناپسندی هم در آمد.
📌مثلا... #اسپه_رز را سفید رز کردند یا #غوزک_روآر را غوزک رودبار کردند. یا #آنّون را آببندان کردند یا #سِجرو را تبدیل به سجاد رود کردند و موارد فراوان دیگر .
📌در بسیاری از موارد اصلا معنایش هم تغییر می کند و بی معنا می شود .
👈اما اقوام دیگر مانند ترکها و کُردها و ...اسامی شهر و دیارشان را به همان زبان اصیل محلی خود ثبت کردند
این #خودباختگی👈 در شمال زیاد نِمُو دارد . بعضاً حتی دوست دارند لهجه خودشان را تهرانی و ...کنند!!
🟣تعصب بومی:صیانت از داشته ها
✍در بین ترکها اگر یک نفر در بین صحبت هایش چند کلمه ترکی نگوید به حرفش گوش نمیدهند و حتی شاید مورد عتاب قرار گیرد و یا مسخره اش میکنند اما در بین شمال و مازندرانیها خدای ناکرده در بین صحبت یک کلمه اشتباهی به گویش محلی و مازندرانی از شخص خارج شود رسوای خاص و عام میشود
زبان جزو اصالت و فرهنگ هر منطقه هست.
گاهی وقتها با هزاران کلاس و درس خواندن مفهومی انتقال پیدا نمیکند و خوب درک نمیشود👈 اما ننه مون همون معنا را در یک جمله با ادبیاتش بیان میکند و عمق معنا هم رسانده میشود. این خاصیت زبان و فرهنگ هر قوم و ایل و طایفه است و غیر از نژاد پرستی و قومیت گرایی است.
🟢حفظ اصالت واژگان مازنی
✍درود برشما اصلاً در ادبیات و لغت اسامی ترجمه پذیر نیستند. اما متاسفانه مازندران زیاد شاهد هستیم مثلأ #گَتو را می نویسند گَتاب یا ورودی #گَلیا تابلو زدند گلوگاه داخل پرانتز گلیا یا لفور ورودی #آنُّون نوشتند آبندان داخل پرانتز اُوبن که هردو اسم اشتباه هست.
🌕تغییر نام بومی خطاست
✍تشکر برادر، متاسفانه در منطقه #بندپی اسامی روستاها و ملک و مراتع را بالکل فارسی کردند و از اصالت افتاده.مثلا وجه تسمیه #سجرو ظاهراً به جهت اینکه سر چشمه آن ییلاق سریج بوده و مُسَمّا به همان مبدا است. یعنی در واقع سریج او بوده که در اثر کثرت استعمال سجرو شده و یا به جهت اینکه این رودخانه مستقیم از کوههای زیادی سرازیر میشد غالبا آبش گل آلود و به قول محلی تیلن بود و مانند سرج بود سرج او و به مرور سجرو نام نهادند. اما در ثبت جغرافیایی و آبخیزداری و ...سجادرودش کردند. تازه چند نفر... هم برایش افسانه ساختند که خواب دیدند امام سجاد علیه السلام از آن آب نوشید.
📜پریجا
✍در مورد #پریجا هم همین طور که به معنای جای پیران و بزرگان بوده، کردند👈 فیروزجاه بعد آمدند برایش داستان سرایی کردن که فیروزشاهی در اینجا ساکن بوده و فلان ....
📜اسپرس
✍اسپرز هم در اصل #اسپرس باید باشد که یکی از نامهای گون یا همان دازه هستش و در آن منطقه هم به وفور یافت میشود و در طول زمان اسپرز شد. حالا هم که بعضی کلاس میزارند و میگویند👈 سفید ریز که مثل اینه که کوبیدند و از نوع ساختند.
📜اسپرز
✍همون #اسپرز درسته وقتی به سنگ ریزه ها نگاه میکنی همه سفید هستن در واقع اسپرز و سفید ریز هم برگرفته از سنگ های ریز سفید هستن ضمن احترام به نظرتان. پیشینیان خدا بیامرز ما نظر به سنگ ریزه های اسپه در نامگذاری داشتن.
📲گفتگو ی گروهی:{للِوه خیابون}
استاد محمدعابدی فیروزجایی، جناب سیدقاسم صیادمنش، جناب کریمی فیروزجایی و کورش محمودی
۱۴۰۲/۱۲/۲۸
🌐http://mohsendadashpour2021.blogfa.com/post/2469
─═༅𖣔❅ ⃟ ⃟ ﷽ ⃟ ❅𖣔༅═─
#پژوهش_اِدمُلّاوَند
@edmolavand
#آوات_قلمܐܡܝܕ
🌐http://mohsendadashpour2021.blogfa.com
#پژوهش_تحقیقات_میدانی
#یافته_های_شفاهی
#تبارشناسی_نسب_نامه
#بازخوانی_خوانش_اَسناد
#معرفی_نویسندگان_پژوهشگران
#بازنگری_سنت_های_مازنی
#قومنگاری_آنتروپولوژی_انسان_شناسی
📡✦࿐჻ᭂ🇮🇷࿐჻𖣔༅═─
📚پژوهشگر اسناد خطی، تبارشناسی و فرهنگ عامه، شاعر و سخنران، مدیر پژوهش ادملاوند و آوات قلم